Đâu là 'gót chân Achilles' của thương mại toàn cầu năm 2023?

Minh Trang
Bước vào năm 2023, khi mà các quốc gia lớn nhất thế giới đang quay lưng lại với các nguyên tắc cơ bản của toàn cầu hóa, thương mại toàn cầu đang ngày càng trở nên mong manh hơn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Đã gần hai năm kể từ khi cơn bão cát tại Arab khiến con tàu Ever Given, một trong những con tàu lớn nhất thế giới với trọng tải gần 220.000 tấn, dài 400m đang trên hành trình chở hàng nghìn tấn hàng đến Rotterdam (Hà Lan) bị đâm chéo vào bờ kè bên phải, chắn ngang kênh đào Suez, vốn được coi là tuyến đường thủy quan trọng nhất thế giới, nối giữa Biển Đỏ và Địa Trung Hải.

Sự cố bị kẹt ở kênh đào kéo dài một tuần lễ của tàu Ever Given hồi tháng 3/2021 đã gửi đi một lời cảnh báo quan trọng: hệ thống thương mại toàn cầu không ổn định như chúng ta vẫn nghĩ.

Đâu là 'gót chân Achilles' của thương mại toàn cầu năm 2023?
Sự mong manh của chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục được phơi bày cho thấy hệ thống thương mại toàn cầu đã lỗi thời như thế nào. (Nguồn: Reuters)

Kể từ đó, cuộc khủng hoảng nguồn cung do đại dịch Covid-19 gây ra, cuộc xung đột Nga-Ukraine và sự rạn nứt ngày càng sâu sắc trong mối quan hệ thương mại Mỹ-Trung càng củng cố ý tưởng rằng thế giới cần có các mạng lưới thương mại vững chắc hơn.

Khi những cú sốc chuỗi cung ứng bắt đầu dịu dần trong năm nay, sự mong manh của chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục được phơi bày cho thấy hệ thống thương mại toàn cầu đã lỗi thời như thế nào trong thời đại mà các quốc gia lớn nhất thế giới đang quay lưng lại với các nguyên tắc cơ bản của toàn cầu hóa.

Dưới đây là những yếu tố tác động vào sự chuyển đổi của thương mại toàn cầu năm 2023:

Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung

Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ tiếp tục "mài giũa" và xác định rõ chính sách Trung Quốc của chính quyền ông theo những cách tác động sâu rộng đối với nền kinh tế toàn cầu.

Ông Biden đã tiếp tục cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung của người tiền nhiệm Donald Trump khi áp đặt các hạn chế xuất khẩu đối với các ngành công nghiệp then chốt, đưa ra các khoản trợ cấp khổng lồ và giữ lại các biểu thuế quan đối với hàng xuất khẩu trị giá hàng trăm tỷ USD của Trung Quốc.

Trong tương lai, Mỹ có thể sẽ theo đuổi chiến lược hai hướng bao gồm:

Chạy nhanh hơn bằng cách trợ cấp cho các ngành công nghiệp tạo nhiều việc làm của Mỹ và hạn chế Trung Quốc bằng cách áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và rào cản thương mại mạnh mẽ hơn.

Mặc dù các chính sách này sẽ không tách rời hoàn toàn nền kinh tế Mỹ và Trung Quốc trong trung hạn, nhưng về cơ bản, chúng có thể định hình lại mối quan hệ theo cách làm tăng giá tiêu dùng và giảm năng suất toàn cầu.

Căng thẳng xuyên Đại Tây Dương

Một câu hỏi quan trọng cho năm tới là liệu ông Biden có thể thuyết phục các nền kinh tế quan trọng, đặc biệt là Liên minh châu Âu (EU), tham gia chiến lược hạn chế Trung Quốc của mình hay không.

Các đồng minh châu Âu của Mỹ - đặc biệt là Đức và Pháp - vẫn hoài nghi về chính sách Trung Quốc của ông Biden và thất vọng trước sự xuất hiện của các chính sách bảo hộ công nghiệp của Mỹ, ví dụ như Đạo luật giảm lạm phát và Đạo luật khoa học và chip.

Việc giải quyết những khác biệt này sẽ rất quan trọng đối với tầm nhìn chiến lược dài hạn của Mỹ đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương và đối với sự ổn định của mối quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương trị giá 1.100 tỷ USD.

Cuộc đua trợ cấp toàn cầu

Các nhà hoạch định chính sách của Mỹ không còn đứng ngoài cuộc khi Trung Quốc sử dụng kho bạc khổng lồ của Chính phủ để trợ cấp cho các ngành công nghiệp quan trọng của thế kỷ XXI như công nghệ năng lượng sạch, khoáng sản đất hiếm và chất bán dẫn.

