Dấu mốc mới, hành trình mới

Điểm nhấn trong chuyến công du Australia của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam chính là việc hai bên xác lập một dấu mốc mới trong quan hệ song phương: nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện.

Sự kiện được kỳ vọng mở ra một chương hoàn toàn mới, đưa quan hệ giữa Việt Nam với Australia phát triển vững bền hơn và thực chất hơn.

Nòng cốt thúc đẩy quan hệ ASEAN-Australia

Quan hệ giữa ASEAN và Australia trong 50 năm qua rất tốt đẹp, đặc biệt là sau khi Australia trở thành Đối thoại chiến lược của ASEAN năm 2014. Tin cậy chính trị giữa hai bên ngày càng gia tăng. Hợp tác giữa hai bên ở tất cả các lĩnh vực, bao gồm thương mại, kinh tế, văn hóa - xã hội… và các lĩnh vực mới đều đang được triển khai rất hiệu quả. Các nước ASEAN đều đánh giá rằng, Australia là một trong những Đối tác chiến lược toàn diện có nhiều hợp tác thực chất, hiệu quả với các thành viên của khối.

Chính vì thế, Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia (5-6/3), với sự tham dự của lãnh đạo các nước thành viên ASEAN, Australia và Tổng thư ký ASEAN là dịp tốt để lãnh đạo cấp cao ASEAN và Australia cùng nhìn lại quan hệ nửa thế kỷ qua và đề ra tầm nhìn, định hướng phát triển quan hệ trong thời gian tới.

Đáng chú ý, bài phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại phiên toàn thể của Hội nghị đã thu hút sự quan tâm đặc biệt từ phía các đại biểu có mặt trong khán phòng. Tại đây, Thủ tướng đã đề xuất “ba đột phá” và ba tăng cường cho quan hệ ASEAN-Australia thời gian tới.

Thứ nhất là đột phá trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư theo hướng cân bằng, bền vững - trọng tâm và động lực phát triển của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia. Thứ hai là đột phá trong phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao và hợp tác lao động. Thứ ba là đột phá trong hợp tác về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó tập trung phát triển kinh tế số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, những ngành, lĩnh vực mới nổi như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo… đưa các lĩnh vực này trở thành các động lực tăng trưởng mới cho quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia.

“Ba tăng cường”, theo người đứng đầu Chính phủ Việt Nam là tăng cường tin cậy chính trị, hợp tác bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực, coi đây là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên; tăng cường hợp tác tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển vì phát triển bao trùm, bền vững; tăng cường hợp tác văn hóa và giao lưu nhân dân.

Tại Phiên họp hẹp, Thủ tướng đề xuất “ba cùng” giữa ASEAN và Australia để thúc đẩy tầm nhìn khu vực với ba khía cạnh là: cùng xây dựng một khu vực đoàn kết và tự cường, có khả năng chống chịu trước những cú sốc, biến động từ cả bên trong và bên ngoài và tận dụng hiệu quả các xu thế mới, đột phá như đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, trí tuệ nhân tạo… để đẩy nhanh tăng trưởng toàn diện, bền vững, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Cùng thúc đẩy một khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế và hành xử dựa trên luật lệ, trong đó các nước tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế, tôn trọng các quy tắc, chuẩn mực ứng xử của ASEAN và thúc đẩy xây dựng các quy tắc và chuẩn mực ứng xử mới, trong đó có COC thực sự thực chất, hiệu quả, góp phần đưa Biển Đông trở thành vùng biển của hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển; và cùng xây dựng, định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, đề cao chủ nghĩa đa phương với ASEAN đóng vai trò trung tâm, là nhân tố nòng cốt giúp quy tụ và hài hòa lợi ích giữa các nước lớn.

“Năm cái hơn”

Kể từ khi Việt Nam và Australia nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược (2018) đến nay, Australia mới chỉ xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và Đối tác chiến lược với tổng cộng năm nước trong ASEAN. Trong các cuộc gặp, tiếp xúc cấp cao gần đây, lãnh đạo Australia luôn coi trọng vai trò và vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, đánh giá cao thành tựu, đường lối, chính sách đối ngoại đổi mới của Đảng ta và mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác với Việt Nam trong cả khuôn khổ song phương và đa phương, hướng tới nâng cấp quan hệ giữa hai nước lên tầm cao mới.

Đánh giá về vai trò, vị trí cùa Việt Nam trong chiến lược của Australia, chuyên gia Greg Earl, cựu thành viên Hội đồng Australia-ASEAN và là cựu phóng viên về khu vực Đông Nam Á của tờ The Australia Financial Review cho rằng, mặc dù quốc gia Nam Thái Bình Dương có mối quan hệ lâu dài với các thành viên lâu đời của ASEAN như Indonesia, Singapore, Malaysia, và Việt Nam là một trong những thành viên gia nhập ASEAN sau này, song trong những năm gần đây, mối quan hệ song phương đã xích lại, gần gũi hơn so với mối quan hệ của Australia với bất kỳ quốc gia nào khác.

“Việt Nam đã gặt hái được những thành công lớn trong lĩnh vực điều tiết kinh tế hay điều chỉnh các quy định, mở cửa nền kinh tế. Chính vì vậy, Australia coi Việt Nam là đối tác tin cậy để Australia hướng đến phát triển mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn Việt Nam nói riêng và các nước ASEAN nói chung”, ông Greg Earl phân tích.

Trước đó, phát biểu tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam-Australia ngày 5/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nêu bật “năm cái hơn” khi hai nước chính thức nâng cấp quan hệ ngoại giao lên một tầm cao mới vì lợi ích chung của hai quốc gia. Một là sẽ có độ tin cậy chính trị tốt hơn. Hai là quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư được nâng cao. Ba là thúc đẩy hợp tác về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Bốn là thúc đẩy giáo dục đào tạo và năm là đẩy mạnh giao lưu văn hóa, giao lưu nhân dân, góp phần thúc đẩy du lịch và lao động.

“Năm cái hơn này là minh chứng cho việc tuy khoảng cách địa lý giữa Việt Nam và Australia xa nhau nhưng tấm lòng và sự hợp tác không có gì ngăn cản được, vì lợi ích của hai dân tộc và vì hợp tác, hòa bình, phát triển trên thế giới”, Thủ tướng nhấn mạnh, đồng thời kỳ vọng quá trình hợp tác này sẽ được thúc đẩy nhanh hơn, bền vững hơn.

Mang theo nhiều kỳ vọng được gửi gắm, chuyến công tác lần này của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam mang lại “tin vui vỡ òa” khi hai nước công bố thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ngay sau cuộc hội đàm với Thủ tướng nước chủ nhà Anthony Albanese ngày 7/3.

Đây là sự kiện trọng đại, mở ra một chương mới trong lịch sử quan hệ hai nước, nới rộng không gian hợp tác, đưa quan hệ Việt Nam-Australia phát triển thực chất, toàn diện, hiệu quả, gắn kết chặt chẽ, đáp ứng lợi ích của hai bên, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác của khu vực và thế giới.

Không chỉ với Australia, một hành trình mới trong quan hệ hợp tác Việt Nam-New Zealand được kỳ vọng sẽ mở ra từ chuyến công tác lần này của Thủ tướng, nhất là trong bối cảnh hai nước hướng tới dấu mốc kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2025.

Có thể nói, những “trái ngọt” thu được từ năm thập kỷ gắn kết chặt chẽ sẽ là nền tảng vững chắc để hai đất nước, hai dân tộc cùng tự tin đi tới tương lai, tiếp tục xây dựng mối quan hệ mạnh mẽ và bền bỉ với lợi ích đa dạng và ngày càng tăng.