| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đón và hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Vương quốc Campuchia Samdech Heng Samrin thăm chính thức Việt Nam, tháng 9/2022. (Nguồn: TTXVN) |
Nhân dịp Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự Đại hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 43 (AIPA-43), thăm chính thức Vương quốc Campuchia từ ngày 19-22/11, Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Huy Tăng trả lời phỏng vấn về ý nghĩa chuyến thăm và nỗ lực tham gia AIPA-43 của Việt Nam.
Thưa Đại sứ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ dự AIPA-43, thăm chính thức Vương quốc Campuchia từ ngày 19-22/11. Xin Đại sứ cho biết mục đích, ý nghĩa và trọng tâm của chuyến thăm lần này?
Tiếp nối chuyến thăm cấp nhà nước đến Vương quốc Campuchia của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (tháng 12/2021), chuyến thăm chính thức Campuchia của Thủ tướng Phạm Minh Chính (8-9/11/2022) và các chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước ta; chuyến thăm chính thức Vương quốc Campuchia lần này là chuyến thăm Campuchia đầu tiên của Chủ tịch Vương Đình Huệ trên cương vị Chủ tịch Quốc hội, diễn ra trong khuôn khổ Năm Hữu nghị Việt Nam-Campuchia, Campuchia-Việt Nam, năm kỷ niệm 55 năm quan hệ ngoại giao hai nước và ngay trước thềm Đại hội đồng AIPA-43.
| Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Huy Tăng. (Ảnh: PA) |
Do vậy, chuyến thăm càng có ý nhĩa quan trọng, góp phần thực hiện chủ trương của ta trong việc phát triển quan hệ với các nước làng giềng, các nước ASEAN, trong đó dành ưu tiên cao cho việc phát triển và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài” với Capuchia.
Chuyến thăm cũng góp phần tiếp tục đưa quan hệ giữa hai nước đi chiều sâu, hiệu quả hơn trong giai đoạn mới trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, cho sự phát triển của mỗi nước; vì hòa bình, ổn đinh, hợp tác cùng phát triển ở khu vực và trên thế giới.
Trọng tâm của chuyến thăm lần này là Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ cùng Chủ tịch Quốc hội Campuchia Heng Sam Rin và các nhà Lãnh đạo khác của Campuchia trao đổi một cách sâu rộng về tình hình mỗi nước, tình hình thế giới và khu vực mà hai nước cùng quan tâm.
Hai bên cùng nhau nhìn nhận và đánh giá kết quả quan hệ hai nước, quan hệ giữa nghị viện hai nước trong thời gian qua, trao đổi, thống nhất về định hướng tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước, hai nghị viện thời gian tới.
Cũng trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên sẽ ký Biên bản ghi nhớ về thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Campuchia, tạo khung khổ vững chắc cho việc đẩy mạnh hợp tác giữa Quốc hội hai nước.
Thành tựu và những bước phát triển mới trong quan hệ Việt Nam-Campuchia là gì, thưa Đại sứ?
Nhìn lại truyền thống quan hệ hữu nghị, nhất là từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao (24/6/1967) đến nay, chúng ta có thể tự hào khẳng định rằng, quan hệ Việt Nam-Campuchia đã đạt được nhiều thành tựu to lớn và có những bước phát triển trên mọi lĩnh vực.
Thứ nhất, quan hệ chính trị không ngừng phát triển và đã thực sự trở thành nền tảng định hướng tổng thể quan hệ hợp tác hai nước. Hai bên luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ chính trị và quyết tâm củng cố quan hệ hợp tác truyền thống giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.
Hằng năm, lãnh đạo cấp cao hai nước luôn duy trì các cuộc gặp gỡ, trao đổi, tiếp xúc dưới nhiều hình thức và đã đạt được nhiều thỏa thuận chiến lược, vừa định hướng cho tổng thể quan hệ, vừa kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nhằm thúc đẩy sự hợp tác toàn diện trên tất cả các lĩnh vực.
