Có cần tái cấu trúc hệ thống đăng kiểm?

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, mỗi dây chuyền kiểm định năng suất đạt khoảng 60 xe/ngày. Số dây chuyền hiện có, Hà Nội chỉ kiểm định được hơn 1.000 xe/ngày và một tháng kiểm định được hơn 30.700 xe. Như vậy, mới chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu.

Mỹ: Hai vụ trật tàu trong 1 tuần Mỹ: Lốc xoáy dữ dội gây nhiều thiệt hại và giao thông tê liệt ở nhiều nơi Quyết liệt giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm

Cần tái cấu trúc lại hệ thống đăng kiểm. (Nguồn :VN Express)

Trung tâm đăng kiểm 2903V ở Láng Thượng đóng cửa trưa 7/3, chủ xe phải ra về. (Nguồn: VN Express)

Trong khi đó, theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, số xe đến hạn kiểm định trong tháng này tại Hà Nội là hơn 75.000 xe, chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu của người dân. Cục Đăng kiểm Việt Nam tiếp tục khuyến cáo, người dân ở Hà Nội chủ động đưa xe sang các trung tâm đăng kiểm tại các tỉnh lân cận để thực hiện kiểm định xe, tránh phải chờ lâu, ùn tắc ở Hà Nội.

Thực trạng, nguy cơ đứt gẫy hệ thống đăng kiểm xe cơ giới

Thông tin từ Cục Đăng kiểm Việt Nam, tính đến ngày 7/3, tại Hà Nội chỉ còn 7/31 trung tâm đăng kiểm với 19 dây chuyền còn hoạt động. Theo tính toán, mỗi dây chuyền kiểm định năng suất đạt khoảng 60 xe/ngày. Như vậy, với số dây chuyền hiện có, mỗi ngày Hà Nội chỉ kiểm định được 1.140 xe, một tháng kiểm định được 30.780 xe (đã trừ đi các ngày Chủ nhật, trung tâm đăng kiểm nghỉ).

Trong khi đó, số xe đến hạn kiểm định trong tháng 3 tại Hà Nội là 75.682 xe, chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu của người dân. Tình trạng ùn tắc sẽ xảy ra nghiêm trọng hơn khi nhu cầu kiểm định xe ở Hà Nội trong tháng 4 còn lên đến 83.728 xe.

Đứng trước thực trạng này, mới đây Cục Đăng kiểm Việt Nam đã xây dựng và trình Bộ Giao thông Vận tải dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư 16/2021/TT-BGTVT, quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông đường bộ. Bộ GTVT cũng đang lấy ý kiến rộng rãi người dân cũng như các cơ quan, đơn vị.

Theo dự thảo, việc lập hồ sơ phương tiện, kiểm định (kể cả khi bổ sung, sửa đổi hồ sơ phương tiện) đối với xe cơ giới được thực hiện tại bất kỳ đơn vị đăng kiểm nào trên cả nước. Đặc biệt trong dự thảo sửa đổi lần này một đề xuất được được dư luận đặc biệt quan tâm đó là quy định miễn đăng kiểm lần đầu cho ô tô mới. Cục Đăng kiểm Việt Nam đặt mục tiêu áp dụng quy định này từ ngày 1/7/2023.

Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, theo nghiên cứu đề xuất trong dự thảo đối với xe mới, xe cơ giới được miễn thực hiện kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường lần đầu tiên nhưng vẫn cần đưa xe đến các đơn vị đăng kiểm để thực hiện lập hồ sơ phương tiện cấp giấy chứng nhận kiểm định, tem kiểm định. Đồng thời, Cục Đăng kiểm Việt Nam triển khai thực hiện liên thông dữ liệu từ sản xuất lắp ráp và nhập khẩu đến lưu hành.

"Nên tái cấu trúc hệ thống đăng kiểm"

Tiến sĩ Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho biết: “Đơn vị đăng kiểm chỉ thực hiện lập hồ sơ, nhập, ghi nhận thông tin phương tiện trong cơ sở dữ liệu đăng kiểm và cấp giấy chứng nhận kiểm định, tem kiểm định mà không thu giá dịch vụ kiểm định.Các dữ liệu về phương tiện sẽ phục vụ cho các cơ quan quản lý nhà nước thống kê, hỗ trợ lực lượng tuần tra kiểm soát dữ liệu, kiểm soát tải trọng, quản lý vận tải và thu phí tự động không dừng...”.

Ông Khương Kim Tạo cho rằng những quy định này là cần thiết để đảm bảo trong công tác quản lý sau này; những đề xuất mà Cục đăng kiểm đưa ra mới đây là cần thiết và cũng có thể xem đây là thời điểm thích hợp để các cơ quan quản lý nhà nước mổ xẻ, thay đổi mô hình đăng kiểm hiện có, tiến tới bãi bỏ những quy định không phù hợp với thực tiễn.

“Để đảm bảo về lâu dài cần tái cấu trúc hệ thống đăng kiểm, tức là xây dựng lại hệ thống trên nền đăng kiểm có nguy cơ đổ vỡ hoàn toàn. Ngay lập tức phải bổ nhiệm lại đội ngũ lãnh đạo, và trên cơ sở của lực lượng đăng kiểm viên hiện có, phải rà soát lại và bổ sung nhân sự mới”, TS Khương Kim Tạo thẳng thắn.

Theo đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho hay, việc ùn tắc, quá tải đăng kiểm diễn ra trong tháng 3, tháng 4 là điều đã được dự đoán từ trước vì lượt xe đến kỳ kiểm định tăng cao trong khi nhân sự đăng kiểm viên đang thiếu hụt nghiêm trọng và hàng loạt các trung tâm đăng kiểm đã đóng cửa.

“Trong bối cảnh số trung tâm đăng kiểm vi phạm ngày càng gia tăng, khả năng phục hồi chậm, lực lượng đăng kiểm viên làm việc với tâm lý chán nản, căng thẳng lo ấu thì nguy cơ đứt gẫy hệ thống đăng kiểm xe cơ giới hiện nay là có thật thậm chí sụp đổ”, ông Khương Kim Tạo khẳng định và cho rằng, nếu điều này xảy ra, chắc chắn, không chỉ người sử dụng phương tiện thiệt thòi mà nền kinh tế cũng bị tổn thất không nhỏ.

Cùng quan điểm trên, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cũng khẳng định, nếu tình hình hoạt động của các trạm đăng kiểm tiếp tục diễn biến xấu hơn thì việc bị gián đoạn là điều khó tránh khỏi và sẽ để lại những hậu quả rất lớn đối với các hoạt động vận tải và nền kinh tế.

“Nếu như các phương tiện kinh doanh vận tải hàng hóa, vận tải hành khách không được đáp ứng một cách kịp thời thì nhu cầu vận chuyển vật tư nguyên liệu cho các nhà máy, các khu công nghiệp bị gián đoạn. Rồi vận chuyển hàng hóa để xuất khẩu đi các nước từ khu công nghiệp đến các cảng, rồi đến nơi tiêu dùng sẽ gián đoạn. Đây là một tác động gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đối với các doanh nghiệp và nền kinh tế nói chung”, ông Nguyễn Văn Quyền phân tích.