Chính quyền Tổng thống Biden hiện đang thực hiện các sáng kiến chi tiêu liên bang lớn nhất để thúc đẩy sản xuất của Mỹ trong nhiều thập kỷ, sau khi thông qua gói trợ cấp chống biến đổi khí hậu trị giá 437 tỷ USD vào năm 2022 và chương trình trợ cấp cho ngành bán dẫn trị giá 52,7 tỷ USD.

Chính sách công nghiệp của ông Biden, nghĩa là khuyến khích các công ty chuyển hoạt động sản xuất sang Mỹ, đang thúc đẩy Trung Quốc, châu Âu và các nền kinh tế lớn khác đáp trả bằng cách làm tương tự. Điều đó có thể dẫn đến một cuộc chạy đua trợ cấp công nghiệp quy mô toàn cầu, trong đó người chiến thắng là các chính phủ có "hầu bao rủng rỉnh" nhất và kẻ thua cuộc là các nền kinh tế ở các nước đang phát triển vốn đang phải chịu gánh nặng nợ nần ngày càng tăng.

Chủ nghĩa đa phương "mờ nhạt"

Năm 2023 sẽ đánh dấu một "bài kiểm tra" quan trọng về mức độ phù hợp của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và hệ thống các quy tắc chi phối hệ thống thương mại toàn cầu trị giá 32.000 tỷ USD.

Chính phủ Mỹ nói rằng họ muốn giúp hồi sinh WTO và làm cho tổ chức này phù hợp hơn. Nhưng đồng thời, Mỹ cũng bác bỏ tính hợp pháp của WTO với tư cách là trọng tài trung lập đối với các chính sách thương mại của Mỹ, ví dụ như thuế quan của chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump đối với thép và nhôm.

Đó là một dấu hiệu tiêu cực khi chứng kiến Mỹ - "kiến trúc sư" ban đầu của hệ thống thương mại toàn cầu - chống lại một tổ chức đã giúp duy trì kỷ nguyên 75 năm hòa bình và thịnh vượng toàn cầu. Quyết định loại bỏ WTO của chính quyền ông Biden đánh dấu một bước ngoặt quan trọng có thể báo trước sự trở lại của kỷ nguyên chính trị quyền lực nắm quyền.

Khi chủ nghĩa đa phương "chùn bước", thế giới sẽ tiếp tục hướng về một kỷ nguyên mới của các khối thương mại riêng biệt, nhưng liên kết với nhau do Mỹ, Liên minh châu Âu và Trung Quốc dẫn đầu.

Điều này một phần được thúc đẩy bởi tầm nhìn của chính quyền Tổng thống Biden đối với các chuỗi cung ứng và sản xuất nhằm hướng tới các nền kinh tế dựa trên thị trường với các giá trị được chia sẻ.

Khi mô hình này được đẩy mạnh, nó sẽ cải thiện khả năng tiếp cận thị trường và giảm các rào cản thương mại sau biên giới cho những bên tham gia, đồng thời làm tăng chi phí và sự kém hiệu quả cho các quốc gia bên ngoài. Xu hướng này cũng có thể làm giảm tổng sản lượng toàn cầu tới 5%.

Mỹ không muốn Trung Quốc xây dựng quy tắc thương mại toàn cầu

Mỹ không muốn Trung Quốc xây dựng quy tắc thương mại toàn cầu

Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng Trung Quốc không nên tham gia công tác xây dựng các quy tắc cho thương mại và công ...

Học giả Australia: Châu Á trở thành 'đầu tàu' cải cách thương mại toàn cầu

Học giả Australia: Châu Á trở thành 'đầu tàu' cải cách thương mại toàn cầu

Học giả Jake Read* trong bài viết trên trang East Asia Forum nhận định, châu Á sẽ đi đầu trong công cuộc cải cách hệ ...

WTO: Thương mại toàn cầu sẽ tăng trưởng ấn tượng hậu đại dịch, châu Á vẫn là 'ngôi sao'

WTO: Thương mại toàn cầu sẽ tăng trưởng ấn tượng hậu đại dịch, châu Á vẫn là 'ngôi sao'

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vừa đưa ra dự báo, xuất nhập khẩu của các nước sẽ phục hồi ấn tượng khi mở ...

Quan hệ Mỹ-Trung Quốc đang tan băng, tăng trưởng thương mại toàn cầu có đỡ u ám?

Quan hệ Mỹ-Trung Quốc đang tan băng, tăng trưởng thương mại toàn cầu có đỡ u ám?

Có những thách thức khó khăn ở phía trước, nhưng ít nhất Mỹ-Trung Quốc đang nói chuyện cùng nhau, đây có thể là tín hiệu ...

Định vị chuỗi cung ứng Việt trong dòng chảy thương mại toàn cầu

Định vị chuỗi cung ứng Việt trong dòng chảy thương mại toàn cầu

Với sự thay đổi của khu vực và thế giới, có hai lĩnh vực trọng tâm lớn nhất được đặt ra trong thương mại toàn ...

