Công tác cán bộ là “then chốt của then chốt”

Điều này cũng đặt ra những thách thức mới trong công tác xây dựng ngành Ngoại giao nhằm phục vụ đắc lực và triển khai hiệu quả các hoạt động đối ngoại của toàn Ngành. 

Tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả

Từ Hội nghị Ngoại giao 29 năm 2016 (HNNG29) đến nay, quán triệt mục tiêu xuyên suốt của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII về xây dựng tổ chức bộ máy “tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và tinh thần chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh coi công tác xây dựng Ngành là một nhiệm vụ trọng tâm, đóng vai trò then chốt quyết định thành bại công tác đối ngoại của Ngành, Bộ Ngoại giao (BNG) đã có nhiều nỗ lực triển khai hết sức bài bản công tác này, thể hiện trên một số mặt sau:

Thứ nhất, nhằm nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả của tổ chức bộ máy, BNG đã tập trung hoàn thiện các văn bản pháp lý và rà soát, tổ chức lại các đơn vị theo hướng tinh gọn, khoa học, phù hợp với chức năng nhiệm vụ được giao. Theo đó, BNG đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 26/2017/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ, bảo đảm không tăng đầu mối, giảm cấp trung gian, tinh giản biên chế đồng thời đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng tăng. Bộ cũng đã trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cơ quan đại diện nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, tạo cơ sở pháp lý để hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của các cơ quan đại diện, bảo đảm hoàn thành sứ mạng là người đại diện chính thức, bảo vệ quyền và lợi ích của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta ở nước ngoài. 

Bên cạnh đó, BNG đang tích cực triển khai Đề án tổ chức Đảng bộ Ngoài nước và Đảng bộ Bộ Ngoại giao theo hướng tinh gọn, hiệu quả và sẽ sớm trình Bộ Chính trị xem xét phê duyệt trong thời gian tới. Công tác rà soát các đơn vị sự nghiệp công lập theo tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 cũng đang được tích cực triển khai, đến nay Bộ đã có phương án giảm tối thiểu 02 đơn vị và đang tiếp tục xem xét tổ chức lại một số đơn vị sự nghiệp khác. Vừa qua, trên cơ sở đề xuất của BNG, Thủ tướng đã đồng ý không tăng biên chế và đẩy mạnh rà soát, sắp xếp bộ máy các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tinh gọn, phù hợp với tình hình mới. 

Thứ hai, cùng với việc kiện toàn bộ máy, BNG chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa hành chính, chuẩn hóa các quy trình xử lý, điều hành công việc, nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả vận hành bộ máy của Bộ. Quy chế làm việc mới của Bộ được ban hành (ngày 25/7/2017) theo hướng đẩy mạnh phân cấp và tăng trách nhiệm cho các đơn vị để Lãnh đạo Bộ có thời gian tập trung cho những vấn đề chiến lược và những vấn đề lớn của Bộ. Một điểm mới nữa là BNG đang tích cực xây dựng và bước đầu triển khai Chiến lược quản lý tri thức nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của Ngành trong kỷ nguyên số. 

Thứ ba, công tác xây dựng đội ngũ, hoàn thiện các cơ chế, chính sách, xây dựng cơ sở vật chất, phương tiện làm việc được BNG đặc biệt quan tâm và triển khai quyết liệt, đồng bộ tất cả các khâu trên cơ sở bám sát các quy định của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 7 về công tác cán bộ vừa được ban hành. Bên cạnh đó, Bộ cũng đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống, tạo môi trường làm việc thân thiện để cán bộ gắn bó với Ngành, với Bộ và với đơn vị công tác, đồng thời tăng cường các biện pháp duy trì nề nếp, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, bảo vệ chính trị nội bộ và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để tăng tính răn đe, phòng ngừa. Nhờ vậy, đội ngũ cán bộ ngoại giao đã ngày càng trưởng thành về mọi mặt, có đủ phẩm chất và năng lực đóng góp tích cực vào những thành tựu đối ngoại, được Đảng và Nhà nước ghi nhận. 

Những kết quả nêu trên thể hiện quyết tâm chính trị và nỗ lực không mệt mỏi của tập thể Lãnh đạo và toàn thể cán bộ, nhân viên BNG trong những năm vừa qua. Trong thời gian tới, tuy còn không ít khó khăn, thách thức nhưng với truyền thống đoàn kết, nhất trí và bản lĩnh vững vàng của đội ngũ cán bộ, công tác xây dựng Ngành sẽ tiếp tục được đẩy mạnh, song hành phục vụ thiết thực và hiệu quả các nhiệm vụ chính trị của ngành Ngoại giao. 

Đổi mới để không bị động

Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh thời đã dạy: “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “có cán bộ tốt thì việc gì cũng xong”. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng nhấn mạnh nếu xây dựng Đảng là then chốt thì công tác tổ chức cán bộ là “then chốt của then chốt”. 

Nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng của công tác cán bộ, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã có ý kiến chỉ đạo: “toàn Ngành luôn coi việc xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có chuyên môn, nghiệp vụ ngang tầm khu vực và dần tiệm cận trình độ quốc tế không chỉ là điều kiện tiên quyết để triển khai thắng lợi mọi nhiệm vụ đối ngoại được Đảng và Nhà nước giao phó mà còn là mệnh lệnh từ trái tim của những người làm công tác đối ngoại”. Với tinh thần đó, từ Hội nghị Ngoại giao 29 đến nay, Bộ Ngoại giao đã đưa ra nhiều biện pháp, sáng kiến vừa mang tính tổng thể, lâu dài, vừa có lộ trình cụ thể để áp dụng được ngay, thể hiện trên các mặt công tác sau:

Trước hết, phải kể đến những đổi mới trong công tác đào tạo, tuyển dụng cán bộ ngoại giao thời gian qua. Xác định tuyển dụng là khâu đầu tiên, quyết định chất lượng cán bộ đầu vào nên Lãnh đạo BNG đã hết sức quan tâm, áp dụng nhiều biện pháp cải tiến như: nâng cao các tiêu chuẩn dự thi, tạo sân chơi bình đẳng, công khai, minh bạch, góp phần thu hút các thí sinh có năng lực, phẩm chất đầu quân cho Ngành. Đây là mảng công tác được dư luận đánh giá khá cao và BNG được xếp hạng là một trong những bộ, ngành dẫn đầu về tiêu chí xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ trong đánh giá về chỉ số Cải cách hành chính (PAR INDEX) của Chính phủ những năm gần đây. 

Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là điểm sáng trong công tác xây dựng Ngành, đã được triển khai đồng bộ với nhiều hình thức, nội dung phong phú, đa dạng, gắn với công việc thực tiễn và bám sát yêu cầu nhiệm vụ, trong đó đào tạo cán bộ trẻ và đào tạo tại chỗ thông qua công việc là khâu được đặc biệt quan tâm. Trong 2 năm qua, BNG đã tổ chức trên 300 khóa học với tổng số 4.403 lượt cán bộ tham dự. Bên cạnh các loại hình đào tạo thường xuyên, Bộ Ngoại giao tiếp tục sử dụng quỹ Ngành để tổ chức cho cán bộ trẻ thực tập tại một số cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và một vài tổ chức quốc tế quan trọng nhằm nâng cao năng lực cán bộ làm việc trong môi trường đa phương với những đòi hỏi và áp lực rất cao. 

Thứ hai, công tác quản lý cán bộ, đặc biệt là công tác quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm, cải thiện các chế độ chính sách đối với cán bộ được BNG hết sức coi trọng và nỗ lực triển khai trong thời gian qua. Có thể nói, BNG là một trong những cơ quan đầu tiên đưa ra sáng kiến và áp dụng chế độ tập sự lãnh đạo, quản lý từ những năm 80 của thế kỷ trước và đến nay cho thấy đã phát huy tác dụng, đạt hiệu quả tốt. Công tác quy hoạch cán bộ tiếp tục được triển khai bài bản, khách quan, công khai, dân chủ, đã góp phần tạo nguồn lãnh đạo kế cận các cấp ngày càng được trẻ hoá, có trình độ chuyên môn, ngoại ngữ và kỹ năng quản lý, không để bị động, hẫng hụt trong công tác cán bộ. 

Công tác đề bạt, bổ nhiệm cán bộ được BNG đặc biệt chú trọng và thực hiện nghiêm theo các quy định, chủ trương của Đảng và Nhà nước. Các trường hợp được bổ nhiệm đều cơ bản đáp ứng đầy đủ các điều kiện, tiêu chuẩn đề ra cũng như đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của vị trí công tác. Lãnh đạo Bộ Ngoại giao cũng luôn quan tâm, chỉ đạo xây dựng và thực hiện các chế độ, chính sách, xem đây là một trong những công cụ quan trọng để tạo động lực và niềm tin cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động yên tâm cống hiến, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. 

Thứ ba, bên cạnh công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ, BNG cũng hết sức quan tâm tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện bản lĩnh, nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, bảo mật và bảo vệ chính trị nội bộ, kịp thời uốn nắn các biểu hiện lệch lạc, đồng thời xử lý nghiêm các vi phạm để răn đe và phòng ngừa các sai phạm. 

Các biện pháp trên cùng nhiều giải pháp đồng bộ khác đã góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao “vừa hồng vừa chuyên” như chỉ đạo của Thủ tướng, đóng góp ngày càng tích cực, hiệu quả vào các hoạt động đối ngoại, tham gia xây dựng, định hình luật chơi tại các diễn đàn khu vực và quốc tế... Thực tế, đã có một số cán bộ ngoại giao ứng cử thành công tại các tổ chức khu vực và quốc tế, kể cả các vị trí lãnh đạo chủ chốt như Tổng Thư ký ASEAN nhiệm kỳ 2013-2017, thành viên Uỷ ban Luật pháp quốc tế của LHQ nhiệm kỳ 2017-2021, Phó Tổng Thư ký ASEAN phụ trách an ninh, chính trị nhiệm kỳ 2018-2021… Các cán bộ này đã và đang đóng góp thiết thực cho hoạt động của các tổ chức quốc tế, góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. 

Tuy đã đạt được nhiều kết quả tích cực, BNG luôn ý thức được việc xây dựng đội ngũ cán bộ trong bối cảnh tình hình mới với những thách thức, yêu cầu ngày càng cao là một quá trình lâu dài và liên tục, đòi hỏi quyết tâm chính trị, trách nhiệm của tập thể Lãnh đạo BNG cũng như sự nỗ lực, phấn đấu không ngừng của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động Ngành Ngoại giao. HNNG-30 lần này sẽ là dịp để toàn Ngành đánh giá lại các mặt công tác từ HNNG-29 đến nay, phát huy trí tuệ đề ra phương hướng và các nhiệm vụ, giải pháp phát huy mặt mạnh, khắc phục khó khăn để tiếp tục đổi mới, xây dựng nền ngoại giao Việt Nam từng bước hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ đối ngoại của Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Tô Anh Dũng - Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao

                        (Vụ trưởng Vụ Tổ chức Cán bộ, Bộ Ngoại giao)

* (Tiêu đề do TG&VN đặt)