Đại sứ Lê Thanh Tùng: Chuyến thăm Cuba, dự G77 của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà diễn ra trong bối cảnh rất đặc biệt

Đại sứ có thể cho biết bối cảnh diễn ra chuyến thăm, những nét chính của mối quan hệ hữu nghị truyền thống đặc biệt Việt Nam-Cuba cũng như ý nghĩa chuyến thăm Cuba lần này của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà?

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dẫn đầu Đoàn đại biểu Chính phủ ta tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm 77 và Trung Quốc, kết hợp thăm làm việc tại Cuba từ ngày 14 -18/9 tới, diễn ra trong bối cảnh lần đầu tiên Cuba đảm nhiệm cương vị Chủ tịch luân phiên của Nhóm G77. Nước chủ nhà G77 triển khai công tác tổ chức Hội nghị quốc tế lớn trong điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn.

Quan hệ đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện và tin cậy lẫn nhau giữa Việt Nam và Cuba thời gian qua tiếp tục được tăng cường phát triển ngày càng mở rộng trên tất cả các lĩnh vực, thể hiện qua kết quả đạt được trong những chuyến thăm lẫn nhau thường xuyên giữa Lãnh đạo Cấp cao cũng như ở các cấp Ban, Bộ/ngành, tổ chức chính trị - xã hội và địa phương hai nước trong 9 tháng đầu năm nay, nổi bật là chuyến thăm chính thức Cuba của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ từ ngày 18-23/4 vừa qua.

Chuyến thăm Cuba lần này của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà là sự tiếp nối các chuyến thăm và tiếp xúc Cấp cao giữa hai nước, diễn ra vào thời gian Việt Nam và Cuba cùng trọng thể kỷ niệm 50 năm Lãnh tụ Fidel Castro Ruz thăm Việt Nam lần đầu tiên (12-17/9/1973), trở thành Lãnh tụ nước ngoài đầu tiên và duy nhất tới thăm vùng mới giải phóng ở Quảng Trị.

Đây là một sự kiện lịch sử đặc biệt có ý nghĩa to lớn trong mối quan hệ đoàn kết anh em Việt Nam – Cuba, là minh chính sống động khẳng định tình đoàn kết, sự ủng hộ của Việt Nam dành cho Cuba trên mặt trận đối ngoại, nâng cao uy tín, vị thế quốc tế thông qua tổ chức thành công Hội nghị Thưởng đỉnh Nhóm 77 và Trung Quốc.

Trong chuyến thăm, Phó Thủ tướng và đoàn Việt Nam đồng thời, trao đổi, thống nhất với Lãnh đạo Cấp cao Đảng, Chính phủ Cuba về phương hướng, các biện pháp nhằm tiếp tục cụ thể hoá các thoả thuận cấp cao giữa Lãnh đạo Đảng và Chính phủ hai nước trong việc tăng cường, làm sâu sắc hơn nữa truyền thống quan hệ đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện và hoàn toàn tin cậy lẫn nhau giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam – Cuba.

Hai bên quyết tâm từng bước đưa quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại và đầu tư song phương lên ngang tầm mối quan hệ chính trị tốt đẹp, tăng cường hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương. Đồng thời, chúng ta cũng thể hiện rõ quan điểm, sự tham gia tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề quốc tế.

Với ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm, Chính phủ Cuba quyết định dành mức độ lễ tân - nghi lễ đón tiếp Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tương đương mức đón tiếp các vị Nguyên thủ/người đứng đầu Chính phủ các nước thành viên đến tham dự Hội nghị.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Phó Thủ tướng còn tham dự Hội nghị Cấp cao những người đứng đầu Nhà nước và Chính phủ của Nhóm G77 và Trung Quốc, Đại sứ có thể chia sẻ thông tin về chương trình nghị sự, sự tham gia, đóng góp của Việt Nam vào diễn đàn này nói chung và của đoàn Việt Nam lần này do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dẫn đầu?

