Bầu cử Mỹ 2024: Cuộc đua bắt đầu lại

Tổng thống Joe Biden tuyên bố rút khỏi cuộc đua và ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris làm ứng viên của đảng Dân chủ. (Nguồn: ABC)

Trong lịch sử chạy đua vào Nhà Trắng ở xứ cờ hoa, đây là lần đầu tiên sau 56 năm, một tổng thống đương nhiệm bỏ cuộc ngay trong quá trình đề cử sau vụ Tổng thống đảng Dân chủ Lyndon Johnson rút lui tháng 3/1968. Động thái này khiến cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay trở nên thú vị và khó đoán hơn bao giờ hết.

Cơ hội xoay chuyển

Ngay sau khi Tổng thống Biden tuyên bố rút lui và ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris tham gia cuộc đua, chiến dịch tranh cử của bà Harris nhận được 81 triệu USD ngay trong 24 giờ đầu tiên rồi tăng lên 100 triệu USD vào ngày thứ hai với sự quyên góp của 1,1 triệu người. Đáng chú ý, 62% trong số này là những người quyên góp lần đầu. Tỷ phú Melinda French Gates công khai ủng hộ bà Harris. Chỉ trong hai ngày, chiến dịch của bà Harris kêu gọi được khoảng 58.000 tình nguyện viên mới đăng ký phục vụ chiến dịch.

Một loạt nhân vật chủ chốt trong đảng Dân chủ như bà Nancy Pelosi, ông John Kerry, vợ chồng cựu Tổng thống Bill và Hillary Clinton, Tổng thống Biden và Đệ nhất phu nhân, lãnh đạo đa số Thượng viện như thượng nghị sĩ Chuck Schumer và lãnh đạo thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries công khai ủng hộ ứng viên Kamala Harris.

Những con số ấn tượng và sự ủng hộ người thay thế Kamala Harris cho thấy đảng Dân chủ đang rất cần một nhân vật có thể đương đầu với ông Donald Trump trong khi họ dường như đã khá “oải”.

Tiếp đó, ngày 22/7, Phó Tổng thống Kamala Harris tuyên bố đã nhận được đủ sự ủng hộ cần thiết để trở thành ứng viên của đảng Dân chủ. Chủ tịch Ủy ban quốc gia đảng Dân chủ Jaime Harrison cho biết sẽ tiến hành trình tự đề cử ứng viên thay thế và tiến hành bỏ phiếu một cách minh bạch, theo đúng quy định trước khi chính thức tuyên bố bà Harris là ứng viên tổng thống của đảng trong Đại hội Đảng Dân chủ toàn quốc được tổ chức ở Chicago, vào tháng 8 tới.

Nếu chính thức trở thành ứng viên tổng thống, đảng Dân chủ kỳ vọng bà Harris có thể tận dụng thế mạnh về độ tuổi và sự ủng hộ của người Mỹ gốc Phi, phụ nữ, giới trẻ, các cử tri tự do và những người “ghét” ông Trump có thể giành chiến thắng, giúp đảng Dân chủ bảo đảm quyền kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử tháng 11 tới trong bối cảnh ông Trump đang lên “như diều gặp gió” sau vụ ám sát hụt.

Song, bà Harris phải đối mặt với những thách thức không nhỏ trong cuộc đua vì một nước Mỹ đang bị chia rẽ bởi các vấn đề về chủng tộc, giới tính và gia đình. Đặc biệt, cử tri Mỹ có thể chưa sẵn sàng cho việc một phụ nữ da màu làm Tổng thống. Vì vậy, bà Harris cần chọn một ứng viên “phó tướng” phù hợp để mang lại sự hấp dẫn, lợi thế cạnh tranh cho liên danh tranh cử của đảng Dân chủ.

Trong bối cảnh đó, giới quan sát nhận định, ứng viên phó tổng thống phù hợp cho bà Harris nhiều khả năng sẽ là một người đàn ông da trắng, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quân sự, có thể giải quyết các vấn đề về kiểm soát súng đạn, xử lý tội phạm... là những lĩnh vực được coi là điểm yếu của bà Harris so với ông Trump. Theo đó, danh sách ứng viên cấp phó cho bà Harris có các gương mặt đáng chú ý như Thống đốc bang Pennsylvania Josh Shapiro, Thống đốc Bắc Carolina Roy Cooper, Thống đốc Kentucky Andy Beshear và Thượng nghị sĩ Arizona Mark Kelly.

Bất ngờ ở phía trước

Việc Phó Tổng thống Kamala Harris, 59 tuổi, trở thành ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ dường như đã làm đảo lộn các tính toán của đảng Cộng hòa. Ứng viên Donald Trump, 78 tuổi, khi chạy đua với bà Harris sẽ có thể phải đối mặt với các câu hỏi về tuổi tác và sự minh mẫn mà ông thường dùng để chỉ trích ông Biden trước đây. Với thông điệp lựa chọn giữa quá khứ và tương lai, giữa tuổi trẻ và tuổi già, có thể khi bỏ phiếu, các cử tri trung lập sẽ lăn tăn giữa bà Harris và ông Trump bởi lợi thế sức trẻ của ứng viên đảng Dân chủ.

Thực tế cho thấy, mặc dù ông Trump đang dẫn trước trong hầu hết các cuộc khảo sát, nhưng bà Harris cũng dần thu hẹp khoảng cách. Trong khảo sát của Morning Consult tiến hành với 4.001 cử tri đã đăng ký thực hiện trong vòng 24 giờ sau khi ông Biden tuyên bố rút lui, bà Harris chỉ kém ông Trump hai điểm so với mức sáu điểm của ông Biden trước đây. Thăm dò của NPR/PBS/Martist tiến hành hôm 22/7 cho thấy ông Trump chỉ dẫn trước bà Harris một điểm. Thậm chí, trong khảo sát của Reuters/Ipsos tiến hành từ ngày 22-23/7, bà Harris dẫn trước ông Trump với tỷ lệ 44%-42% trong đối đầu trực tiếp.

Kết quả các cuộc khảo sát phản ánh lựa chọn tức thời của người tham gia, song là thước đo cho thấy triển vọng của việc đảng Dân chủ có thể xoay chuyển tình thế sau gần một tháng bị chia rẽ và “lép vế” trước đảng Cộng hòa trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Như thế, cuộc đua vào Nhà Trắng trong giai đoạn nước rút ở xứ cờ hoa ngày càng trở nên hấp dẫn và khó đoán định.