| Bầu cử Mỹ: ‘Diễn biến lạ’ của cử tri, ông Trump được ưu ái vô điều kiện, Tổng thống Biden bị thách thức 'cơm áo gạo tiền'. (Nguồn: Getty) |
Nền kinh tế Mỹ đã bất ngờ thách thức các dự báo suy thoái và tiếp tục phát triển trong cuối nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Biden. Trên thực tế, nó đã tăng trưởng nhanh chóng trong hơn một năm, với tỷ lệ thất nghiệp thấp gần kỷ lục, GDP tăng trưởng nhanh và lạm phát giảm dần.
Trên một số số liệu, kinh tế Mỹ thậm chí còn hoạt động tốt hơn những gì dự đoán trước đại dịch Covid-19.
Tuy nhiên, trong phần lớn thời gian này, người Mỹ lại tỏ ra “không thoải mái” một cách khó hiểu. Đôi khi, họ thậm chí đánh giá nền kinh tế Mỹ đang ở mức kém như thời kỳ Đại suy thoái - khi gần như mọi số liệu đều tệ hơn nhiều.
Những tháng gần đây, nhận thức của công chúng Mỹ về nền kinh tế dường đã tốt hơn rất nhiều. Trong cuộc thăm dò của Wall Street Journal công bố cuối tuần qua cho thấy, 31% cử tri đánh giá nền kinh tế đã tốt hơn trong 2 năm qua, cao hơn 10 điểm phần trăm so với hồi tháng 12.
Các cuộc khảo sát khác được công bố trong tuần qua, bao gồm cả khảo sát từ CBS News, YouGov và New York Times-Siena College, cũng cho thấy sự cải thiện tương tự trong nhận thức về điều kiện kinh tế và tài chính của người dân Mỹ.
Nếu xu hướng này tiếp tục kéo dài, nó có thể củng cố cơ hội tái đắc cử của Tổng thống Biden. Ông Barack Obama cũng đã từng được hưởng lợi từ sự thay đổi tương tự, khi ông tranh cử nhiệm kỳ thứ hai vào năm 2012. Nhưng điều tương tự lại dường như không xảy ra trong chu kỳ hiện tại, hoặc ít nhất là chưa xảy ra, tính đến lúc này.
Tỷ lệ cử tri Mỹ tán thành cách xử lý nền kinh tế của Tổng thống Biden đến nay vẫn chưa có nhiều cải thiện. Có lẽ điều đáng lo ngại nhất đối với các đảng viên Dân chủ là khi những người tham gia khảo sát được yêu cầu so sánh khả năng điều hành kinh tế của ông Biden so với ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa Donald Trump. Bởi các câu trả lời phần nhiều dành sự “ưu ái” cho phía cựu Tổng thống Trump, bất chấp kết quả điều hành kinh tế trong nhiệm kỳ thứ nhất như thế nào.
Cuộc thăm dò của CBS mới đây cho thấy, nhiều người hơn cho biết họ cảm nhận nền kinh tế dưới thời ông Trump là Tổng thống tốt hơn nhiều so với hiện nay. Dù thực tế, năm cuối cùng trong nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ thứ 45 - tỷ lệ thất nghiệp khi đó đã đạt mức cao nhất kể từ cuộc Đại suy thoái, dường như không được tính hoặc đã bị lãng quên.
Cuộc thăm dò của New York Times-Siena cũng cho kết quả gần tương tự, khi số cử tri đánh giá các chính sách kinh tế của ông Trump giúp ích cho cá nhân họ cao hơn gấp đôi so với những gì họ nói về chính sách của Tổng thống Biden.
Và khi được hỏi, liệu nhiệm kỳ thứ hai của một trong hai ứng cử viên sẽ khiến giá cả tăng hay giảm, số cử tri tin cựu Tổng thống Donald Trump sẽ đẩy giá cả giảm cao hơn gấp đôi so với đương kim Tổng thống Biden, dù chẳng có cơ sở nào để có thể kết luận như vậy, theo thăm dò của CBS.