Đáng chú ý, trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát vào năm 2020 và tiếp tục diễn biến phức tạp những năm tiếp theo, lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước, các ban, bộ, ngành, địa phương và các tổ chức nhân dân đã thường xuyên có các cuộc điện đàm thăm hỏi, chia sẻ và động viên lẫn nhau dưới mọi hình thức cả trực tiếp và trực tuyến.
Hai bên phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau kịp thời và hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch thông qua nhiều hoạt động thiết thực, đóng góp tích cực cho nỗ lực kiểm soát dịch bệnh tại mỗi nước, thể hiện sống động tinh thần đoàn kết và truyền thống tương trợ lẫn nhau những lúc khó khăn, hoạn nạn giữa hai dân tộc.
Ngoài ra, các cơ chế hợp tác song phương và đa phương giữa hai nước như Ủy ban hỗn hợp Việt Nam-Campuchia về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học và thuật; Hội nghị Hợp tác và Phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam-Campuchia; Hội nghị cấp cao tam giác phát triển Campuchia-Lào-Việt Nam… được hai bên hết sức coi trọng và phát huy hiệu quả, góp phần vào thúc đẩy sự phát triển của mỗi nước.
Thứ hai, quan hệ hợp tác quốc phòng, an ninh và đối ngoại ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả, là một trong những trụ cột quan trọng của quan hệ hai nước.
Hai bên luôn tuân thủ nguyên tắc “không cho phép bất kỳ lực lượng thù địch nào sử dụng lãnh thổ của mình làm phương hại đến an ninh và lợi ích của nước kia”
Việt Nam-Campuchia phối hợp chặt chẽ triển khai hiệu quả các thỏa thuận, các cơ chế hợp tác, các Nghị định thư hợp tác 5 năm, cũng như Kế hoạch hợp tác hằng năm giữa Bộ Quốc phòng, Bộ Công an Việt Nam với Bộ Quốc phòng và Bộ Nội vụ Campuchia, góp phần giữ vững ổn định chính trị, an ninh quốc phòng và môi trường hòa bình cho sự phát triển ở mỗi nước...
Với sự quyết tâm và nỗ lực chung của cả hai bên, Việt Nam và Campuchia đã hoàn thành khoảng 84% khối lượng công việc phân giới, cắm mốc biên giới trên đất liền. Hiện nay, hai bên đang tiếp tục đẩy mạnh đàm phán để giải quyết dứt điểm khoảng 16% biên giới trên đất liền chưa hoàn thành phân giới cắm mốc.
Hai nước nhất trí phối hợp, tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề phát sinh, trên tinh thần đoàn kết, hữu nghị, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định và hợp tác cùng phát triển.
Thứ ba, quan hệ hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư tiếp tục đạt được kết quả tích cực và đã đóng góp vào tăng trưởng kinh tế ở mỗi nước. Việt Nam và Campuchia đều là thành viên của ASEAN, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đây là một thuận lợi lớn thúc đẩy sự phát triển trên nhiều lĩnh vực, nhất là hoạt động thương mại của hai nước.
Hai bên quan tâm hỗ trợ các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, tiếp tục thực hiện chính sách ưu đãi thuế quan cho hàng hóa xuất xứ từ mỗi nước; coi trọng hợp tác thương mại biên giới; hỗ trợ giúp đỡ địa phương giáp biên giới hai nước đẩy mạnh các hoạt động giao lưu thương mại.
Thỏa thuận thúc đẩy thương mại song phương Việt Nam-Campuchia giai đoạn 2021-2022 đã cam kết những ưu đãi về thuế suất 0% đối với các mặt hàng có xuất xứ từ hai nước.
Nếu như giai đoạn 1997-1999, kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước mới chỉ đạt khoảng 130-150 triệu USD thì từ năm 2005 trở đi, con số này tăng trung bình 30-40%/năm.
Đặc biệt, trong mấy năm qua, mặc dù gặp nhiều khó khăn do đại dịch Covid-19, nhưng kim ngạch thương mại song phương vẫn có sự tăng trưởng đột phá, năm 2020 đạt 5,32 tỷ USD, năm 2021 đạt 9,54 tỷ USD và 10 tháng đầu năm nay đạt trên 9,06 tỷ USD (tăng 15,2% so với cùng kỳ năm 2021).
