Cha mẹ là những "nhà giáo không cầm phấn"

Chia sẻ với TG&VN nhân dịp 20/11, Thạc sĩ Lê Thị Lan Anh (Viện trưởng Viện Giáo dục IEDV) cho rằng, gia đình chính là "trường học" đầu tiên và cha mẹ chính là những người thầy đầu tiên của con mình.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
cha me la nhung nha giao khong cam phan Học viện Ngoại giao tri ân các nhà giáo nhân ngày 20/11
cha me la nhung nha giao khong cam phan Hội thảo về giáo dục Việt Nam tại Australia nhân ngày 20/11

Nghề giáo là một nghề đặc biệt bởi tạo ra sản phẩm là những con người không chỉ giỏi giang về năng lực mà còn phải có nhân cách. Do đó, xã hội đòi hỏi ở người giáo viên một phẩm chất đạo đức và năng lực tương đối cao. Từ quan điểm cá nhân, chị suy nghĩ thế nào về vai trò của nhà giáo trong thời đại ngày nay?

Vai trò của người thầy trong thời kỳ nào cũng vô cùng quan trọng. Đúng như câu "không thầy đố mày làm nên", dù ít hay nhiều, trong suốt cuộc đời mình, trong chúng ta, ai cũng bị ảnh hưởng bởi những người thầy giỏi. Có người học trò bị ảnh hưởng bởi cái tâm của thầy; có người thuyết phục ta ở cái tầm, cũng có những người thầy ghi dấu ấn mãi với học trò ở tài thao lược. Ở lăng kính nào, người thầy hội đủ tâm, tầm, tài mãi mãi được học trò kính quý, yêu thương. 

Ngày nay, khi giáo dục nhân loại đang phát triển ở tầm cao mới, hơn bao giờ hết, những người thầy lại càng bị áp lực từ nhiều phía, trọng trách nghề trên vai càng nặng. Làm sao để xoay sở cuộc sống gia đình với đồng lương quá thấp mà áp lực lại quá nhiều? Làm sao để cân đối thời gian giữa dạy trò, chăm con và kiếm thêm tiền trang trải cuộc sống? Làm sao để yên tâm công tác khi cứ phải "kiễng chân" đón những thay đổi của ngành giáo dục?

cha me la nhung nha giao khong cam phan
Thạc sĩ Lê Thị Lan Anh. (Ảnh: NVCC)

Trong lịch sử đất nước, tôi cho rằng đây là một trong những giai đoạn khó khăn nhất của nghề giáo. Một mặt phải học để đáp ứng nhu cầu thời đại. Một mặt vẫn phải lo toan cơm áo gạo tiền khi mà lương tăng cấp số cộng mà mọi thứ khác tăng theo cấp số nhân.

Áp lực xã hội, áp lực thời cuộc, áp lực từ phụ huynh, áp lực từ trong dồn ra, từ ngoài táp vào nhà giáo. Khó khăn là thế, nhưng tôi cũng như hàng chục triệu người cha, người mẹ khác vẫn luôn nhìn vào giá trị tích cực của các chính sách đổi mới, các thế hệ thầy cô tài năng - những người sẽ góp phần kiến tạo nền giáo dục đất nước hưng long, thịnh vượng. 

Bên cạnh giáo dục nhà trường thì giáo dục gia đình hết sức quan trọng. Vậy các bậc cha mẹ cũng chính là những “nhà giáo không cầm phấn”?

Không phải bây giờ chúng ta mới thấy tầm quan trọng của giáo dục gia đình. Từ xưa, trong thế "chân vạc" giáo dục con trẻ bao gồm: "Gia đình - nhà trường - cộng đồng", thì gia đình đã được nhắc đến và trở thành một nhân tố tất yếu.

Gia đình chính là "trường học đầu tiên" và cha mẹ là những người thầy đầu tiên của con. Trong "trường học gia đình", chúng ta được học từ cha mẹ cách ăn, cách nói, cách đi đứng nói cười, học văn hóa, hành xử, định hình thói quen, nếp nghĩ... Điều này được ngầm mặc định trong cách xưng hô xưa, bên cạnh cách gọi cha là bố/ba, thì có một thời kỳ, con thường gọi cha là thầy. Hoặc như quan điểm, dạy con làm sao để "con hơn cha là nhà có phúc" cũng khẳng định vai trò của gia đình trong giáo dục con.

