Ngày 16/9, ông Suga Yoshihide chính thức được các thành viên đảng Dân chủ Tự do (LDP) lựa chọn để thay thế ông Abe Shinzo, người trước đó đã từ chức Thủ tướng Nhật Bản vì lý do sức khỏe.
Không giống một số người khác, chặng đường đưa ông Suga tới vị trí lãnh đạo cao nhất của Chính phủ Nhật Bản không hề có bóng dáng của tiền bạc, quan hệ hay những dòng tộc có máu mặt trên chính trường.
| Tân Thủ tướng Suga được cho là sẽ làm tất cả những gì có thể để giữ cho mối quan hệ Mỹ-Nhật ở trạng thái cân bằng. (Nguồn: Reuters) |
Chính phủ Abe 2.0
Sota Kato, Giám đốc phụ trách nghiên cứu của Quỹ Nghiên cứu Chính sách Tokyo, chia sẻ với kênh CBS News: “Ông ấy là một người chăm chỉ, cực kỳ thông minh và rất có năng lực”.
Khác với vẻ ngoài nghiêm nghị và kín đáo, ông Suga được nhiều người miêu tả là một quan chức lanh lợi, chú trọng chi tiết và rất sắc sảo ở hậu trường.
Trong những năm gần đây, khi là người phát ngôn và là phụ tá thân cận nhất của Thủ tướng Abe, ngoài thời gian dành cho gia đình, ông Suga thường xuyên ở tại khu nhà Quốc hội.
Một ngày của ông thường bắt đầu với các bài thể dục tại chỗ và 40 phút đi bộ. Các bữa ăn thường diễn ra với một doanh nhân, học giả hoặc quan chức nào đó, những người cùng ông chia sẻ thông tin. Một ngày của ông kết thúc cũng với một bài tập nhẹ nhàng.
Chính phủ mới dưới thời ông Suga đã tự nhận mình là “Abe 2.0”, với kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì những mục tiêu cải tổ cơ cấu, như tăng trưởng sản lượng và nới lỏng các quy định, những điều mà ông Abe chưa thể hoàn thành.
“Tôi sẽ tiếp nối các sáng kiến của Thủ tướng Abe và làm tất cả những gì để thúc đẩy chúng. Tôi cam kết sẽ tạo dựng một Nội các làm việc vì người dân”, ông Suga nói.
Cựu Thủ tướng Abe là một trong số ít những người thành công trong cách xử lý mối quan hệ với Tổng thống Mỹ Donald Trump, song các vấn đề đối ngoại rõ ràng không phải là thế mạnh của ông Suga.
Và điều này đang làm dấy lên không ít quan ngại. Ông Sota Kato cho rằng tân Thủ tướng Suga “sẽ tìm cách duy trì mối quan hệ hiện nay… song ông ấy có thể xây dựng mối quan hệ cá nhân (với nhà lãnh đạo Mỹ) hay không vẫn là điều còn bỏ ngỏ”.
Ông Kato cho rằng, so với người tiền nhiệm Abe, tân Thủ tướng Suga có ít khả năng xây dựng mối quan hệ thành công hơn.
Tobias Harris - Phó Chủ tịch hãng cố vấn Teneo tại Mỹ, một chuyên gia về chính trường Nhật Bản - cũng đồng quan điểm này và cho rằng ông Suga “sẽ khởi đầu ở thế bất lợi”.
Hội tụ những điều cử tri cần
Tuy nhiên, Giáo sư chính trị Mieko Nakabayashi - người từng có 10 năm làm cố vấn cho một ủy ban của Thượng viện Mỹ cho rằng tân Thủ tướng Suga sẽ làm tất cả những gì có thể để giữ cho mối quan hệ Mỹ-Nhật ở trạng thái cân bằng, ngay cả nếu điều đó có thể khiến ông Abe phật lòng.
“Mối quan hệ Mỹ-Nhật là điều quan trọng nhất đối với Nhật Bản. Bởi vậy, tiếp tục những gì sẵn có là ưu tiên hàng đầu”, bà nói.
Theo bà Mieko Nakabayashi, cho dù Tổng thống Trump có những lập trường có lợi cho Nhật Bản - như bày tỏ sự ủng hộ với các công dân Nhật Bản bị Triều Tiên bắt cóc và có thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc, song nếu ông Joe Biden trở thành chủ nhân Nhà Trắng và Washington quay trở lại mối quan hệ truyền thống hơn với Tokyo sẽ khiến những đòi hỏi về nỗ lực củng cố mối quan hệ cá nhân giữa hai nhà lãnh đạo - điều mà Thủ tướng Abe đã phải tiêu tốn không ít công sức - trở nên bớt căng thẳng hơn.
“Ông Suga sẽ phù hợp hơn với phong cách quản trị của ông Biden”, bà Nakabayashi nhận định.
Chuyên gia Tobias Harris, người vừa xuất bản cuốn tiểu sử ông Abe và có kinh nghiệm làm việc với các văn bản do ông Suga chấp bút, đồng tình với nhận định của nhiều nhà quan sát về tân Thủ tướng Nhật Bản, người sẽ hoàn thành phần còn lại trong nhiệm kỳ dang dở của ông Abe cho tới kỳ bầu cử năm tới, rằng ông Suga sẽ tiếp tục tại vị.
Tobias Harris cho rằng ông Suga "có những thứ mà cử tri cần”. Theo chuyên gia này, nếu ông ấy có thể giữ LDP tập trung vào các mục tiêu đã đề ra, kiềm chế dịch Covid-19 cũng như các tác động của dịch bệnh đối với kinh tế, xử lý thách thức trong mối quan hệ với Mỹ và Trung Quốc, “sẽ có nhiều lý do để người ta tin rằng ông ấy sẽ chiến thắng trọn vẹn một nhiệm kỳ 4 năm”.