Trong hợp tác đầu tư, đến nay, Việt Nam có 199 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Campuchia với tổng số vốn đăng ký 2,93 tỷ USD, duy trì vị trí đứng đầu trong ASEAN và trong top 5 nước và vùng lãnh thổ có đầu tư trực tiếp lớn nhất tại Campuchia.
Sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi của Chính phủ hai nước là một trong những cơ sở thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, đầu tư giữa hai nước có bước phát triển mạnh trong những năm qua.
Hai bên cũng tổ chức nhiều sự kiện quan trọng như: Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Campuchia, Hội nghị xúc tiến đầu tư Việt Nam-Campuchia nhằm thúc đẩy hợp tác đầu tư ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả. Nhờ đó, hoạt động đầu tư của Việt Nam vào Campuchia có sự chuyển biến mạnh mẽ với vai trò quan trọng của các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp lớn.
Đáng chú ý, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Vương quốc Campuchia vừa qua của Thủ tướng Phạm Minh Chính, hai bên đã ký 11 văn kiện hợp tác, trong đó có 7 văn kiện liên quan đến hợp tác kinh tế.
Đặc biệt, hai bên đã ký được MOU về hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, tạo khung khổ pháp lý cho việc đẩy mạnh hợp tác song phương trên lĩnh vực đầy tiềm năng và thế mạnh của cả hai nước. MOU được kỳ vọng góp phần bổ trợ cho hai bên cùng phát triển, mở ra thời kỳ mới cho hàng hóa nông nghiệp cùng vươn mạnh ra thị trường thế giới, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân hai nước.
Thứ tư, quan hệ hợp tác văn hóa, giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là lĩnh vực được hai bên đặc biệt quan tâm, coi đây là vấn đề trọng yếu có tầm chiến lược, góp phần tích cực củng cố và tăng cường mối quan hệ hữu nghị, lâu dài giữa nhân dân hai nước vì mục tiêu phát triển của mỗi nước.
Năm 2022,Việt Nam và Campuchia đã tổ chức lại tuần văn hóa của nhau ở mỗi nước sau mấy năm gián đoạn do đại dịch Covid-19, góp phần tăng cường giao lưu và trao đổi các sản phẩm văn hóa.
Hằng năm, hai nước đều dành cho nhau các suất học bổng đào tạo đại học và trên đại học, góp phần vào việc đào tạo nguồn nhân lực các bên.
Thứ năm, quan hệ hợp tác giữa các ban, bộ, ngành, các ủy ban của Quốc hội, các tổ chức đoàn thể và tổ chức nhân dân tiếp tục được đẩy mạnh và đi vào thực chất hơn.
Hai bên trao đổi các đoàn, trao đổi kinh nghiệm, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau, đặc biệt là các địa phương có chung đường biên giới, tiếp tục mở rộng xây dựng kết cấu hạ tầng, chăm sóc y tế, đào tạo phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn tại các khu vực biên giới hai nước.
| Biểu diễn văn nghệ tại Lễ kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Campuchia tại Hà Nội, ngày 24/6/2022. (Nguồn: TTXVN) |
Đại sứ có thể thông tin về một số định hướng lớn trong quan hệ hai nước thời gian tới cũng như đóng góp của hợp tác Nghị viện trong phát triển quan hệ song phương?
Trên cơ sở thành tựu của quan hệ hợp tác giữa hai nước thời gian qua, Lãnh đạo hai nước nhất trí đề ra một số phương hướng lớn cho quan hệ hai nước thời gian tới như sau:
Thứ nhất, tiếp tục phát huy quan hệ tốt đẹp về chính trị làm nền tảng định hướng cho tổng thể quan hệ hai nước.
Lãnh đạo hai nước nhất trí tiếp tục tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc đã nêu tại các Tuyên bố chung Việt Nam-Campuchia nhằm cùng nhau thúc đẩy hơn nữa quan hệ song phương theo phương châm “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện và ổn định lâu dài”; tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau và giải quyết mọi vấn đề phát sinh giữa hai nước bằng biện pháp hòa bình.