Trong các ngày 15-16/9, Hội nghị Thượng định Nhóm 77 và Trung Quốc sẽ được tổ chức tại Cung Hội nghị ở Thủ đô Havana với chủ đề: "Những thách thức phát triển hiện nay: Vai trò của Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo".

Tham gia Hội nghị có hơn 100 Đoàn cấp cao các quốc gia thành viên trong đó có 15 Nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu Chỉnh phủ, Tổng thư ký Liên hợp quốc và đại diện khoảng 10 tổ chức quốc tế, khu vực có uy tín. Lãnh đạo các nước thành viên sẽ tập trung phân tích, đánh giá tình hình quốc tế, các thuận lợi, thách thức đối với các nước đang phát triển.

Hội nghị cũng thống nhất phương hướng, các biện pháp nhằm nâng cao tiếng nói, vai trò của Nhóm G77 trong đời sống chính trị, kinh tế quốc tế và tiến trình cải cách nền quản trị toàn cầu nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng một trật tự quốc tế ổn định, công bằng, đồng thời, thúc đẩy sự hợp tác giữa các nước đang phát triển và các nước phát triển. Đồng thời, cùng nhau nâng cao hiệu quả hợp tác, nhất là về khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, sử dụng tri ​​thức và sự phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm ứng phó với các thách thức phát triển.

Hội nghị dự kiến sẽ thông qua Tuyên bố chung công nhận tầm quan trọng của vấn đề này trong thế giới ngày nay, kêu gọi thu hẹp khoảng cách phát triển về khoa học và công nghệ giữa các nước phát triển và đang phát triển; đồng thời, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực này, tranh thủ việc trao đổi kinh nghiệm, xây dựng năng lực và chuyển giao công nghệ nhằm mang lại lợi ích cho các nước đang phát triển.

Với tư cách là thành viên sáng lập Nhóm, đoàn cấp cao Chính phủ do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dẫn đầu sẽ có những đóng góp tích cực và quan trọng vào thành công của Hội nghị. Nhất là trong chia sẻ đánh giá tầm nhìn quốc gia đối với chủ đề của Hội nghị, những kinh nghiệm quý báu của nước ta trong hoạch định chính sách, xây dựng và triển khai các chiến lược quốc gia phát triển khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển bền vững, quan hệ hợp tác của ta với các nước cũng như những thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực này.

Đoàn Việt Nam đồng thời cùng các nước thành viên G77 đưa ra các sáng kiến, giải pháp thúc đẩy hợp tác Nam-Nam, giữa các nước đang phát triển với các nước phát triển trong lĩnh vực khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Năm nay hai nước kỷ niệm 50 năm Tổng Tư lệnh Fidel Castro thăm vùng Giải phóng miền Nam giữa khói lửa chiến tranh và 60 năm ngày thành lập Uỷ ban Cuba Đoàn kết với miền Nam Việt Nam, Đại sứ có thể chia sẻ thêm về các sự kiện đặc biệt này trong quan hệ Việt Nam-Cuba?

Mối quan hệ đoàn kết anh em đặc biệt giữa Việt Nam và Cuba được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Lãnh tụ Fidel Castro Ruz khởi xướng thiết lập, dẫn dắt, được các thế hệ Lãnh đạo kế tiếp và nhân dân hai nước không ngừng củng cố, dày công vun đắp trong gần 63 năm qua. Quan hệ giữa hai nước trở thành mối “quan hệ mẫu mực” trong quan hệ quốc tế như đồng chí Fidel từng đánh giá.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta trước đây, với tinh thần “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”, Cuba nói đi đôi với làm. Cuba luôn đi đầu trong phong trào thế giới đoàn kết và ủng hộ Việt Nam, hào phóng viện trợ cho Việt Nam hàng trăm nghìn tấn đường và sợi, ngoại tệ, thiết bị hỗ trợ mở đường Hồ Chí Minh huyền thoại và nhiều khoản viện trợ quý báu khác.

