Cập nhật Covid-19 ngày 21/5: Phản ứng nghiêm trọng sau tiêm tại Indonesia; chứng chỉ xanh kỹ thuật số châu Âu; nguy cơ bùng dịch và bài học từ Ấn Độ

Quốc gia chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất bởi dịch Covid-19vẫn là Mỹ với 602.614 ca tử vong trong tổng số 33.832.527 ca nhiễm. Tiếp đó là Ấn Độ với 26.030.674 ca nhiễm và 291.365 ca tử vong. Brazil đứng thứ ba với 15.898.558 ca nhiễm và 444.391 bệnh nhân không qua khỏi.

Trong 1 tuần qua, Nam Mỹ là khu vực duy nhất có số ca nhiễm mới tăng (10%), trong khi các khu vực châu Âu, Bắc Mỹ, châu Á, châu Phi, và châu Đại dương đều có xu hướng giảm. Cụ thể, trong 7 ngày qua, châu Âu ghi nhận số ca nhiễm mới giảm 20%, Bắc Mỹ giảm 16%, châu Á giảm 20%, châu Phi giảm 1% và châu Đại dương giảm 39%.

* Tại châu Mỹ

Argentina tuần qua chứng kiến số ca nhiễm mới tăng 36%, đặt chính phủ nước này vào tình trạng báo động về dịch bệnh.

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, Tổng thống Alberto Fernandez quyết định sẽ siết chặt các biện pháp phong tỏa để ứng phó với làn sóng dịch bệnh thứ 2 đang hoành hành tại nước này. Theo đó, các trường học và cơ sở kinh doanh hàng hóa không thiết yếu sẽ buộc phải đóng cửa, trong khi các hoạt động tôn giáo, xã hội và thể thao tại nước này cũng hoàn toàn bị cấm. Các biện pháp này có hiệu lực từ ngày 22/5-31/5.

Liên quan đến vấn đề vaccine, các nước hiện tiếp tục đẩy mạnh tìm kiếm thêm nguồn cung và đẩy mạnh tiêm chủng với hy vọng giảm số ca lây nhiễm mới cũng như hạn chế số ca bệnh có triệu chứng nặng phải nhập viện điều trị.

Theo Tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia y tế hàng đầu của Mỹ thuộc Viện dị ứng và dịch bệnh truyền nhiễm (NIAID), đến ngày 4/7, nếu 70% người trưởng thành của Mỹ được tiêm chủng ít nhất 1 liều vaccine ngừa Covid-19, nước này có thể tránh được làn sóng mới của dịch Covid-19.

Các liệu chính thức cho thấy đến nay có 47,9% người dân Mỹ đã được tiêm chủng ít nhất 1 mũi vaccine ngừa Covid-19. Chương trình tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 của Mỹ hiện sử dụng vaccine của Moderna, Pfizer và Johnson & Johnson.

Ngày 20/5, Thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo thỏa thuận hạn chế đi lại khu vực biên giới giữa Mỹ và Canada sẽ được gia hạn thêm 1 tháng để ngăn chặn dịch bệnh Covid-19 lây lan. Theo đó, thỏa thuận này sẽ kéo dài đến hết ngày 21/6. Canada và Mỹ đạt thỏa thuận này hồi tháng 3 và tiến hành gia hạn từng tháng, căn cứ vào tình hình dịch bệnh cụ thể để hạn chế sự lây lan của virus SARS-CoV-2.

* Tại châu Âu

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) vừa ký hợp đồng thứ 3 với hãng dược Pfizer (Mỹ) và công ty công nghệ sinh học BioNTech (Đức) mua 1,8 tỷ liều vaccine trong giai đoạn 2021-2023. Hợp đồng mới yêu cầu các sản phẩm vaccine phải được sản xuất tại các nước thuộc EU với các thành phần nguyên liệu sản xuất có nguồn gốc trong khối EU.

Tính đến nay, EU đã ký hợp đồng mua vaccine của AstraZeneca, Sanofi-GSK, Janssen Pharmaceutica NV, CureVac và Moderna.

Ngày 20/5, Nghị viện châu Âu (EP) và các quốc gia thành viên EU đã đạt được thỏa thuận về chứng chỉ xanh kỹ thuật số châu Âu - công cụ hứa hẹn giúp người dân EU sớm khôi phục cuộc sống bình thường sau dịch Covid-19.

