Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc đang ngày càng được thể hiện rõ ở Biển Đông. (Nguồn: Internet) |
Chiến lược thiếu chín chắn
Về lý do Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động tại Biển Đông, Tiến sĩ Gerhard Will cho biết, hầu hết các nhà quan sát đều kết luận rằng, Trung Quốc cư xử theo kiểu nước lớn và sử dụng quyền lực chính trị một cách liều lĩnh nhằm đạt được vị trí thống trị tại khu vực và trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, ông lại có cách nhìn khác về vấn đề này. Ông cho rằng Trung Quốc, hay đúng hơn là giới lãnh đạo Trung Quốc, đánh giá quá cao sức mạnh của mình, trong khi Trung Quốc chưa có đủ tiềm năng kinh tế hay quân sự, cũng không có đủ quyền lực mềm để thuyết phục dân chúng ở các nước khác.
Tiến sĩ Gerhard Will nhấn mạnh, quan hệ ngoại giao kiểu mà Trung Quốc mong muốn không còn phù hợp với thế kỉ XXI nữa. Ở cấp độ khu vực và quốc tế, Trung Quốc đang hứng chịu sự phản đối ngày càng gia tăng và họ đã nỗ lực phá vỡ chúng bằng các phương tiện kinh tế. Theo quan điểm của ông Gerhard Will, sự tự tin và hiếu chiến đang gia tăng của Trung Quốc không phải là một chiến lược được suy tính kĩ mà là một nỗ lực không chắc chắn nhằm đưa họ thoát ra khỏi sự cô lập.
Tuy nhiên, nỗ lực đó thất bại và phản tác dụng khi nó càng khiến cho Trung Quốc bị cô lập hơn. Hiện nay, Trung Quốc không hề so sánh thực lực của bản thân với thực lực của đối thủ một cách hợp lí, nên những gì Trung Quốc làm đang gây nguy hại cho an ninh của cả khu vực và thế giới. Vì thế, điều quan trọng là phải mở kênh đối thoại ngoại giao với Trung Quốc, đồng thời duy trì lập trường rõ ràng trên bình diện kinh tế và quân sự.
Hợp tác để ngăn chặn tham vọng
Về nguyên nhân Mỹ gia tăng các biện pháp phản đối, răn đe Trung Quốc tại Biển Đông, Tiến sĩ Gerhard Will cho biết, trong vài năm trở lại đây, thế giới đã chứng kiến sự leo thang căng thẳng Mỹ-Trung xung quanh vấn đề Biển Đông. Trong những tháng gần đây, Mỹ đưa lực lượng hải quân và không quân tới Biển Đông và qua đó chính thức chọn nơi này làm địa điểm đối đầu quân sự với quân đội Trung Quốc. Theo ông, qua điều này, Mỹ muốn chứng tỏ rằng, Trung Quốc phải "để mắt" tới hải quân và không quân của Mỹ tại nơi Trung Quốc có tham vọng mở rộng vị thế trong những thập kỉ vừa qua.
Về vai trò của Liên minh châu Âu trong vấn đề Biển Đông, Tiến sĩ Gerhard Will cho rằng, do EU đang phải đối mặt với những vấn đề nội bộ nghiêm trọng nên liên minh này không thể đóng bất kỳ vai trò lớn nào trong các vấn đề thế giới trong lúc này. Trong trường hợp các bên xung đột (Mỹ-Trung) chuyển từ đối đầu quân sự sang ngoại giao thì có thể EU sẽ đóng vai trò "trọng tài".
Dự báo về bước đi sắp tới của Trung Quốc tại Biển Đông và phản ứng của Mỹ cũng như các nước lớn, Tiến sĩ Gerhard Will nhận định, Trung Quốc sẽ tiếp tục nỗ lực thực hiện chiến lược cắt lát salami (thực hiện những bước tiến nhỏ để đạt được một mục đích lớn) và từng bước mở rộng vị thế trên Biển Đông, miễn là nó không dẫn tới đối đầu quân sự trực tiếp. Các nước trong khu vực cần hợp tác để ngăn chặn Trung Quốc đạt được mục tiêu.