Đặc biệt, Tổng Tư lệnh Fidel Castro lần đầu thăm Việt Nam từ ngày 12-17/9/1973, trở thành Lãnh tụ nước ngoài đầu tiên, duy nhất đến thăm vùng mới giải phóng ở Quảng Trị khi chiến tranh vẫn diễn ra ác liệt. Đó là biểu tượng sinh động, thuyết phục nhất về tình đoàn kết, sự ủng hộ vô điều kiện của Cuba dành cho Việt Nam, mang đến cho quân và dân ta sự cổ vũ lớn lao. Đồng thời, chuyến thăm Vùng giải phóng của ông đã tạo thêm động lực, sự khích lệ mới cho phong trào đoàn kết và ủng hộ Việt Nam trên thế giới.

Ngay trong chuyến thăm lịch sử này, Fidel đã khẳng định “sau khi nhân dân Việt Nam hoàn thành công cuộc giải phóng, thống nhất đất nước, Cuba sẵn sàng đổ mồ hôi để góp phần xây dựng Việt Nam mười lần tươi đẹp hơn như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn”.

Cuba đã giúp Việt Nam tái thiết đất nước với 5 công trình kinh tế - xã hội quan trọng đến nay vẫn phát huy hiệu quả, đó là Bệnh viện 400 giường ở Đồng Hới, Khách sạn Thắng Lợi ở Hà Nội, Trại bò Mộc Châu, Trại gà Lương Mỹ và đoạn đường nhựa 19km kết nối Sơn Tây-Xuân Mai mà nhiều người trong chúng ta lâu nay quen gọi là “đường Cuba”.

Năm nay, Lãnh đạo Cấp cao Đảng, Nhà nước hai nước đã nhất trí tổ chức trọng thể kỷ niệm 50 năm Tổng Tư lệnh Fidel Castro lần đầu thăm Việt Nam và 60 năm ngày thành lập Uỷ ban Cuba Đoàn kết với Miền Nam Việt Nam, tiền thân của Hội Hữu nghị Cuba–Việt Nam ngày nay.

Ngày 12/9 năm nay, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba trọng thể tổ chức Lễ kỷ niệm các sự kiện lịch sử này với sự tham dự của Lãnh tụ Cách mạng Raúl Castro Ruz, Bí thư thứ Nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Miguel Díaz-Canel Bermúdez cùng nhiều đồng chí Lãnh đạo Cấp cao khác của Đảng, Nhà nước và các vị Lãnh đạo lão thành Cuba.

Vào ngày 26/9 tới, Đảng và Nhà nước ta cũng tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm các sự kiện này tại Quảng Trị, nơi Lãnh tụ Fidel đã tới thăm vào tháng 9/1973; đặc biệt, Lãnh đạo Cuba đã quyết định cử đồng chí Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội và Hội đồng Nhà nước, tham dự Lễ kỷ niệm với tư cách Đại diện Đảng và Nhà nước Cuba.

Các hoạt động kỷ niệm trọng đại và phong phú các sự kiện đặc biệt trong quan hệ Việt Nam-uba ở cả hai nước không chỉ để tái hiện thời khắc các sự kiện lịch sử, tôn vinh tình đoàn kết anh em và sự ủng hộ quý báu của Fidel và Cuba dành cho Việt Nam, khơi dậy niềm tự hào, mà còn là dịp để tri ân các thế hệ Lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng củng cố và phát triển mối quan hệ đoàn kết anh em đặc biệt Việt Nam-Cuba trong hơn 6 thập kỷ qua.

Đây cũng là dịp để giáo dục các thế hệ trẻ hai nước về truyền thống quan hệ đoàn kết anh em, thủy chung, mẫu mực Việt Nam-Cuba nhằm kế tục, viết tiếp những trang sử mới đáng tự hào cho mối quan hệ đặc biệt này.

Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!