Dấu ấn của Chủ tịch nước Trần Đại Quang trong đối ngoại

Ngày 2/4/2016, tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII, ông Trần Đại Quang được bầu làm Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam. Từ đó cho đến ngày từ trần (21/9/2018), Chủ tịch nước Trần Đại Quang luôn dành sự quan tâm lớn đến hoạt động đối ngoại, thể hiện cụ thể và sinh động qua các sự kiện đối ngoại lớn của đất nước cũng như các chuyến thăm song phương đến nhiều quốc gia trên thế giới.

Điểm nhấn Tuần lễ Cấp cao APEC 2017

Có thể nói, trong nhiệm kỳ của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng là sự kiện ngoại giao có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam. Với cương vị nguyên thủ của nước chủ nhà, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã hoàn thành xuất sắc trọng trách đại diện cho đất nước, đón tiếp, chủ trì các cuộc họp quan trọng nhất, thảo luận tích cực các vấn đề lớn của APEC cùng lãnh đạo các nền kinh tế thành viên APEC, trong đó có nhiều cường quốc thế giới như Mỹ, Nga, Nhật Bản,…

Nhân dịp Việt Nam đăng cai Tuần lễ Cấp cao APEC 2017, Chủ tịch nước Trần Đại Quang cũng đã có các cuộc tiếp xúc song phương với lãnh đạo các nước đối tác quan trọng như Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe,…

Trong các cuộc gặp này, Chủ tịch nước Trần Đại Quang luôn khẳng định rõ quan điểm, đường lối đối ngoại của Việt Nam: xem các quốc gia đối gia đối tác là bạn, là đối tác toàn diện với sự tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị. Bên cạnh đó, Chủ tịch nước nhấn mạnh mối quan hệ giữa Việt Nam và các đối tác chủ chốt đang phát triển thực chất và hiệu quả.

Trong tiệc chào mừng các nhà lãnh đạo và đại biểu tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC 2017, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã dẫn câu ca dao quen thuộc của Việt Nam: “Anh em bốn bể là nhà” để nói về sự hợp tác gắn bó giữa các nền kinh tế thành viên. Chủ tịch nước nói: “Cùng sống hai bên bờ Thái Bình Dương, suốt hàng chục năm qua, chúng ta may mắn được chia sẻ trái ngọt của hòa bình, hợp tác và phát triển ở khu vực. Từ một nơi từng là chiến trường, sau mấy chục năm qua, châu Á – Thái Bình Dương đã trở thành cái nôi của những câu chuyện thần kỳ về phát triển kinh tế”.

Những câu nói đầy nhân văn và ý nghĩa của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã nhận được sự ủng hộ, đánh giá cao của các đại biểu tham dự APEC, cũng như thu hút sự quan tâm từ truyền thông và giới quan sát quốc tế, qua đó chuyển đi một thông điệp về vai trò và sự đóng góp của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế. Đặc biệt, sự chân thành, tình cảm, việc đón tiếp trọng thị, chu đáo của Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Phu nhân cũng như sự thân thiện, mến khách của người dân Việt Nam đã để lại những ấn tượng không thể quên trong lòng các đại biểu dự APEC 2017.

Những chuyến thăm nâng tầm quan hệ

Trong suốt nhiệm kỳ của mình, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã ghi dấu ấn đối ngoại một cách nổi bật thông qua các chuyến thăm chính thức đến nhiều quốc gia trên thế giới nhằm đưa quan hệ giữa Việt Nam với các nước lên tầm cao mới, cũng như đón tiếp nhiều nhà lãnh đạo đến Việt Nam. Cụ thể, theo TTXVN, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã chủ trì khoảng 20 lễ đón chính thức Nhà Vua, nguyên thủ các nước thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam; thực hiện gần 20 chuyến thăm cấp Nhà nước và tham dự các hội nghị đa phương ở nước ngoài.

Ngay sau khi nhậm chức, tháng 6/2016, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã lên đường đi thăm chính thức Lào và Campuchia, hai nước láng giềng có quan hệ hữu nghị, truyền thống tốt đẹp với Việt Nam.