Trong khi đó, trong những dịp tiếp xúc công chúng, ông Trump đã không ngần ngại tuyên bố rằng, những cải thiện về kinh tế và tài chính cho đến nay (bao gồm cả thị trường chứng khoán cao kỷ lục dưới thời Tổng thống Biden) là do ảnh hưởng của ông, hoặc ít nhất là do dự đoán về sự trở lại của ông. Dù chưa có bất cứ một tài liệu nào chứng minh điều đó, nhưng phần lớn công chúng dường như sẽ dễ dàng thu nhận thông điệp này.
Tạm thời không bàn về việc cảm nhận của cử tri Mỹ là đúng hay sai về mặt tư duy kinh tế, nhưng nhìn vào kết quả các cuộc điều tra, dường như cựu Tổng thống Trump đang nhận được sự ưu ái vô điều kiện.
Theo cuộc thăm dò mới đây nhất của Wall Street Journal, tỷ lệ cử tri Mỹ bớt bi quan về nền kinh tế đã tăng đáng kể. Nhưng tâm trạng lạc quan hơn đó cũng chỉ tạo nên sự cải thiện nhỏ trong quan điểm của họ về đương kim Tổng thống Joe Biden.
Khoảng 31% cử tri trong số 1.500 người tham gia khảo sát đánh giá nền kinh tế Mỹ đã tốt hơn trong 2 năm qua, nghĩa là trong phần lớn nhiệm kỳ của ông Joe Biden, tăng 10 điểm phần trăm so với cuộc thăm dò cũng do Wall Street Journal thực hiện vào tháng 12/2023. 43% người được hỏi cho biết, tài chính cá nhân của họ đang đi đúng hướng, tăng 9 điểm phần trăm so với cuộc khảo sát lần trước.
Khoảng 37% người được khảo sát cho biết, họ tán thành cách xử lý lạm phát hiện nay của Tổng thống Joe Biden, tăng 7 điểm phần trăm so với cuộc khảo sát tháng 12 và 40% tán thành cách ông xử lý nền kinh tế nói chung.
Những kết quả mới nhất này cho thấy, tỷ lệ cử tri Mỹ lạc quan hơn về nền kinh tế lớn nhất thế giới, dưới sự điều hành của Tổng thống Biden đang tăng. Nhưng những tín hiệu tốt hơn đó liệu đã đủ giúp ông “lội ngược dòng”, nâng cao triển vọng tái đắc cử trước "đối thủ duyên nợ" Donald Trump - người có vẻ đang nhận được nhiều sự ủng hộ hơn, ít nhất là đánh giá cao hơn về khả năng điều hành kinh tế?
Khá bất ngờ là câu trả lời nhận được có vẻ vẫn không tích cực. Dù đã có sự cải thiện trong đánh giá về Tổng thống Joe Biden, nhưng đa số cử tri vẫn có cái nhìn không rõ nét về khả năng điều hành nền kinh tế của ông. Trong khi đó, triển vọng tái đắc cử của đương kim Tổng thống Biden tiếp tục bị đè nặng trước những lo ngại trước mắt và cấp bách của cử tri, chưa kể những lo ngại về tuổi tác, sức khỏe và những quan điểm trái chiều khác, như về cách xử lý vấn đề nhập cư, thuế...
Chẳng hạn, tình trạng lạm phát và giá tiêu dùng tăng cao vẫn hàng ngày ám ảnh đến “cơm áo gạo tiền” của cử tri Mỹ. Hơn 2/3 số cử tri được Wall Street Journal hỏi ý kiến cho rằng, lạm phát đang đi sai hướng; Gần 3/4 lo ngại việc tăng giá đang vượt xa mức tăng thu nhập của hộ gia đình; Chỉ 1/4 người được hỏi nhận thấy tình hình có khả năng cải thiện.
Tất nhiên, vẫn còn 8 tháng nữa mới tới ngày bầu cử Mỹ và cái nhìn của công chúng về các ứng viên hoàn toàn có thể thay đổi. Vì thế, dù tín hiệu lạc quan hiện đang thuộc về cựu Tổng thống Donald Trump, nhưng Tổng thống Joe Biden cũng không bi quan trước những chuyển biến mới. Cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay, vì thế, vẫn còn nhiều diễn biến khó lường ở phía trước.