Cũng nhờ giáo dục gia đình, nhiều người hiền tài được dung dưỡng, kế thừa và có tư duy phát triển hơn các bạn đồng lứa. Nhìn vào hành xử của một đứa trẻ, ta có thể thấy một phần văn hóa gia đình đó.

Nhưng nói như thế không có nghĩa là phủ nhận vai trò của giáo dục trường học và cộng đồng. Tôi muốn nhấn mạnh lại một lần nữa, để kiến tạo một "sản phẩm" giáo dục, đặc biệt là con người, chúng ta không thể phó mặc toàn bộ cho nhà trường.

Việt Nam có truyền thống "tôn sư trọng đạo". Vì thế, câu nói "trăm sự nhờ thầy" khiến nhiều người lầm tưởng rằng, 100% thành công của học trò là "nhờ thầy, nhờ trường". Con có lỗi là ngay lập tức đổ lỗi cho thầy, cho cô, cho trường mà quên mất rằng, đâu đó trong sai lầm của con, có một phần không nhỏ trách nhiệm của cha mẹ. Có một cuốn sách mang tên "Người mẹ tốt hơn người thầy tốt" phản ảnh khá rõ quan điểm này.

Chị có thể kể cụ thể về phương pháp giáo dục ngay trong gia đình mình?

Đối với tôi, cha mẹ là những người thầy đầu tiên. Mẹ tôi được ông bà ngoại dạy bảo rất chỉn chu nên từ bé, chúng tôi đã được mẹ uốn nắn cực kỳ nghiêm cẩn. Mẹ chỉ dạy từ điệu ngồi, dáng đứng, nếp đi, ăn phải từ tốn, nói phải có kính ngữ. Mẹ dạy đối nhân xử thế sao cho chan hòa, ấm êm từ gia đình nhỏ đến đến bà con làng xóm, từ nội tộc họ hàng đến quan hệ trên dưới, thân sơ.

Mẹ tôi thường bảo: "Ngay cả bây giờ, khi con đã là Viện trưởng thì trước mẹ, con vẫn chỉ là đứa trẻ. Nhất định không được thỏa mãn với danh vị, phải luôn học hỏi để trưởng thành, sống chan hòa với những người xung quanh".

Mỗi lần có thời gian, mẹ lại to nhỏ: "Con người là vốn quý. Con nhớ giúp đỡ các anh chị em đồng nghiệp, giúp họ phát triển cũng chính là giúp mình". Mẹ tôi chưa từng làm lãnh đạo, mẹ chỉ dạy bằng sự chiêm nghiệm, giản dị đời thường vậy mà thấm từng câu, từng chữ.

Những điều bố mẹ dạy, chắt chiu theo tháng ngày, không biết đã thẩm thấu trong tôi tự bao giờ, nó trở thành mạch nguồn văn hóa, lối sống và kết tụ thành tôi của ngày hôm nay. Bất cứ khi nào tĩnh tâm ngồi ngẫm, tôi luôn thấy trong mỗi hành xử của mình, mỗi bước ngoặt cuộc đời đều có đâu đó sự hòa quyện của cả mẹ và cha.

Không chỉ cho tôi một gia đình trọn vẹn, bố mẹ còn gom góp bao yêu thương để chúng tôi ước mơ kiến tạo cuộc đời, cho chúng tôi sống trong cái nôi văn hóa hòa ái. Hơn hết, cho chúng tôi được học cách làm người.

Đâu có món quà nào đáp đền đủ ơn nghĩa sinh thành và công lao của người thầy lớn? Đóa hoa lớn nhất dâng thầy không phải hướng dương hay cẩm tú cầu, món quà khiến người thầy hạnh phúc và tự hào nhất chính là sự trưởng thành của học trò. Bài học làm người bắt đầu từ những điều gần gũi, trải bao thăng trầm, tôi thấy vẫn luôn cần phải học...

cha me la nhung nha giao khong cam phan
Trong bất kỳ thời đại nào, vai trò của người thầy luôn quan trọng và không thay đổi. (Nguồn: giaoduc)

Theo chị, trách nhiệm của gia đình ra sao để giúp trẻ trở thành những cá nhân sống tự lập, tự chủ trong tương lai?

