Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn: Chiến dịch ngoại giao vaccine đã thành công vượt kỳ vọng

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Tổ trưởng Tổ Công tác của Chính phủ về Ngoại giao vaccine khẳng định khi phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác Ngoại giao vaccine - Bài học kinh nghiệm để thúc đẩy công tác Ngoại giao kinh tế trong tình hình mới chiều tối 30/11.

Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị tổng kết công tác Ngoại giao vaccine Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Tổng giám đốc Tập đoàn AstraZeneca Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn: Chỉ có đoàn kết và hợp tác quốc tế, mới có thể đẩy lùi đại dịch Covid-19

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác Ngoại giao vaccine chiều tối 30/11. (Ảnh: Tuấn Anh)

Thay mặt Tổ Công tác của Chính phủ về Ngoại giao vaccine, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã kịp thời chỉ đạo triển khai Chiến lược vaccine, trong đó ngoại giao vaccine là một trong ba trọng tâm.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn chỉ rõ, việc triển khai công tác ngoại giao vaccine đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức.

Thứ nhất, khan hiếm vaccine là vấn đề cấp bách toàn cầu. Sự bùng phát của biến chủng Delta khiến tình trạng khan hiếm vaccine toàn cầu đã nghiêm trọng càng nghiêm trọng hơn.

Thứ hai, việc tiếp cận vaccine đối với các nước đang phát triển hết sức khó khăn, do nguồn cung vaccine khan hiếm.

Thứ ba, với kết quả phòng, chống dịch trong năm 2020, Việt Nam chưa được ưu tiên viện trợ vaccine.

Thứ tư, do đại dịch Covid-19 là dịch bệnh chưa có tiền lệ, việc sản xuất, phân phối và mua bán vaccine đặt ra những quy định phức tạp, gây nhiều khó khăn cho các nước, nhất là các nước đang phát triển .

Thứ năm, ngoại giao vaccine là chiến dịch chưa có tiền lệ, liên quan trực tiếp đến sinh mạng người dân, sự ổn định kinh tế - xã hội của đất nước, đặt ra rất nhiều yêu cầu mới.

Chiến dịch đã thành công vượt kỳ vọng

Bộ trưởng khẳng định, dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, sự tham gia trực tiếp của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, sự vào cuộc khẩn trương, đồng bộ của các bộ, ngành, Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, sự ủng hộ, đồng lòng của doanh nghiệp và nhân dân, chiến dịch ngoại giao vaccine đã được triển khai quyết liệt, thần tốc, thành công vượt kỳ vọng, được cộng đồng quốc tế và nhân dân ghi nhận và đánh giá cao.

Các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, đã có hơn 130 cuộc điện đàm, tiếp xúc, trao đổi, gửi hơn 100 thư tới Lãnh đạo các nước, tổ chức quốc tế và các tập đoàn; Bộ trưởng và Lãnh đạo các Bộ Ngoại giao, Y tế, Quốc phòng, Công an, các Bộ, ngành cũng đã có rất nhiều cuộc trao đổi, điện đàm để tiếp cận, vận động vaccine.

Tổ Công tác của Chính phủ về Ngoại giao vaccine, dưới sự chỉ đạo sâu sát, thường xuyên và trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ, đã làm tốt công tác tham mưu và tổ chức triển khai hoạt động ngoại giao vaccine với tinh thần khẩn trương, hiệu quả và trách nhiệm cao.

Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị tổng kết công tác Ngoại giao vaccine

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết công tác Ngoại giao vaccine tại đầu cầu Hà Nội. (Ảnh: Tuấn Anh)

Kết quả là, về vaccine, đến ngày 27/4/2021, Việt Nam mới có 320 nghìn liều vaccine viện trợ của COVAX; đến tháng 10/2021, ta đã tiếp nhận trên 97,5 triệu liều; đến hết năm 2021 đã tiếp nhận khoảng 192 triệu liều.

Đến tháng 9/2022, Việt Nam đã nhận tổng số hơn 258 triệu liều, trong đó nguồn viện trợ đạt gần 120 triệu liều, chiếm gần 50%, tiết kiệm cho ngân sách nhà nước hơn 900 triệu USD (tương đương gần 23 nghìn tỷ đồng).

Về thiết bị y tế, hơn 30 quốc gia, vùng lãnh thổ, các tổ chức quốc tế và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã hỗ trợ thiết bị y tế với tổng trị giá khoảng 80 triệu USD (tương đương 2 nghìn tỷ đồng).

