| Hiện tại là thời điểm thích hợp để Tổng thống Trump tìm ra lối thoát cho đàm phán Mỹ-Triều. (Nguồn: QT) |
Thời điểm thích hợp và cơ hội duy nhất
Năm 2020 khả năng sẽ là một năm nhiều màu xám với Triều Tiên. Tháng 1, Bình Nhưỡng còn phải tạm ngưng hầu hết các hoạt động thương mại và tiếp xúc ngoại giao để hạn chế sự lây lan của đại dịch Covid-19. Tiếp đến, Triều Tiên lại bị những đợt mưa lũ xối xả, và gần đây nhất là một loạt cơn bão lớn, hoành hành. Những hy vọng của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un về sự phát triển kinh tế mau lẹ gần như tiêu tan.
Ủy ban Trung ương của Đảng Lao động Triều Tiên mới đây đã phải tuyên bố rằng “nền kinh tế của đất nước chưa thể được cải thiện khi phải hứng chịu những tình cảnh khắc nghiệt ở cả trong và ngoài nước cùng những thách thức đa chiều không lường trước được” trong suốt 5 năm qua.
Hiện nay, việc nhận được sự trợ cấp quốc tế còn khó hơn trong quá khứ. Chắc chắn, Chủ tịch Kim Jong-un không muốn thể hiện sự "yếu đuối" trước Mỹ và Hàn Quốc. Những biện pháp hạn chế mà nước này áp đặt để ngăn chặn dịch Covid-19 đã khiến các nhà ngoại giao, nhân viên cứu trợ và tình nguyện viên nhân đạo phải rời khỏi Triều Tiên. Nếu tình hình tồi tệ hơn, Trung Quốc hoặc Nga, hoặc cả hai có thể sẽ phải vào cuộc. Bắc Kinh và Moscow có thể đang muốn làm suy yếu chính sách của Mỹ bởi làm như vậy sẽ buộc Washington phải tập trung vào vấn đề Triều Tiên.
Mặc dù những người ủng hộ chủ trương “gây sức ép tối đa” với Triều Tiên luôn hy vọng rằng tình cảnh khó khăn của Triều Tiên hiện tại sẽ buộc họ phải nhượng bộ, thế nhưng, khả năng chịu đựng khó khăn của Bình Nhưỡng dường như vẫn sẽ tiếp diễn. Tình hình này có thể khiến cho Washington mất kiên nhẫn.
Thứ nhất, mong muốn được nới lỏng trừng phạt ngày càng lớn của Chủ tịch Kim Jong-un có thể khiến ông trở nên khiêu khích hơn. Một số chuyên gia dự báo về khả năng sắp xảy ra một vụ phóng tên lửa đạn đạo từ tàu ngầm (SLMB), và điều này khiến Washington lo ngại vì các tàu ngầm của họ sẽ bị nguy hiểm. Các quan chức Lầu Năm Góc dự đoán rằng Triều Tiên sẽ công bố một tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) mới có khả năng tấn công Mỹ. Và một mối quan ngại còn đáng kể hơn nữa là một vụ thử hạt nhân.
Thứ hai, Tổng thống Trump có thể cảm thấy bối rối nếu như một trong số những thành công trong chính sách ngoại giao của ông có thể lại trở thành một sự thất bại toàn diện và thảm hại.
Nếu ông quay trở lại với chủ trương “bão lửa và thịnh nộ”, hai nước có thể sẽ lại một lần nữa trải qua thời kỳ đe dọa và đối đầu, kèm theo đó là những nỗi lo sợ chiến tranh của giai đoạn cuối năm 2017. Nếu ông tái đắc cử, một "Donald Trump giận dữ" cảm thấy bị phản bội rất có thể sẽ từ bỏ các cuộc đàm phán và nối lại những lời đe dọa.
Về phía Triều Tiên, sự đáp trả không thể tránh khỏi của nước này có thể là thêm 3 năm nữa phát triển tên lửa và hạt nhân, điều sẽ làm cho cuộc khủng hoảng càng trậm trọng hơn. Còn nếu người đắc cử là ứng cử viên Joe Biden, vốn đã mang tư tưởng hoài nghi cách tiếp cận của Tổng thống Trump, ông cũng sẽ từ bỏ chính sách ngoại giao ủng hộ một sự “kiên trì chiến lược”, thay vào đó sẽ tập trung củng cố quan hệ với Hàn Quốc, kèm theo có thể là những lời cảnh báo về một hành động quân sự tiềm tàng.
Ông Trump có đủ thời gian tạo ra một bước ngoặt?
Thay vì bỏ lỡ cơ hội duy nhất để thỏa hiệp với Chủ tịch Kim Jong-un, Tổng thống Trump nên tận dụng tình hình khó khăn hiện nay của Triều Tiên làm cái cớ để nối lại mối liên hệ.
Tờ National Interest cho rằng, ông Trump nên gửi một bức thư đến Chủ tịch Kim Jong-un như cách mà lãnh đạo Triều Tiên thường viết cho ông, nên bày tỏ sự quan ngại về những khó khăn mà người dân Triều Tiên đang phải đối mặt và ám chỉ rằng đây là thời điểm tốt để hai bên hợp tác nhằm mang lại lợi ích cho họ. Ông Trump nên quan tâm đến việc nới lỏng các biện pháp hạn chế đi lại, tạo điều kiện cho các nhân viên cứu trợ và những người khác đến Triều Tiên khi Bình Nhưỡng mở cửa trở lại các đường biên giới. Thêm vào đó, một văn phòng liên lạc hiện mang tính cấp bách hơn bao giờ hết bởi nó tạo điều kiện cho những trao đổi xung quanh những tình huống thay đổi liên tục, chẳng hạn như là các thảm họa thiên tai.
Cuối cùng, đương kim Tổng thống Mỹ nên đề cập đến sự cần thiết của việc nới lỏng hơn nữa các lệnh trừng phạt trong bối cảnh Triều Tiên phải đối mặt với hàng loạt vấn đề. Hai bên cũng nên chọn cách đàm phán và khởi động các cuộc đối thoại. Rất ít người tin là ứng cử viên Tổng thống Joe Biden sẽ đi tiếp con đường mà ông Trump đang dang dở. Tuy nhiên, nếu ông Trump và Chủ tịch Kim Jong-un đạt được một thỏa thuận - một thỏa thuận hợp lý có thể chống lại tâm lý thù địch chính trị ở Mỹ - thì ông Biden sẽ không thể hủy bỏ nó.
Sự thể hiện của Bình Nhưỡng sẽ là cần thiết để đưa ra bất kỳ sự thay đổi nào, nhưng ông Trump sẽ còn tại nhiệm đến ít nhất đến ngày 20/1/2021 dù ông có thất cử đi nữa, và như vậy là đủ thời gian để có một thỏa thuận có ý nghĩa mà chính quyền ông Biden sau đó cũng có thể xây dựng.
Với Triều Tiên, Tổng thống Trump có lẽ đã bỏ lỡ cơ hội để làm nên một thỏa thuận. Tuy nhiên, ông vẫn còn thời gian và nên tận dụng những khó khăn hiện nay của Triều Tiên để làm một đòn bẩy trong đàm phán.