Quyết tâm củng cố và phát triển hơn nữa tình hữu nghị Việt Nam-Campuchia, đưa hợp tác song phương ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả; coi đó là yêu cầu khách quan tất yếu đối với cả hai nước.
Duy trì các chuyến thăm và tiếp xúc thường xuyên ở các cấp, chuẩn bị tổ chức tốt Kỳ họp lần thứ 20 của Ủy ban hỗn hợp Việt Nam-Campuchia về hợp tác Kinh tế, Văn hóa, Khoa học và Kỹ thuật vào quý I/2023 và Hội nghị Hợp tác và Phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam-Campuchia lần thứ 12 vào thời điểm phù hợp với hai bên tại Việt Nam trong năm 2023.
Thứ hai, hai bên nhất trí đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư nhằm tạo động lực và nguồn lực bảo đảm cho quan hệ hợp tác trên tất cả các mặt.
Với tinh thần đó, hai nước quyết tâm hỗ trợ nhau xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, đồng thời bảo đảm hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu quả; đẩy mạnh kết nối hai nền kinh tế về cơ sở hạ tầng cứng cũng như về thể chế và chính sách, gồm cả việc thúc đẩy sớm hoàn thành Quy hoạch tổng thể kết nối hai nền kinh tế Việt Nam-Campuchia đến năm 2030.
Hai bên cam kết thúc đẩy và tạo thuận lợi hơn nữa cho thương mại song phương, nhất là thương mại biên giới thông qua việc thực hiện hiệu quả Hiệp định thương mại biên giới mới được ký kết và MOU về phát triển và kết nối cơ sở hạ tầng thương mại biên giới; tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác kinh tế giữa các tỉnh giáp biên.
Thứ ba, hai bên đều nhận thức sâu sắc cần tiếp tục tăng cường quan hệ hợp tác quốc phòng, an ninh ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả hơn nữa, thực sự là một trong những trụ cột quan trọng của quan hệ hai nước.
Thứ năm, nhất trí tiếp tục tăng cường hơn nữa sự hợp tác và phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trong các khuôn khổ đa phương như Liên hợp quốc và ASEAN nhằm giải quyết các thách thức toàn cầu và khu vực, cũng như các diễn đàn tiểu vùng.
Thứ sáu, ngoài các định hướng hợp tác nêu trên, hai bên cũng cần quan tâm thúc đẩy và nâng cao hiệu quả hợp tác trong các lĩnh vực quan trọng khác như pháp lý và tư pháp, lao động và xã hội, khoa học và công nghệ, thông tin và truyền thông, phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, nông nghiệp thông minh, giáo dục và đào tạo, y tế, giao lưu văn hóa, du lịch, thể thao, giao thông vận tải, tài chính ngân hàng, nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, thực thi pháp luật trên biển và những lĩnh vực hợp tác khác.
Trong tổng thể quan hệ hai nước, quan hệ Nghị viện có vai trò rất quan trọng, bảo đảm việc thể chế hóa các hiệp ước, hiệp định để đưa vào cuộc sống; đồng thời, thực hiện việc giám sát, kiểm tra, đôn đốc việc thực thi các hiệp ước, hiệp định, thỏa thuận giữa hai nước nhằm bảo đảm tính hiệu quả của các văn kiện đã ký kết giữa hai nước.
Vậy, sự tham gia của Việt Nam trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA-43 lần này sẽ được thể hiện như thế nào, thưa Đại sứ?
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam tham gia Đại hội đồng AIPA-43. Chủ đề của AIPA-43 là “Cùng phát triển vì một ASEAN tự cường, bao trùm và bền vững”.
Là thành viên trách nhiệm và chủ động của AIPA, Đoàn Việt Nam sẽ tham gia thảo luận đầy đủ, thực chất tất cả các phiên họp, bao gồm phiên toàn thể, các cuộc họp của các Ủy ban chuyên trách, tham dự đối thoại với các nước Quan sát viên...
Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng sẽ chuyển lời của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chúc hội nghị thành công.
Tôi tin tưởng rằng, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng của nước chủ nhà Campuchia, sự ủng hộ của Quốc hội các nước và Quốc hội Việt Nam, AIPA-43 sẽ thành công tốt đẹp.