Covid-19 ở Việt Nam: Chủng virus mới lây lan nhanh, mạnh trong không khí; Bắc Giang phải nhanh gấp 10 Đà Nẵng

Số ca mắc Covid-19 cao nhất trong 4 đợt dịch

Theo thống kê của Bộ Y tế, đến 6h sáng 26/5, cả nước đã có 5.931 bệnh nhân Covid-19, trong đó số ca mắc từ 27/4 đến nay là 3.079 ca, gồm 2.872 ca ghi nhận trong nước, 207 ca nhập cảnh.

Có thể thấy, chỉ gần một tháng kể từ ngày bùng phát đợt dịch thứ 4, Việt Nam đã ghi nhận 2.872 ca Covid-19 trong nước, trong khi đó, đợt dịch thứ 3 kéo dài 3 tháng, tổng số bệnh nhân trong nước chỉ là 910 ca.

Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, virus SARS-CoV-2 đợt này không chỉ lây theo chuỗi (F1 tiếp xúc F0) mà còn lây qua không khí, vượt giới hạn khoảng cách 2m. (Nguồn: Dân trí)

Việt Nam đã có nhiều ngày ghi nhận số trường hợp lây nhiễm trong nước lên đến vài trăm ca. Tại ổ dịch trong khu công nghiệp của Bắc Giang, tỷ lệ phát hiện dương tính trong số các mẫu được xét nghiệm có thời điểm lên đến gần 40%. Và tại nhà máy Hosiden (Khu công nghiệp Quang Châu) số lượng F1 chuyển thành F0 lên tới 55%.

Chủng virus phát tán mầm bệnh rất nhanh

GS.TS Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, kết quả giải trình tự gen trong đợt dịch thứ 4 cho thấy, các bệnh nhân ở các tỉnh thành hầu hết đều nhiễm biến chủng ở Ấn Độ, riêng tỉnh Hà Nam, Hải Dương không có do liên quan trường hợp nhập cảnh về.

Phát biểu tại cuộc họp khẩn với tỉnh Bắc Giang và bộ phận thường trực công tác đặc biệt của Bộ Y tế đang chỉ đạo chống dịch tại Bắc Giang chiều 25/5, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho hay: Chủng lây lần này rất nhanh, rất mạnh, lan rất rộng, có khả năng nhân lên và khả năng phát tán mầm bệnh rất rộng.

“GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai có báo cáo với tôi, bình thường trong phòng thí nghiệm 3-4 ngày mới mọc virrus, nhưng lần này ngày thứ 2 mọc rất nhiều, nên phát tán mầm bệnh rất nhanh. Chủng khác còn nghi ngờ, nhưng chủng lần này nếu chậm là muộn”, Bộ truởng Nguyễn Thanh Long nói.

Trong rất nhiều cuộc họp, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long cũng nhấn mạnh về tốc độ lây nhiễm của biến thể virus phát hiện tại Ấn Độ. Vì thế, Việt Nam đang ở trong tình trạng báo động cao.

"Biến chủng virus SARS-CoV-2 của Anh có tốc độ lây lan nhanh gấp 1,7 lần so với chủng lưu hành trước đó nhưng biến chủng ở Ấn Độ còn lây nhanh hơn, đặc biệt khả năng lây nhiễm trong môi trường không khí. Đúng như bối cảnh dịch bệnh ở Việt Nam, những trường hợp tiếp xúc trong không khí, đặc biệt môi trường kín lây lan rất nhanh", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết thêm.

Đồng quan điểm, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng Bộ Y tế cho biết, biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 ở Ấn Độ có tốc độ lây lan nhanh hơn. Thực tế hiện nay, qua một vài ngày tiếp xúc gần, các ca F1, F2 nhanh chóng trở thành ca F0. Đặc biệt, virus lây mạnh trong môi trường kín.

"Trong môi trường kín, điều hòa, virus lơ lửng trong không khí chứ không rơi xuống, vì thế virus lây mạnh hơn. Điều này có thể thấy rõ trong ổ dịch tại quán bar, trong khu công nghiệp", TS. Trần Đắc Phu phân tích.

Nhân viên công ty TNHH Crystal Martin Việt Nam chờ lấy mẫu xét nghiệm. (Nguồn: Dân trí)

Còn theo TS.BS Phạm Quang Thái, Phó trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, so với các biến chủng của virus trước đó, biến thể kép lần này của Ấn Độ lây nhanh hơn nhiều. Chẳng hạn chu kỳ lây nhiễm của đợt dịch xảy ra tại Đà Nẵng đợt tháng 7/2020 là 5-7 ngày thì đợt dịch này chỉ 2-3 ngày.

