Chiến dịch tẩy chay Donald Trump - vấn đề mang tính chính trị?

Đa số đảng viên đảng Cộng hòa, những người thời gian vừa qua đã "từ bỏ" việc ủng hộ ứng cử viên Tổng thống Donald Trump do những phát ngôn tục tĩu của ông này về phụ nữ, đều có chung nhận định rằng "không thể có lời bào chữa cho những sai lầm đó". Thậm chí nhiều đảng viên đảng Cộng hòa còn kêu gọi ông Trump rút lui khỏi tư cách ứng cử viên tổng thống trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Đây là điều chưa từng có trong lịch sử chính trị Mỹ đương đại.

Nguồn cơn thịnh nộ

Cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ một đoạn băng video được ghi hình từ năm 2005, trong đó ông Trump dùng ngôn từ thô tục khoe khoang về chuyện quấy rối phụ nữ. Những người ủng hộ ông Trump cho biết họ thực sự bị sốc khi được nghe và xem những hình ảnh đó và đó cũng chính là lý do buộc họ phải từ bỏ việc ủng hộ ông này.

Đặc biệt trong số này, Thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa John McCain đã lên tiếng về đoạn video trên khi nói rằng: "Hành vi của ông Donald Trump trong tuần này, kết thúc bằng việc tiết lộ những lời bình luận hạ thấp nhân phẩm của phụ nữ cũng như việc ông ấy tự hào chuyện tấn công tình dục (phụ nữ), khiến tôi không thể tiếp tục, kể cả việc ủng hộ một cách có điều kiện, việc ông ấy ra ứng cử".

Ông McCain cho biết ông và vợ mình sẽ không bỏ phiếu cho ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton mà thay vào đó sẽ bỏ phiếu "cho ứng cử viên Cộng hòa bảo thủ, tốt đẹp nào đó đủ điều kiện để trở thành tổng thống".

Không chỉ riêng ông John McCain, giới nghị sĩ thuộc phe Cộng hòa cũng đã có phản ứng dữ dội sau khi đoạn băng hình nói trên được công bố. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan cho biết ông "phát ốm" vì những bình luận thiếu tôn trọng phụ nữ của ông Trump và rút lại lời mời tỷ phú bất động sản này tham dự một sự kiện chính trị tại bang Wiscosin. Đồng thời, khoảng 10 thượng nghị sĩ và nhiều hạ nghị sĩ khác thuộc đảng Cộng hòa cũng đã tuyên bố rút lại quyết định ủng hộ ông Trump.

Ngay cả Chủ tịch Ủy ban quốc gia đảng Cộng hòa (RNC) Reine Priebus cùng một số nghị sĩ Cộng hòa quyền lực khác cũng đã ra tuyên bố phản đối ông Trump, một số còn yêu cầu vị tỷ phú này rời khỏi cuộc bầu cử. Kênh CNN còn đưa tin rằng RNC đang cân nhắc chấm dứt thỏa thuận gây quỹ chung với ban tranh cử của ông Trump.

Trước đó, nghị sĩ Martha Roby của bang Alabama tuyên bố: "Bây giờ, rất rõ ràng điều tốt nhất cho đất nước của chúng tôi và đảng của chúng tôi là cho ông Trump bước sang một bên". Ngay cả bạn đồng hành của ông Trump là ông Mike Pence cũng nói rằng bản thân ông đã "bị xúc phạm bởi những lời nói và hành động" của ông Trump được mô tả trong đoạn video.

Lãnh tụ phe đa số ở Thượng viện Mitch McConnell đánh giá: "Những lời bình luận của ông Trump đáng ghê tởm, không thể được chấp nhận dưới bất cứ tình huống nào". Thượng nghị sĩ Mike Lee, đại diện bang Utah, kêu gọi ông Trump hãy từ bỏ cuộc vận động tranh chức tổng thống Mỹ, nói rằng ông Trump làm "phân tán sự tập trung vào những vấn đề quan trọng mà chúng ta đang phải đối mặt".

