Mỗi lần thấy hình ảnh một cô bé đọc rap về những chiếc mặt nạ oxy, Joe Inglish,kỹ sư phần mềm sống ở thành phố Portland (Mỹ, lại thấy ngán ngẩm. Giống nhiều hành khách thường xuyên phải di chuyển bằng đường không, Inglish cảm thấy chán những đoạn video clip hướng dẫn an toàn bay, nhất là những clip của hãng Virgin America với những vũ công hát và nhảy liên tục.
Không chỉ có Virgin American, một số hãng hàng không khác biến đoạn clip hướng dẫn an toàn bay 3 phút của họ thành các tác phẩm dài lê thê. Hãng hàng không Air New Zealand còn mời các nữ minh tinh và các ngôi sao hài kịch tham gia diễn xuất cho đoạn clip của họ. Hãng hàng không Air France “khoe khoang” sự tinh tế của người Pháp trong một clip yêu cầu thắt dây an toàn “sẽ nhẹ nhàng ôm trọn thắt lưng của bạn.”
| Các vũ công biểu diễn trong một đoạn phim hướng dẫn an toàn bay của hãng Virgin America. |
Nhiều hãng khác cũng làm tương tự như vậy. Tháng trước, American Airlines đã phát hành một đoạn clip với hình ảnh các vũ nữ lộng lẫy biểu diễn trên sân khấu hoành tráng, thay cho khẩu hiệu “chào mừng bạn tới nước ngoài” thân thiện truyền thống.
Tuy nhiên, nghiên cứu của các chuyên gia về an toàn hàng không cho thấy, mọi người thường chỉ nhớ đến các trò đùa, những gì hài hước chứ không nhớ các chỉ dẫn an toàn bay quá rườm rà. “Hành khách thích xem clip để giải trí hơn là nghe thông báo. Các clip càng được dàn dựng cầu kỳ, người ta càng ít chú ý đến thông điệp thực sự của nó”, ông Fern Fernandez, Phó Chủ tịch phụ trách mảng marketing của American Airlines cho biết.
Theo ông Adam Urban, một nhà thiết kế ánh sáng tại Boston hàng năm phải di chuyển trên 150.000km bằng đường không, các clip hướng dẫn an toàn là một phần quan trọng trong quá trình bay. Tuy nhiên, các clip này không nên quá khô khan, cần kết hợp hài hòa giữa thông điệp muốn truyền tải và giải trí.
Các hãng vận chuyển cho biết, để sản xuất ra các video hấp dẫn được người xem, chi phí có thể lên đến 1 triệu USD, với nhiều phiên bản cho các loại máy bay và ngôn ngữ. Chúng có thể giúp tăng uy tín và tiếp thị thương hiệu của hãng đến người tiêu dùng, làm hành khách phấn chấn. Điều quan trọng nhất là thông điệp về an toàn bay phải đến được với hành khách.
Chưa thật hiệu quả
Theo báo cáo của các nhà điều tra tai nạn, trong trường hợp khẩn cấp, khi hành khách chỉ có không quá 90 giây để nhanh chóng thoát hiểm, nếu bạn hoảng sợ và luống cuống mất vài giây, nguy cơ tử vong sẽ tăng lên. Lúc này, các hành khách sẽ sử dụng những gì họ đã biết từ trước để thoát hiểm theo bản năng. Tuy nhiên, có người cuống đến mức không thể tháo dây an toàn đúng cách.
Theo Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia Mỹ, chỉ có 33 trong số 150 hành khách trong chuyến bay US Airways Flight 1549 biết sử dụng áo phao khi máy bay phải hạ cánh khẩn cấp xuống sông Hudson năm 2009. Trong số đó, chỉ có 4 người mặc áo phao đúng cách, có buộc chặt dây đai.
Các hãng hàng không cho biết họ thường phải thay đổi liên tục các clip để tránh nhàm chán và thu hút sự chú ý của hành khách. Cơ quan Quản lý Hàng không Mỹ thường xuyên kiểm tra, rà soát các hoạt động an toàn bay của từng hãng hàng không, bao gồm các clip.
Nhà nghiên cứu an toàn hàng không Brett Molesworthand thuộc Đại học New South Wales (Sydney, Australia) và đồng nghiệp đã phân tích các đoạn clip khác nhau để đánh giá khả năng ghi nhớ của hành khách trên máy bay. “Nếu trong clip có những đoạn hài hước, người ta sẽ chỉ nhớ đến những đoạn đó chứ không nhớ các thông tin an toàn bay”, ông cho biết. Ông Molesworthand cho rằng các hãng hàng không cần loại bỏ những thông tin không còn phù hợp và bổ sung các cảnh báo mới vào trong các đoạn clip.
Cơ quan Quản lý Hàng không Dân dụng New Zealand (CAA) từng khiển trách hãng Air New Zealand vì đã trình chiếu đoạn phim có các vận động viên lướt sóng ăn mặc gợi cảm. Tháng 7, Air New Zealand đã thay thế đoạn clip này bằng bộ phim có đề tài về Hollywood. Hãng hàng không này cho rằng các clip của mình “phù hợp với yêu cầu luật định của New Zealand.”
Clip mới của hãng Delta hoàn toàn không còn những hình ảnh vũ công gợi cảm. Hãng hy vọng việc thay mới các clip theo tần suất hàng tháng hoặc hai tháng một lần từ năm 2017 sẽ thu hút sự chú ý của hành khách nhiều hơn.