"36 tiếng sau khi tiếp xúc với mầm bệnh thì một người đã có thể có xét nghiệm dương tính và có trường hợp đã lây cho người khác sau 2 ngày bị phơi nhiễm", TS. Phạm Quang Thái nhấn mạnh.

Các chuyên gia cho rằng, biến thể mới ở Ấn Độ có tăng độc lực hay không thì đến nay chưa có dữ liệu rõ ràng. Tuy nhiên, điều có thể thấy rõ trong đợt dịch thứ 4 này tại nước ta là virus lây lan rất nhanh.

Chùm ca bệnh lan rộng

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, dịch lần này không như lần trước là lây theo chuỗi từ một người tiếp xúc tới người khác, rồi lây tiếp, lần này còn lây thêm cả không khí, phát tán trong khu công nghiệp, trong không gian hẹp. Virus trong môi trường kín thì lập tức lây cho tất cả.

Trong các đợt dịch trước, trong một nhà thường chỉ phát hiện 1-2 ca mắc nhưng trong đợt dịch này có nhiều trường hợp cả gia đình cùng mắc như trường hợp 4 người trong một nhà ở Times City (Hà Nội), gia đình của nguyên Giám đốc Hacinco 2 hay chùm ca bệnh ở công ty T&T...

Tại ổ dịch trong khu công nghiệp của Bắc Giang, tỷ lệ phát hiện dương tính trong số các mẫu được xét nghiệm có thời điểm lên đến gần 40%. Và tại nhà máy Hosiden (Khu công nghiệp Quang Châu) số lượng F1 chuyển thành F0 lên tới 55%.

Phải chấp nhận nhầm còn hơn bỏ sót

Trong bối cảnh cấp bách hiện nay, với ổ dịch ở Bắc Giang, Bộ trưởng Y tế khẳng định, ưu tiên lớn nhất là dập bằng được.

Đặc biệt, Bộ trưởng yêu cầu thay đổi phương thức xét nghiệm, với tinh thần Đà Nẵng nhanh 1, Bắc Giang phải nhanh 10 mới chặn được tốc độ lây lan.

Lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 tại Bắc Giang. (Nguồn: Vietnamnet)

Bộ trưởng chỉ đạo PGS.TS Trần Như Dương và PGS.TS Lê Thị Quỳnh Mai (hai Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, thành viên Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế tại Bắc Giang) cần họp với tỉnh và đưa ra phương án thay thế xét nghiệm Realtime RT-PCR bằng test kháng nguyên nhanh, sàng lọc những người có nguy cơ cao.

PGS.TS. Trần Như Dương đánh giá, hiện Bắc Giang có 50.000 người nguy cơ lây nhiễm rất cao. Phải xét nghiệm bằng kháng nguyên nhanh 3 ngày/lần, nếu phát hiện dương tính phải đưa đi ngay. Nếu âm tính thì không được coi là an toàn, phải tiếp tục cách ly và làm xét nghiệm 3 ngày/lần, sau 7 ngày thì làm xét nghiệm khẳng định RT-PCR để đánh giá và điều chỉnh lại.

Đặc biệt, với phương thức xét nghiệm này, Bắc Giang không phải lấy mẫu mang về cho CDC tỉnh hay tuyến huyện mà tổ chức các điểm vừa lấy mẫu, làm xét nghiệm và trả kết quả ngay. Khi có kết quả dương tính là đưa bệnh nhân đi cách ly ngay và làm lại xét nghiệm RT-PCR để khẳng định.

Tinh thần chung là "sàng lọc" công nhân qua nhiều vòng. Không sàng lọc bằng xét nghiệm và không có cách ly tập trung thì không thể dừng chuỗi lây nhiễm này được. Do đó, khi phát hiện ra F0, F1 thì phải lập tức có phương án đưa đi cách ly ngay để làm sạch môi trường công nhân.

"Chấp nhận nhầm còn hơn bỏ sót thì mới nhanh được. Mỗi ngày phải làm 50.000 mẫu", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

Riêng với lực lượng xét nghiệm, Bộ trưởng đã yêu cầu các trường y trên cả nước phải chuẩn bị lực lượng sẵn sàng với hơn 20.000 người.

Cục Khoa học Đào tạo và Công nghệ sẽ điều phối, tập huấn cho lực lượng này để chi viện cho Bắc Giang, thay thế lực lượng hiện đang chống dịch tại tỉnh đã "bám trụ" từ những ngày đầu cần lùi lại phía sau để tiếp tục có sức khỏe chiến đấu với cuộc chiến còn dài kỳ.

Bên cạnh đó, các chuyên gia luôn khuyến cáo người dân thực hiện tốt 5K có thể cắt đứt chuỗi lây nhiễm, chuỗi dịch tễ trong cộng đồng.

Cần lưu ý mở cửa thông thoáng, hạn chế dùng điều hòa, hạn chế đông người, tích cực tham gia chống dịch Covid-19.