Kết quả bất ngờ của cuộc trưng cầu ý dân ngày 23/6 vừa qua về việc nước Anh quyết định rời khỏi EU, còn gọi là Brexit, đã làm dấy lên những câu hỏi về tương lai của các nỗ lực nhằm thúc đẩy sự hội nhập của châu Âu. Sau Brexit và chiến thắng của ông Donald Trump tại Mỹ, các nhà đầu tư đang quan tâm theo dõi tâm tư nguyện vọng của cử tri EU trước thềm các cuộc bầu cử năm 2017 tại Pháp và Đức cùng khả năng về một cuộc bỏ phiếu tương tự tại Italy.
Một cuộc điều tra trực tuyến của WIN/Gallup International với 14.969 người tham gia cho thấy cử tri khắp châu Âu không mấy hài lòng với tình hình hiện tại nhưng sự ủng hộ dành cho EU vẫn ở trên mức 60% tại hầu hết các nước thành viên chủ chốt.
Có đến 89% cử tri tại Hy Lạp cho rằng đất nước mình đang đi sai đường, trong khi con số này tại Pháp, Italy và Đức lần lượt là 82%, 79% và 62%. Bất chấp sự bi quan về tương lai của đất nước, tỷ lệ cử tri muốn rời khỏi EU lại chỉ tăng nhẹ từ 33% trong năm ngoái lên 36% tại 15 nước châu Âu tham gia cuộc điều tra. Tỷ lệ cử tri tại Bỉ, Đức và Pháp muốn rời khỏi EU thậm chí còn giảm.
Theo ông Johnny Heald, giám đốc điều hành ORB International, cơ quan phụ trách thăm dò dư luận tại Anh, năm 2016 chứng kiến các nền tảng của EU bị "lung lay dữ dội", trong khi tâm lý bi quan và bài ngoại lại có xu hướng gia tăng, tạo điều kiện cho sự trỗi dậy của các đảng cánh hữu theo đường lối dân túy. 60% cử tri châu Âu cho biết họ muốn giảm số lượng người nhập cư và tị nạn. Tại Hy Lạp, con số này lên đến 86%, còn tại Italy và Đức lần lượt là 75% và 64%.
Cuộc thăm dò được thực hiện từ ngày 25/11 đến 7/12 vừa qua, trước vụ tấn công bằng xe tải vào một khu chợ Giáng sinh đông đúc tại Berlin ngày 19/12 làm 12 người chết và 56 người bị thương. Theo khảo sát sau vụ tấn công, 68% người Đức muốn xem xét lại chính sách nhập cư hiện nay. Trong khi đó, đảng cánh hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD), vốn phản đối kịch liệt người tị nạn và chính sách nhập cư của Thủ tướng Angela Merkel, tiếp tục nhận thêm sự ủng hộ, với tỷ lệ khoảng 13% cử tri Đức, so với 12% trong các cuộc khảo sát trước đây.