Tôi đã từng chứng kiến nhiều bậc cha mẹ, ông bà than thở rằng con cháu họ lười làm, ỉ lại, sống luộm thuộm, hời hợt và vô trách nhiệm. Tìm hiểu ra thì thấy, lỗi đó không hoàn toàn do trẻ gây ra, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến một em bé như vậy. Một trong số đó là bố mẹ hoặc ông bà từ nhỏ thường làm hộ trẻ, chưa hướng dẫn trẻ tự làm đến mức thành thục, hay quát mắng.

Tôi được biết nhiều bậc phụ huynh còn "oánh đòn phủ đầu" kiểu như: “sao con luộm thuộm thế?”; “con chẳng biết làm gì cả”; “sao con hay quên vậy?”; “mẹ chán con lắm. con là đứa trẻ hậu đậu, làm đâu hỏng đấy”; “suốt ngày ipad với tivi, không được tích sự gì”; “con nhà tôi nhát lắm, nó chẳng có đứa bạn thân nào, suốt ngày ru rú trong nhà”...

Có khi nào chúng ta - những người làm cha, làm mẹ nhìn lại xem mình đã sai ở đâu trong quy trình, phương pháp dạy con? Những câu "oánh đòn phủ đầu" kia có phải là sự phủ nhận sạch trơn mọi nỗ lực của con không? Nếu không có ipad, iphone thì làm sao con nghiện game? Chúng ta đã kiên trì khích lệ, ghi nhận từng nỗ lực nhỏ của con để giúp con tự tin hay chưa? Chúng ta mất bao nhiêu thời gian để thành thục một kỹ năng rửa bát, cớ sao bắt con dăm ba lần phải làm sạch ngay?

Tôi rất ấn tượng với quan điểm của Jean Jacques Rousseau (Pháp) rằng: "Dạy dỗ trẻ nhỏ là một nghề nghiệp mà chúng ta phải biết cách lãng phí thời gian để tiết kiệm nó". Vì vậy, muốn một đứa trẻ sống độc lập ở ngày mai, ngay từ hôm nay, hơn ai hết, gia đình cần giúp con tự làm từng việc nhỏ nhất trong gia đình. 

Xin cảm ơn Thạc sĩ!

cha me la nhung nha giao khong cam phan Thủ tướng dự Lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam tại ĐHQG TP. Hồ Chí Minh

Ngày 20/11, trong không khí cả nước chào mừng 34 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2016), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ...

cha me la nhung nha giao khong cam phan Tập trung xây dựng môi trường văn hoá giáo dục lành mạnh

Nhân kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11), chiều 18/11, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà ...

cha me la nhung nha giao khong cam phan Học sinh, sinh viên Việt ở Australia tri ân thầy, cô giáo

Nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Perth, bang Tây Australia đã phối hợp với Hội Sinh viên ...

Phi Khanh (thực hiện)

Đọc thêm

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10, người lạ mặt bà Thật nhắc tới có phải là ông Thắng? Duyên và Giang có liên hệ gì không?
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Ý nghĩa Sao Thái Âm tại Cung mệnh và Cung mệnh phu thê

Ý nghĩa Sao Thái Âm tại Cung mệnh và Cung mệnh phu thê

Trong Tử vi Đẩu số, sao Thái Âm được coi là chòm sao cát tinh, mang đến nhiều ý nghĩa tốt đẹp cho người sở hữu. Vậy sao Thái Âm ...
Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu được xem là cách cục đặc biệt trong lá số tử vi. Bởi cung Mệnh không có chính tinh tọa thủ, muốn luận giải phải nhờ ...
Nhận định, soi kèo Newcastle vs West Ham, 19h30 ngày 30/3 - Vòng 30 Ngoại hạng Anh

Nhận định, soi kèo Newcastle vs West Ham, 19h30 ngày 30/3 - Vòng 30 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, soi kèo Newcastle vs West Ham tại vòng 30 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 19h30 ngày 30/3.
Lịch cúp điện An Giang hôm nay ngày 30/3/2024

Lịch cúp điện An Giang hôm nay ngày 30/3/2024

Thông tin lịch cúp điện tại An Giang theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 30/3/2024.
Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu được xem là cách cục đặc biệt trong lá số tử vi. Bởi cung Mệnh không có chính tinh tọa thủ, muốn luận giải phải nhờ vào phụ tinh và cung ...
Người lao động trong thời gian thử việc cần nắm rõ những quy định gì?