Nội dung thỏa thuận quy định các quốc gia thành viên "không áp đặt các hạn chế đi lại bổ sung" như bắt buộc xét nghiệm hoặc cách ly đối với người nhập cảnh, trừ những trường hợp cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Theo kế hoạch, chứng chỉ xanh kỹ thuật số sẽ được đưa ra thảo luận tại Hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo EU dự kiến diễn trong ngày 24-25/5 tại Brussels (Bỉ) và thỏa thuận này cần được EP thông qua tại cuộc họp toàn thể tiếp theo dự kiến diễn ra vào ngày 7-10/6 tại Strasbourg (Pháp), trước khi có hiệu lực vào ngày 1/7.

Ngày 21/5, nhà nghiên cứu Michael Head, Đại học Southamton (Anh), cảnh báo bầu cử và biến động chính trị có thể là những yếu tố cần quan sát khi dự đoán các đợt bùng phát các ca nhiễm Covid-19 trong tương lai.

Theo chuyên gia này, các cuộc vận động chính trị, các lễ hội và biểu tình đông người có thể gây ra những đợt bùng phát dịch bệnh mới làm quá tải hệ thống y tế.

Ông Head nêu dẫn chứng các cuộc tụ họp đông người mang tính chính trị ở Ấn Độ có thể đã góp phần vào sự bùng phát dịch bệnh ở nước này. Thủ tướng và Bộ trưởng Y tế Ấn Độ đã khuyến khích người dân đến tham dự các sự kiện này do đã tin tưởng sai lầm rằng nước này đã đến giai đoạn cuối của đại dịch vào đầu mùa Xuân năm nay.

* Tại châu Á

Mới đây, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội Nhật Bản đã phê chuẩn việc sử dụng 2 loại vaccine ngừa Covid-19 của Moderna và AstraZeneca. Dự kiến trong ngày 21/5, Bộ sẽ chính thức công bố quyết định và tổ chức cuộc họp của hội đồng khoa học để thảo luận về đối tượng và cách thức sử dụng.

Như vậy, Nhật Bản đã chấp thuận sử dụng 3 loại vaccine ngừa Covid-19, trong đó, vaccine Pfizer đang được triển khai tiêm chủng rộng rãi với đối tượng ưu tiên là các y bác sỹ và người cao tuổi.

Ngày 21/5, truyền thông Nhật Bản đưa tin nước này đang cân nhắc khả năng ngừng sử dụng vaccine Covid-19 của AstraZeneca do lo ngại hiện tượng đông máu có thể xảy ra sau tiêm.

Trước đó, Chính phủ Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận mua 120 triệu liều vaccine AstraZeneca, trong đó, 90 triệu liều sẽ được bào chế và cung ứng tại Nhật Bản.

Tính đến ngày 16/5, Ủy ban quốc gia Indonesia về các sự kiện sau tiêm chủng (Komnas KIPI) đã nhận được 229 báo cáo về các tác dụng phụ "nghiêm trọng" sau khi được tiêm vaccine ngừa Covid-19, trong đó 211 báo cáo liên quan đến vaccine Sinovac và 18 báo cáo liên quan đến vaccine AstraZeneca.

Ngày 20/5, phát biểu tại phiên điều trần trước Ủy ban IX thuộc Hạ viện, Chủ tịch Komnas KIPI, ông Hindra Irawan Satari cho biết trong số các trường hợp nói trên, có 3 ca tử vong sau khi tiêm vaccine AstraZeneca. Hiện hai ca tử vong đã được xác định không phải do vaccine, trong khi ca tử vong còn lại vẫn đang được điều tra.

Indonesia đã khởi động chương trình tiêm chủng quốc gia ngừa Covid-19 sử dụng vaccine Sinovac vào ngày 13/1, trong khi vaccine AstraZeneca bắt đầu được sử dụng tại quốc gia này vào cuối tháng 3 vừa qua.

Trước đó, Bộ Y tế Indonesia đã quyết định tạm ngừng sử dụng lô vaccine AstraZeneca mang số hiệu CTMAV547 với tổng cộng 448.480 liều sau sự cố hai người dân ở thủ đô Jakarta tử vong sau khi được tiêm vaccine thuộc lô này.