| Bầu cử Mỹ 2024: Kinh tế (Nguồn: Financial Times) |
Kinh tế Mỹ sẽ là chủ đề trọng tâm trong cuộc tranh luận đầu tiên giữa hai ứng cử viên (Tổng thống đương nhiệm Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump vào ngày hôm nay (27/6, giờ địa phương)
Hai ứng cử viên trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay có quan điểm hoàn toàn trái ngược về nền kinh tế.
Dưới đây là góc nhìn về một phần của nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể khiến cử tri quan tâm:
Thất nghiệp: Thấp, nhưng có dấu hiệu cảnh báo phía trước
Tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ duy trì dưới 4% trong 27 tháng - chuỗi dài nhất từ trước đến nay và ngang bằng với giai đoạn những năm 1960. Tuy nhiên, tháng 5/2024, tỷ lệ thất nghiệp tăng từ 3,9% lên 4%.
Đồng thời, số lượng việc làm tại Mỹ gần đây đã giảm xuống mức thấp mới trong 3 năm - một dấu hiệu khác cho thấy, thị trường lao động đang nguội lạnh. Điều đó có nghĩa là người tìm việc có thể thấy khó khăn hơn trong việc được tuyển dụng.
Đặc biệt, thị trường việc làm cho những người mới tốt nghiệp đại học đang suy yếu. Trong tháng 5/2024, tỷ lệ thất nghiệp của những người có bằng cử nhân trong độ tuổi từ 20 đến 29 là trên 12%, tăng gần 4% so với một năm trước - theo dữ liệu của Cục Thống kê Lao động Mỹ.
Lạm phát: Đang hạ nhiệt
Lạm phát đã chậm lại nhiều hơn dự kiến vào tháng 5/2024, giảm xuống còn 3,3% từ mức 3,4% vào tháng 4. Để so sánh, vào thời điểm này năm ngoái là 4% và hai năm trước là 9%.
Đặc biệt, lạm phát vẫn cao hơn gấp đôi so với tỷ lệ trung bình 1,5% trong 7 năm trước đại dịch Covid và cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), khi nhìn qua lăng kính của một thước đo hơi khác, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân dựa trên GDP.
Tuy nhiên, theo ông Nanette Abuhoff Jacobson, chiến lược gia đầu tư toàn cầu tại Hartford Funds, tại Mỹ, người tiêu dùng có thu nhập thấp nhất đang thực sự phải vật lộn với lạm phát và nhóm người có thu nhập cao hơn cũng đang chi tiêu thận trọng.
Minh chứng là số liệu từ Bộ Thương mại Mỹ cho biết, doanh số bán lẻ chỉ tăng 0,1% vào tháng 5/2024. Dữ liệu này thấp hơn đáng kể so với kỳ vọng. Trước đó, các nhà kinh tế dự đoán, doanh số bán lẻ trong tháng trước sẽ tăng 0,3%.
Fed New York cho hay, người tiêu dùng cũng đang gánh nhiều khoản nợ hơn nhưng ngày càng không thanh toán đúng hạn. Đáng chú ý, tỉ lệ số dư thẻ tín dụng bị quá hạn nghiêm trọng (trễ 90 ngày trở lên) tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2012.
Nhà ở: Vẫn không đủ khả năng chi trả
Giá nhà đang ở mức cao kỷ lục và đã tăng trong 11 tháng liên tiếp, trong khi tình trạng thiếu nhà ở vẫn tiếp diễn.
Lãi suất thế chấp cố định 30 năm trung bình gần đây đã đạt mức cao nhất trong năm. Mặc dù đã bắt đầu giảm nhưng lãi suất thế chấp vẫn cao hơn bất kỳ mức nào từng thấy trong thập niên trước năm 2022 .
Lãi suất thế chấp cao như vậy một phần là do lạm phát cao hơn mục tiêu 2% của Fed. Do đó, ngân hàng trung ương đã trì hoãn việc cắt giảm lãi suất. Đổi lại, nhiều người mua nhà sẽ phải thuê nhà trong thời gian dài hơn bình thường, điều này cũng khiến giá thuê nhà tăng cao.
Theo cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos kéo dài 3 (22-24/6), hiện tại, cử tri vẫn đang chia rẽ về cách tiếp cận của các ứng cử viên đối hai vấn đề hàng đầu mà nước Mỹ đang phải đối mặt.
Tỷ lệ ủng hộ ông Biden đã tăng nhẹ từ mức 36% trong tháng 5 lên 37% trong tháng 6. Nhiều thành viên đảng Dân chủ lo ngại ông Biden có thể bị ảnh hưởng bởi những lo ngại của cử tri về tuổi tác của ông cũng như sự phản đối trong nội bộ đảng về việc ông ủng hộ cuộc chiến của Israel chống lại Hamas.
Ở tuổi 81, ông Biden là tổng thống Mỹ lớn tuổi nhất giữ chức vụ này.
Khi được hỏi ai trong hai ứng cử viên có các xử lý vấn đề kinh tế tốt hơn - mối quan tâm số một của các cử tri, tỷ lệ ủng hộ ông Trump là 43%, còn tỷ lệ ủng hộ ông Biden là 37%.
Cử tri Mỹ vẫn bị ảnh hưởng bởi giá tiêu dùng tăng nhanh trong nhiều năm, mặc dù lạm phát đã chậm lại đáng kể trong những tháng gần đây và tỷ lệ thất nghiệp ở mức dưới 4% trong hơn 2 năm qua.