Người lao động trong thời gian thử việc cần nắm rõ những quy định gì?

Sắp tới tôi sẽ đi làm ở công ty với vai trò thử việc, cho tôi hỏi tôi cần phải lưu ý những điều Luật nào trước khi đi làm? – Độc giả Hùng Cường
Lễ Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Tết Thanh minh

Lễ Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Tết Thanh minh

Tết Thanh minh là một sự kiện tâm linh quan trọng của người Việt, thể hiện đạo lý 'uống nước nhớ nguồn', bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Những điều cần biết về lỗi xe không chính chủ năm 2024

Những điều cần biết về lỗi xe không chính chủ năm 2024

Mượn xe người thân, bạn bè,… chạy trên đường thì có bị CSGT xử phạt lỗi xe không chính chủ không? Mức phạt của lỗi này là bao nhiêu?
Điện Biên 'thay áo mới'

Điện Biên 'thay áo mới'

Baoquocte.vn. Từ vùng đất từng chịu bao 'bom cày đạn xới', đến nay, Điện Biên đã vươn mình đổi mới, đạt được nhiều thành tựu trong phát triển và hội nhập.
Không bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe

Không bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe

Tôi nghe nói có thông tin đã bãi bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe. Vậy thông tin này có chính xác không? – Độc giả Phương Thanh
Lý do thế hệ thuốc trị ung thư tiếp theo sẽ được sản xuất ngoài Trái đất

Lý do thế hệ thuốc trị ung thư tiếp theo sẽ được sản xuất ngoài Trái đất

Về mặt lý thuyết, các loại thuốc trị liệu miễn dịch có thể tiêm được có thể được tạo ra, nhưng trọng lực ngăn cản chúng kết tinh một cách chính xác. Một công ty ...
Bất ngờ những thực phẩm không nên ăn cùng với trứng

Bất ngờ những thực phẩm không nên ăn cùng với trứng

Là thực phẩm đơn giản và được yêu thích nhất trên toàn thế giới, nhưng trứng lại được cảnh báo không nên ăn cùng những thực phẩm này.
7 cách giúp phát triển sức khoẻ tinh thần

7 cách giúp phát triển sức khoẻ tinh thần

Xã hội ngày càng có sự thừa nhận về tầm quan trọng của sức khoẻ tinh thần, những vấn đề cảm xúc, tâm lý đã thực sự được quan tâm.
Tác động của thực phẩm dát vàng đối với sức khoẻ?

Tác động của thực phẩm dát vàng đối với sức khoẻ?

Việc thưởng thức món ăn dát vàng lộng lẫy hay đồ uống lấp lánh những vảy vàng xa xỉ liệu tác động như thế nào với sức khoẻ?
Tại sao nên tiêm phòng vaccine ngừa cúm mùa?

Tại sao nên tiêm phòng vaccine ngừa cúm mùa?

Cúm là một bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp do virus. Các biến chứng của cúm có thể dẫn đến nhập viện và đôi khi thậm chí tử vong.
Chuyên gia y tế cảnh báo nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ do sử dụng thuốc lá điện tử

Chuyên gia y tế cảnh báo nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ do sử dụng thuốc lá điện tử

Các chuyên gia y tế đề nghị cấm thuốc lá điện tử vì có hại cho sức khỏe. Bệnh lý liên quan tới sản phẩm này đang có xu hướng gia tăng.
XSMN 29/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xổ số ngày 29 tháng 3

XSMN 29/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xổ số ngày 29 tháng 3

XSMN 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 29/3/2024. xo so mien nam. SXMN 29/3. kết quả xổ số ngày 29 tháng 3
Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT 29/3. dự đoán XSMT
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 6. SXMB 29/3
XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3 - SXMN 28/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 28/3/2024. XSMN thứ 5. xổ số hôm nay 28/3. Kết quả xổ số ngày 28 tháng 3.
XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3 - SXMB 28/3. Trực tiếp xổ số miền Bắc 28/3/2024. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 5. xổ số hôm nay 28/3.
Phiên bản di động