Về thuốc điều trị, ta đã kịp thời tiếp cận, vận động, nhập khẩu các loại thuốc điều trị mới nhất để phục vụ nhu cầu điều trị trong nước.

Về hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ, ta thúc đẩy Tập đoàn AstraZeneca đầu tư 90 triệu USD phát triển lĩnh vực dược phẩm tại Việt Nam; Việt Nam cũng là một trong 5 nước được WHO công bố chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine mRNA.

Bộ trưởng khẳng định, chiến dịch ngoại giao vaccine đã hết sức thành công, cùng với chiến dịch tiêm chủng đã giúp “xoay chuyển tình thế”, đưa Việt Nam trở thành một trong ít quốc gia “đi sau về trước” trong triển khai tiêm chủng, một trong những quốc gia quyết định chuyển chiến lược từ ứng phó sang chủ động thích ứng an toàn, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh sớm nhất tại khu vực.

Từ một nước có tỷ lệ tiêm nằm trong số các nước thấp nhất khu vực , Việt Nam đã trở thành nước có số lượng tiêm, tốc độ tiêm và tỷ lệ bao phủ vaccine cao hàng đầu thế giới .

Thành công của công tác ngoại giao vaccine có ý nghĩa chiến lược về nhiều mặt. Trước hết, khẳng định tính ưu việt của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, luôn đặt lợi ích, sức khỏe, hạnh phúc của nhân dân lên trên hết.

Thứ hai, thành công của ngoại giao vaccine và Chiến lược vaccine là điều kiện tiên quyết để chúng ta chuyển sang phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đưa Việt Nam trở thành một trong những điểm sáng về tăng trưởng kinh tế trong khu vực.

Thứ ba, thành công của ngoại giao vaccine và Chiến lược vaccine tiếp tục truyền tải hình ảnh một đất nước Việt Nam kiên cường, ý chí, đoàn kết, tương thân tương ái, khẳng định những “sức mạnh mềm” của dân tộc được bạn bè quốc tế nể phục.

Sáu bài học giá trị

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định, về các bài học kinh nghiệm, Ngoại giao vaccine thực sự là một “chiến dịch” ngoại giao đặc biệt, chưa có tiền lệ, để lại nhiều bài học giá trị cả về lý luận và thực tiễn.

Thứ nhất, kiên định và nhất quán triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Trong quá trình triển khai, cần linh hoạt, sáng tạo, chủ động tiến công, kịp thời đưa ra các quyết định, biện pháp phù hợp trong từng hoàn cảnh, từng thời điểm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Huy chương Hữu nghị của Chủ tịch nước cho ông John Paul Pullicino Said Anthony, nguyên Tổng giám đốc Công ty TNHH Pfizer Việt Nam và Bằng khen của Thủ tướng cho cá nhân ông Darrell Oh, Tổng giám đốc Công ty TNHH Pfizer Việt Nam và tập thể Công ty TNHH AstraZeneca Việt Nam. (Ảnh: Tuấn Anh)

Thứ hai, công tác vận động chính trị - ngoại giao Cấp cao có ý nghĩa quyết định. Các hoạt động điện đàm, trao đổi, gửi thư của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ có ý nghĩa quyết định để các nước, tổ chức quốc tế, tập đoàn sản xuất vaccine cam kết hỗ trợ ta. Đặc biệt, đối với những vấn đề khó, cần khai thông, nếu không đẩy mạnh vận động ở Cấp cao sẽ rất khó giải quyết, thúc đẩy đạt kết quả.

Thứ ba, tận dụng hiệu quả và phát huy tối đa vị thế, uy tín đất nước, mạng lưới các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, đối tác FTA và sự đan xen lợi ích của Việt Nam với các đối tác.

Thứ tư, phát huy truyền thống ngoại giao tâm công, tình cảm, chân thành, trách nhiệm và đoàn kết quốc tế. Chúng ta đã tích cực hỗ trợ nhiều bạn bè trong lúc khó khăn. Ta cũng là một trong ít nước đang phát triển đóng góp cho chương trình COVAX của Liên hợp quốc, qua đó tăng cường sự tin cậy; bạn bè cũng sẵn sàng giúp đỡ Việt Nam trên tinh thần tương trợ lẫn nhau.

Thứ năm, công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chính sách là then chốt. Các Bộ, ngành liên quan đã theo dõi sát diễn biến dịch bệnh, kịp thời đánh giá, cung cấp thông tin về tình hình phát triển và cách thức tiếp cận vaccine để tham mưu cho Đảng và Chính phủ.

