| Cử tri Iran đi bầu cử tổng thống lần thứ 14 của đất nước, ngày 28/6, sớm hơn 1 năm so với kế hoạch. |
Chỉ một ngày trước khi cuộc bầu cử diễn ra, 2 ứng cử viên là Thị trưởng Tehran Alireza Zakani (58 tuổi) và Phó Tổng thống đương nhiệm Amirhossein Ghazizadeh-Hashemi (53 tuổi) đã tự nguyện rút lui.
Như vậy, danh sách tham gia tranh cử chính thức gồm 4 ứng cử viên là ông Saeed Jalili (58 tuổi), cựu Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao và là cựu Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Iran; ông Masoud Pezeshkian (69 tuổi), thành viên Quốc hội theo đường lối cải cách và là cựu Bộ trưởng Y tế; ông Mostafa Pourmohammadi (64 tuổi), cựu Bộ trưởng Tư pháp đồng thời là cựu Bộ trưởng Nội vụ; ông Mohammad Bagher Qalibaf (62 tuổi), Chủ tịch Quốc hội đương nhiệm và là cựu Thị trưởng Tehran.
Trong số các ứng cử viên, ông Pezeshkian là người duy nhất theo chủ nghĩa cải cách, trong khi các ứng cử viên còn lại đều theo đường lối cứng rắn.
Theo Cơ quan bầu cử quốc gia Iran, nước này đã thiết lập hơn 58.000 điểm bỏ phiếu trên toàn quốc và 340 điểm bỏ phiếu ở 100 quốc gia cho các cử tri sinh sống và làm việc ở nước ngoài. Khoảng 61 triệu cử tri đủ điều kiện dự kiến sẽ tham gia bỏ phiếu.
Cuộc bầu cử Tổng thống lần thứ 14 của Iran, ban đầu được ấn định vào năm 2025, được tổ chức sớm một năm sau khi Tổng thống Ebrahim Raisi tử nạn trong vụ rơi trực thăng hôm 19/5 vừa qua. Theo Hiến pháp nước này, các cuộc bầu cử sớm để tìm người kế nhiệm phải diễn ra trong vòng 50 ngày sau khi Tổng thống qua đời hoặc từ chức hay bị luận tội và bị cách chức.
Ứng cử viên tTổng thống nhận được hơn 50% số phiếu bầu sẽ giành chiến thắng. Trong trường hợp không có người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên, sẽ tiến hành vòng bỏ phiếu thứ hai giữa hai ứng cử viên có số phiếu cao nhất.
Tại cuộc bầu cử lần này, nếu không có người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên, vòng hai sẽ diễn ra vào ngày 5/7.
Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh Iran đang đối mặt nhiều khó khăn kinh tế do các biện pháp trừng phạt của Mỹ và phương Tây. Bên cạnh đó, tình hình địa chính trị khu vực, nhất là xung đột giữa Israel-Hamas và căng thẳng leo thang giữa Iran và Israel, ngày càng diễn biến phức tạp.
Hơn nữa, nước Cộng hòa Hồi giáo cũng đang đối mặt những căng thẳng ngoại giao liên quan chương trình hạt nhân. Kể từ năm 2018, thời điểm Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt, Tehran chịu áp lực kinh tế ngày càng lớn, với lạm phát tăng vọt.
Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), mặc dù kinh tế Iran ghi nhận các mức tăng trưởng 2,51% năm 2022 và 2,05% năm 2023, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này đã giảm mạnh từ 486,63 tỷ USD năm 2017 xuống còn 367,97 tỷ USD năm 2023.
Lạm phát hiện vẫn ở mức trên 35%, sau khi ghi nhận mức 49% năm 2022 và 42,5% năm 2023. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp ở trên mức 10%.
Trong bối cảnh Iran đang đối mặt nhiều khó khăn và thách thức, nhiệm vụ đặt lên vai Tổng thống đắc cử hết sức nặng nề, gồm vực dậy nền kinh tế, cải thiện điều kiện sống của người dân và chống tham nhũng, cũng như hướng tới các bước để hồi sinh thỏa thuận hạt nhân, qua đó dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế từ phương Tây, đưa Tehran hội nhập trở lại nền kinh tế toàn cầu.