Tháng 6/2017, Chủ tịch nước có chuyến thăm quan trọng đến Belarus và Liên bang Nga. Tại Minsk, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko nhấn mạnh Belarus luôn xem Việt Nam là một ưu tiên ở châu Á, đồng thời tái khẳng định quyết tâm phát triển quan hệ song phương lên tầm cao mới, hợp tác song phương một cách toàn diện, thiết thực và hiệu quả. Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đánh giá chuyến thăm của Chủ tịch nước Việt Nam sẽ tạo xung lực mới cho sự phát triển của quan hệ hai nước. Tại Moscow, hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết “tìm những động lực tăng trưởng mới” nhằm đảm bảo sự phát triển năng động của hợp tác kinh tế - thương mại, tính cấp thiết của các nhiệm vụ nâng kim ngạch thương mại hai chiều.

Tháng 5 năm nay, chuyến thăm cấp nhà nước đến Nhật Bản của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã giúp thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản bước vào giai đoạn phát triển mới hiệu quả và thiết thực hơn. Chuyến thăm đã thành công tốt đẹp khi trong các cuộc hội đàm, Nhà Vua Akihito, Thủ tướng Shinzo Abe, lãnh đạo Quốc hội và chính giới, lãnh đạo doanh nghiệp Nhật Bản đều khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng trong chính sách của Nhật Bản đối với khu vực, sẵn sàng hợp tác vì sự phát triển bền vững của Việt Nam.

Chưa đầy 1 tháng trước, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đi thăm hai nước châu Phi là Ethiopia và Ai Cập. Đây được đánh giá là chuyến thăm lịch sử và cũng là lần công du nước ngoài cuối cùng của ông. Tổng thống Ethiopia Mulatu Teshome khẳng định chuyến thăm là sự kiện chính trị đặc biệt quan trọng vì Chủ tịch nước Trần Đại Quang là nguyên thủ đầu tiên của Việt Nam thăm Ethiopia kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1976. Trong khi đó, Chủ tịch nước đến Ai Cập đúng vào dịp hai nước đang tổ chức các hoạt động thiết thực kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ.

Là một trong những hoạt động đối ngoại cuối cùng trên cương vị người đứng đầu đất nước, chiều 19/9 vừa qua, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã tiếp Trưởng đoàn các Cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI) nhân dịp Đại hội ASOSAI lần thứ 14 diễn ra tại Hà Nội. Chủ tịch nước nêu rõ, các quốc gia ngày càng đánh giá cao vai trò quan trọng của các cơ quan kiểm toán tối cao trong việc tăng cường quản trị và trách nhiệm giải trình, được thể hiện rõ qua nghị quyết của Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) tháng 12/2011. Chủ tịch nước khẳng định, qua hơn 24 năm xây dựng và phát triển, Kiểm toán Nhà nước Việt Nam đã khẳng định vị trí, vai trò ngày càng quan trọng, giúp Quốc hội giám sát hiệu quả việc quản lý, sử dụng ngân sách và tài sản công.

Đánh giá cao những đóng góp của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đối với Việt Nam và thế giới, chiều 21/9 (giờ New York), Liên Hợp quốc (LHQ) đã dành 1 phút mặc niệm Chủ tịch nước. Tuyên bố của Người Phát ngôn LHQ, ông Stephane Dujaric có đoạn viết: “Là một người bạn của LHQ và là người đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của Việt Nam, Chủ tịch nước Trần Đại Quang sẽ luôn được tưởng nhớ ở cả trong và ngoài nước”.

Ngay sau khi được tin Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời, lãnh đạo hàng loạt quốc gia, trong đó có nhiều nước  lớn như Trung Quốc, Nga, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ... đã gửi lời chia buồn đến Nhà nước và Nhân dân Việt Nam cũng như gia đình Chủ tịch nước. Nhiều nước đã tuyên bố treo cờ rủ như một hình thức quốc tang để tưởng nhớ Chủ tịch nước như Cu Ba, Thái Lan...

Tất cả những cử chỉ ấy, thái độ ấy của bạn bè quốc tế, đã cho thấy, Chủ tịch nước Trần Đại Quang, với vai trò là người đại diện cao nhất cho Nhà nước và Nhân dân Việt Nam, bằng những hoạt động đối ngoại của mình trong những năm tháng của Nhiệm kỳ đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao, uy tín cá nhân của Chủ tịch nước được lãnh đạo các nước hết sức tôn trọng và ngưỡng mộ.