Qua nghiên cứu, đánh giá, chúng ta đã xác định chỉ có qua kênh vận động Chính phủ mới có thể tiếp cận các nguồn vaccine; đây là cơ sở quan trọng để Chính phủ quyết định triển khai chiến dịch ngoại giao vaccine.

Thứ sáu, công tác tổ chức triển khai một cách đồng bộ, bài bản, quyết liệt là ưu tiên hàng đầu. Hình thành bộ máy phù hợp, có quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ rõ ràng. Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Tổ Công tác về Ngoại giao vaccine là hết sức nhạy bén, kịp thời, sáng suốt, có một lực lượng nòng cốt, chuyên trách, huy động sức mạnh tổng lực triển khai nhiệm vụ.

Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, gồm đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân, sự phối hợp giữa trong nước và ngoài nước, giữa Trung ương với các địa phương, trên cả kênh song phương và đa phương là cần thiết.

Yếu tố con người có vai trò quan trọng, nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, tinh thần “vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, không ngừng rèn luyện bản lĩnh, năng lực, phẩm chất để đóng góp hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao bằng khen cho các tập thể có thành tích xuất sắc trong triển khai công tác ngoại giao Vaccine. (Ảnh: Tuấn Anh)

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã xác định “xây dựng nền ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”. Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 10/8/2022 của Ban Bí thư đã khẳng định vai trò cơ bản, trung tâm của công tác ngoại giao kinh tế.

Trên tinh thần đó, phát huy những bài học kinh nghiệm từ thành công của công tác ngoại giao vaccine, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Ngoại giao sẽ phối hợp với các Bộ, ngành đẩy mạnh “chiến dịch” ngoại giao kinh tế với phương châm “Quyết liệt, mạnh dạn, đột phá, thực chất, hiệu quả, khai thác và tranh thủ mọi cơ hội cho phát triển đất nước”.

Thay mặt Tổ Công tác của Chính phủ về Ngoại giao vaccine, Bộ trưởng bày tỏ cảm ơn sâu sắc tới Thủ tướng Chính phủ và các Lãnh đạo Chính phủ đã quan tâm, chỉ đạo sát sao và dành nhiều tình cảm đối với Tổ Công tác và các Bộ, ngành liên quan trong suốt quá trình gần hai năm triển khai chiến dịch ngoại giao vaccine.

Bộ trưởng chân thành cảm ơn các bộ là thành viên Tổ Công tác của Chính phủ gồm các Bộ: Y tế, Quốc phòng, Công an, Công Thương, Khoa học- Công nghệ đã luôn kề vai, sát cánh, phối hợp nhịp nhàng với Bộ Ngoại giao trong suốt quá trình triển khai chiến dịch ngoại giao vaccine.

Cảm ơn sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan trung ương và các địa phương, đặc biệt là: Văn phòng TW Đảng, Ban Đối ngoại TW Đảng, Ban Tuyên giáo TW, Văn phòng Chủ tịch nước, Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, Ủy ban TW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các Bộ: Tài chính, Giao thông vận tải, Kế hoạch và Đầu tư, Thông tin và Truyền thông; Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị Việt Nam, Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam và nhiều bộ, ngành, địa phương đã đồng hành, phối hợp và tạo mọi điều kiện thuận lợi để triển khai hiệu quả công tác ngoại giao vaccine.

Nhân dịp này, Bộ trưởng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các đối tác và bạn bè quốc tế đã tích cực ủng hộ và hỗ trợ hiệu quả Việt Nam trong phòng chống dịch Covid-19 trong suốt thời gian quan và mong các đối tác quốc tế tiếp tục hợp tác nâng cao năng lực hệ thống y tế, nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ vaccine và y tế với Việt Nam.

Cuối cùng, Bộ trưởng cảm ơn các cơ quan thông tấn báo chí đã đóng góp tích cực và kịp thời vào công tác thông tin tuyên truyền, góp phần quan trọng vào thành công chung của chiến dịch ngoại giao vaccine.

Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao Bằng khen của Thủ tướng cho các cá nhân có thành tích xuất sắc trong triển khai công tác ngoại giao vaccine. (Ảnh: Tuấn Anh)

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và các đại biểu dự Hội nghị. (Ảnh: Tuấn Anh)

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng với các cán bộ Vụ Tổng hợp Kinh tế, Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Tuấn Anh)