Ý kiến này được sự đồng tình của Thượng nghị sĩ Mark Kirk, người sắp phải vận động để được tái cử duy trì chiếc ghế trong Thượng viện, đại diện cho bang Illinois. Ông đề nghị đảng Cộng hoà hãy khởi sự lập ra những quy định khẩn cấp thay thế ứng cử viên của đảng.

Thống đốc bang Ohio John Kasich nói: "Không có điều gì diễn ra trong 48 giờ qua khiến tôi hay nhiều người khác phải ngạc nhiên". Bầu cử sớm đã được tiến hành ở một số bang chủ chốt và những ngôn từ xuất hiện trong đoạn video nói trên sẽ là "điều không thể tha thứ" đối với cử tri nữ độc lập - những người mà ông Trump hoàn toàn cần đến nếu muốn đánh bại đối thủ Hillary Clinton. Hy vọng cuối cùng của những người thuộc phe Cộng hòa là năm bầu cử ngoài sức tưởng tượng này có thể kết thúc với việc phe Cộng hòa vẫn nắm quyền kiểm soát Thượng viện.

Kịch bản "tẩy chay"

Trong bối cảnh trước ngày bầu cử một tháng và bầu cử sớm đã được tiến hành ở một số bang, câu trả lời chính xác nhất cho các câu hỏi tại sao đảng Cộng hòa lại "từ bỏ" Donald Trump và tại sao lại "từ bỏ" chỉ vì sự việc này, dường như lại là một vấn đề mang tính chính trị. Các quan chức cấp cao của đảng Cộng hòa lo ngại rằng việc không ủng hộ ông Trump có thể làm ảnh hưởng đến cuộc chạy đua. Trong cuộc tổng tuyển cử, thái độ của ông Trump dường như lại dễ dàng được các đảng viên đảng Cộng hòa "bỏ qua" bởi họ cho rằng không có gì tồi tệ hơn việc ứng cử viên Hillary Clinton trở thành tổng thống kế tiếp của Mỹ.

Chiến lược gia Katie Packer của đảng Cộng hòa, người từng làm cố vấn cho ứng cử viên Mitt Romney trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012 và cũng là người có nỗ lực bất thành trong việc ngăn cản ông Trump trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, nói: "Đã có những người vừa mới bắt đầu thích chuyến tàu này và đang bước chân xuống và bây giờ chính điều đó đã cho họ cái cớ hợp lý để rời tàu".

Theo Sputnik, các luật sư của RNC đang nghiên cứu những khía cạnh pháp lý cho phép đề cử người thay ông Donald Trump tham gia cuộc chạy đua vào Nhà Trắng. Chủ tịch RNC, ông Reine Priebus tuyên bố những nhận xét công khai khinh thường ông Trump từ những người cùng đảng sẽ chôn vùi cơ hội thắng cử của đảng Cộng hòa. Ông cũng cho biết Ủy ban có 48 giờ để xem xét lại chiến lược tranh cử.

Hiện các luật sư đang suy tính khả năng thay thế bất chấp thực tế thời gian trước bầu cử chỉ còn một tháng khi các phiếu bầu đã được in ra, thậm chí ở một số bang đã tổ chức bầu cử trước thời hạn. Một nhân vật quan trọng của đảng Cộng hòa nói với tờ Politico: "Các luật sư đang nghiên cứu Điều 9 trong bộ quy tắc của đảng Cộng hòa, cho phép đề cử nhân vật mới nếu ứng cử viên hiện thời tự nguyện từ chối hoặc bất ngờ qua đời. Ông Trump đã cho biết ông không có ý định rút lui nên kiểu gì thì đảng Cộng hòa vẫn tiếp tục làm việc với ông ấy".

Dù bị chỉ trích nặng nề do phát ngôn khiếm nhã nhằm vào phụ nữ, song ông Donald Trump vẫn tuyên bố không từ bỏ cuộc đua vào Nhà Trắng. Trả lời phỏng vấn tờ The Washington Post ngày 8/10, ông Trump nhấn mạnh: "Tôi không bao giờ rút lui. Trong cuộc đời này, tôi chưa bao giờ đầu hàng". Ông cũng cho rằng ông có sự ủng hộ mạnh mẽ từ cử tri.