 |
| Trang trại đầu tiên ở Tây Ninh trồng dưa lưới trong nhà màng, áp dụng hệ thống tưới Israel. |
Năm 2015, ngành nông nghiệp xác định là cột mốc quan trọng để hoàn thành thực hiện các nhiệm vụ phát triển. Toàn ngành sẽ tập trung đẩy mạnh xây dựng nền nông nghiệp có giá trị gia tăng cao, hiệu quả và phát triển bền vững trên cơ sở thực hiện quyết liệt tái cơ cấu ngành gắn với xây dựng nông thôn mới, đem lại thu nhập cao hơn cho người nông dân. Theo đó, năm 2015, ngành nông nghiệp đặt ra mục tiêu tăng trưởng GDP toàn ngành đạt từ 3,0-3,3%, giá trị kim ngạch xuất khẩu hàng nông, lâm, thủy sản đạt 32 tỷ USD. Theo các chuyên gia, để đạt được những yêu cầu cao đó, ngành nông nghiệp phải thực hiện được một cuộc cách mạng lần thứ hai.
Cần cách tiếp cận vốn mới
Năm 2014, tổng kim ngạch xuất khẩu nông nghiệp cả nước ước đạt 30,86 tỷ USD, tăng 11,2% so với năm 2013. Đây là con số kỷ lục. Phát biểu tại Hội nghị tổng kết ngành năm 2014 và triển khai kế hoạch năm 2015, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát cho biết, ngành nông nghiệp đã vượt qua nhiều khó khăn để đạt được kết quả khá toàn diện, nhưng để thực hiện thành công tái cơ cấu nông nghiệp yêu cầu phải có quyết tâm cao và cách tiếp cận mới ở từng lĩnh vực.
Trên thực tế, còn rất nhiều điểm bất cập bộc lộ qua những thực tế đau lòng như việc người nông dân phải gánh chịu thua lỗ, rớt giá… mỗi khi được mùa, trúng vụ. Các Báo cáo gần đây về kinh tế Nông nghiệp Việt Nam vẫn cho thấy tình trạng chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp rất tự phát, chạy theo phong trào, sản xuất tự phát theo tín hiệu thị trường ngắn hạn dẫn đến sản phẩm các mặt hàng nông sản chủ lực như lúa gạo, cà phê, tiêu, điều,… rơi vào tình trạng lúc thừa, lúc thiếu, lúc trồng, lúc chặt bỏ. Những điểm yếu cơ bản vẫn là chất lượng sản phẩm không đồng đều, mẫu mã không đồng nhất và thiếu hấp dẫn. Thu nhập trong nông nghiệp vẫn ở mức thấp nhất so với các ngành nghề khác trong nền kinh tế.
Nông nghiệp Việt Nam cũng đang phải đối mặt với những thách thức mới, với áp lực cạnh tranh đến ngay từ các nước “hàng xóm” với nền sản xuất văn minh, tiếp cận thị trường nhanh nhạy, bài bản…
Tại Tọa đàm Ngoại giao Kinh tế Xưa và Nay hồi tháng 10/2014, TS. Đặng Kim Sơn - Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn cho rằng, mặc dù ngành nông nghiệp đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong xuất khẩu, xóa đói giảm nghèo, khẳng định vị trí quan trọng, giúp cân bằng nền kinh tế, trở thành thế mạnh của đất nước... Nhưng mối lo lớn nhất là trong năm năm gần đây, tăng trưởng nông nghiệp rất kém, đầu tư thấp. Đầu mối để tháo gỡ là cần một cách tiếp cận vốn mới.
Tạo nhiều “cửa” cho đầu tư nước ngoài
Có thể nhận thấy, thời gian gần đây, ngành nông nghiệp đã rất tích cực trong việc đẩy mạnh triển khai tái cơ cấu ngành. Các chuyên gia ví đây như một cuộc cách mạng lần thứ hai tạo sự quan tâm, thu hút của các lực lượng xã hội nhằm đổi mới ngành. Thời gian thực hiện tái cơ cấu chưa nhiều, nhưng ông Đặng Kim Sơn nhận định, địa phương nào sớm xác định thế mạnh của mình; đưa ra được danh mục dự án kêu gọi đầu tư chính xác, cụ thể đồng thời xác định được các khó khăn mà các doanh nghiệp đang gặp phải và có những cơ chế, chính sách phù hợp để thu hút, hỗ trợ thì địa phương đó sẽ có nhiều lợi thế trong gọi vốn, đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài.
Năm vừa qua, có rất nhiều đoàn lãnh đạo, doanh nghiệp, nhà đầu tư của Nhật Bản, Hàn Quốc… tới tham quan, khảo sát tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư. Cùng với những Hiệp định thương mại tự do song phương, đa phương đang được đàm phán, đây có thể được xem là những tín hiệu tích cực, mở ra làn sóng đầu tư vào lĩnh vực có thế mạnh nhưng ít được quan tâm này.
Theo các chuyên gia, nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài không chỉ là kênh bổ sung nguồn vốn cho phát triển, tạo việc làm, cải thiện thu nhập, mà quan trọng hơn là thông qua đây, các nguồn kỹ thuật - công nghệ, kinh nghiệm quản lý, đào tạo nguồn lao động có cơ hội được chuyển giao và phát huy mạnh mẽ. Đó chính là những cơ sở rất cần thiết tiến tới phát triển bền vững. Nhưng theo ông Đặng Kim Sơn, cần nghiên cứu nghiêm túc, thúc đẩy mô hình hợp tác công tư (PPP) để tạo ra nhiều cửa lựa chọn cho các doanh nghiệp ngoại tham gia. Như vậy, vai trò của nhà nước được dịch chuyển dần từ người trực tiếp cung cấp dịch vụ công sang xây dựng khung chính sách, hỗ trợ, điều phối và giám sát thực hiện.
An Sinh