(theo Bloomberg)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Đọc thêm

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT ...
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN ...
Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Hoa hậu Việt Nam 2012 Đặng Thu Thảo tôn dáng vẻ sang trọng với bộ trang phục màu kem, dùng trang sức xa xỉ làm điểm nhấn.
Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Diễn đàn Nhịp cầu phát triển giúp các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Hà Nội công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập

Hà Nội công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập

Chiều nay (28/3), UBND TP Hà Nội tổ chức họp báo thông tin về tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024, công bố 3 môn thi ...
Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Nhịp cầu cho doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

Diễn đàn Nhịp cầu phát triển giúp các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Khơi thông 'điểm nghẽn', tìm cách thúc đẩy phát triển bền vững khu công nghiệp Việt Nam

Khơi thông 'điểm nghẽn', tìm cách thúc đẩy phát triển bền vững khu công nghiệp Việt Nam

Việc phát triển các khu công nghiệp thời gian qua đã bộc lộ một số 'điểm nghẽn', hạn chế, đòi hỏi cần phải có chính sách và hành động để phát triển bền vững.
Giá cà phê hôm nay 28/3/2024: Giá cà phê thế giới tiếp tục phá đỉnh, trong nước tăng mạnh 4 phiên liên tiếp, mối lo của cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 28/3/2024: Giá cà phê thế giới tiếp tục phá đỉnh, trong nước tăng mạnh 4 phiên liên tiếp, mối lo của cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 28/3/2024: Giá cà phê thế giới tiếp tục phá đỉnh, trong nước tăng mạnh 4 phiên liên tiếp, mối lo của cà phê Việt...
Giá xăng dầu hôm nay 28/3: Dầu Brent và WTI cùng bật tăng; hôm nay xăng trong nước sẽ tăng bao nhiêu?

Giá xăng dầu hôm nay 28/3: Dầu Brent và WTI cùng bật tăng; hôm nay xăng trong nước sẽ tăng bao nhiêu?

Giá xăng dầu hôm nay 28/3, giá dầu Brent và WTI cùng bật tăng. Trong nước, chiều nay giá xăng được dự báo sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng.
Giá heo hơi hôm nay 28/3: Dù đã giảm nhưng vẫn ở mức cao; Dự báo tiêu thụ thịt lợn toàn cầu năm 2030

Giá heo hơi hôm nay 28/3: Dù đã giảm nhưng vẫn ở mức cao; Dự báo tiêu thụ thịt lợn toàn cầu năm 2030

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay tiếp đà giảm 1.000 đồng/kg ở phía Bắc. Hiện tại, giá khảo sát ở các tỉnh thành dao động trong khoảng 59.000 - 62.000 đồng/kg
Giá tiêu hôm nay 28/3/2024, thị trường ổn định, tiêu Việt đối mặt loạt yêu cầu mới của các nước nhập khẩu

Giá tiêu hôm nay 28/3/2024, thị trường ổn định, tiêu Việt đối mặt loạt yêu cầu mới của các nước nhập khẩu

Giá tiêu hôm nay 28/3/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục đi ngang ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 92.500 – 96.000 đồng/kg.
Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Tránh rủi ro khi đầu tư 'đón sóng' quy hoạch hạ tầng, các phân khúc địa ốc thu hút nguồn vốn ngoại… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Giá chung cư Hà Nội liên tục tăng, đất nền vẫn được săn đón, Vinhomes rộng cửa đầu tư dự án tại Long An… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất
Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Nỗ lực lấy lại niềm tin vào thị trường; nguồn cung khan hiếm, giá nhà tăng cao… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bộ Xây dựng đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà trong nước, TPCM thu hồi đất 31 dự án trong năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Yêu cầu khắc phục nghịch lý thừa nhà cao cấp, giá nhà trung bình ở Việt Nam cao gấp gần 24 lần thu nhập… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Xin cho tôi hỏi hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản gồm những gì? - Độc giả Thanh Huyền
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3 ghi nhận đồng USD đang trên đà tăng trưởng hằng quý vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3 ghi nhận USD tăng nhẹ khi các nhà giao dịch chờ đợi các dữ liệu mới về chính sách tiền tệ của Fed.
Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Tôi đọc được thông tin tới đây nếu chuyển khoản trên 10 triệu thì phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay. Vậy thông tin này có đúng không? – Độc giả Hà Phương
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3 ghi nhận đồng USD quay đầu giảm, trong khi đó, Yen Nhật cũng không giữ được mức tăng lâu dài.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3 ghi nhận đồng USD tăng cao, phục hồi toàn bộ khoản lỗ và kéo đồng Euro xuống thấp hơn.
Đẩy mạnh xúc tiến dịch vụ ngân hàng giữa Việt Nam-Ấn Độ

Đẩy mạnh xúc tiến dịch vụ ngân hàng giữa Việt Nam-Ấn Độ

Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu nhằm đề ra biện pháp tối ưu hoá hoạt động dịch vụ ngân hàng và kinh doanh cho hai nước.
Phiên bản di động