Volodymyr Zelensky. (Nguồn: New York Post) |
Kết quả cuộc bầu cử Tổng thống ngày 31/3 vừa qua ở Ukraine vừa không bất ngờ lại vừa gây ngỡ ngàng. Không bất ngờ vì mọi dự đoán trước đấy đều báo hiệu danh hài Volodimir Zelensky sẽ giành về được nhiều phiếu bầu nhất nhưng không được quá bán để đắc cử Tổng thống ở ngay vòng bầu cử đầu tiên như ông Petro Poroshenko cách đây 5 năm (với 55% phiếu bầu). Ngỡ ngàng khi ông Zelensky với 30% phiếu bầu đã bỏ xa hai đối thủ chính trị đáng gờm nhất đến vậy là ông Poroshenko với 18% và cựu Thủ tướng Yulia Timoshenko với chỉ có 14% phiếu bầu. Ngày 21/4 tới, ông Zelensky và ông Poroshenko sẽ đấu loại trực tiếp với nhau. Hôm ấy, lá phiếu của cử tri Ukraine sẽ quyết định đất nước này có sự kiện lịch sử mới khi có một danh hài chưa từng hoạt động chính trị trở thành người đứng đầu nhà nước - như Slovakia vừa có nữ Tổng thống đầu tiên trong lịch sử - hay để cho sau bầu cử cũng vẫn như trước bầu cử và kết quả vòng bầu cử Tổng thống đầu tiên kia chỉ còn là một giai thoại chính trị trong lịch sử đất nước này.
Ông Zelensky thắng lớn nhưng chiến thắng ấy chưa phải là sự đảm bảo chắc chắn là rồi sẽ đắc cử. Ông Poroshenko thua to nhưng như thế không có nghĩa là không còn chút cơ hội nào được tiếp tục cầm quyền. Ở vòng bầu cử đầu tiên này, đa số cử tri đã dùng lá phiếu bầu để phản đối và trừng phạt ông Poroshenko. Số lượng 39 ứng cử viên khiến lá phiếu bầu của cử tri bị phân lẻ. Ở vòng bầu tới đây, cử tri chỉ có sự lựa chọn giữa hai người và vì thế suy tính của họ trước khi quyết định lựa chọn bỏ phiếu bầu ai sẽ không hẳn hoàn toàn như lần vừa rồi. Cương lĩnh tranh cử của hai người về cơ bản không khác biệt nhau nhiều. Đa số cử tri không còn tin tưởng ông Poroshenko nhưng lại chưa đủ mức tin cậy ông Zelensky. Quyết định của lý trí khác với quyết định của tình cảm. Không khôi hài sao ở kết quả vòng bầu cử này khi ông Zelensky đầu đã xuôi nhưng chưa thể chắc là rồi cả đuôi sẽ lọt, trong khi ông Poroshenko đầu tuy không xuôi mà vẫn chưa hết cơ hội cả đầu lẫn đuôi rồi đều sẽ lọt.
(Bài viết được đăng trên Báo Thế giới và Việt Nam, phát hành ngày 4/4/2019)