Tín ngưỡng Thờ cúng Hùng Vương là sự phản chiếu từ tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, gia tộc. Đây là sức mạnh đã giúp các thế hệ con Lạc, cháu Hồng vượt qua mọi biến cố lịch sử để giữ vững độc lập dân tộc. Với những người Việt ở nơi xa xứ, tuy hàng năm không thể về đất Tổ Phú Thọ, nhưng trong sâu thẳm tâm hồn luôn đau đáu nhớ về tổ tiên cội nguồn với tâm niệm: “Con người có tổ có tông/Như cây có cội, như sông có nguồn...”.
| Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam và tác giả (thứ ba từ trái) cùng Ban quản lý đền Quốc Tổ Vọng Từ. |
Từ ngôi đền Quốc Tổ Vọng Từ
Vào năm Quý Mùi 2003, sau một thời gian vận động quyên góp, bà con kiều bào ở Mỹ đã khánh thành đền thờ Hùng Vương mang tên Quốc Tổ Vọng Từ. Ngôi đền hiện toạ lạc trên trục đường trong khu phố Down town, trung tâm thành phố San Jose thuộc tiểu bang California (có khoảng 125.000 người Việt đang sinh sống) với diện tích gần 300m2 được chia làm ba phần: Nhà Tổ, Phủ mẫu, khu phục vụ.
Cuối năm 2016, khi tham gia đoàn công tác của Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam dẫn đầu, làm việc tại Canada và Mỹ, tôi đã được gặp gỡ bà con kiều bào và Ban Quản lý đền Quốc Tổ Vọng Từ.
Tại đây, bà con kiều bào cho biết, cứ vào ngày 10/3 âm lịch, nghi lễ thờ cúng Hùng Vương được diễn ra nhiều nơi ở California do các hội đoàn cộng đồng người Việt tổ chức có nghi thức trang trọng với nhạc lễ và trang phục như ở Đền Hùng, Phú Thọ. Mỗi dịp như vậy, bà con luôn hướng về Tổ quốc, mong muốn các Vua Hùng anh linh phù hộ cho nước nhà được bình an, phát triển sánh vai với các cường quốc trên thế giới, phù hộ cho kiều bào xa xứ mạnh khoẻ, may mắn và làm ăn phát đạt...
Trong buổi gặp mặt thân mật ấy, Thứ trưởng Vũ Hồng Nam thông tin nhanh với bà con về tình hình trong nước, những chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến kiều bào. Thứ trưởng đánh giá cao những đóng góp của kiều bào trong xây dựng và phát triển đất nước, coi kiều bào luôn là bộ phận không thể tách rời của dân tộc.
Chia sẻ với bà con những thông tin mới nhất về quê Tổ và lễ hội hàng năm, tôi thông báo khu di tích lịch sử Đền Hùng ngày càng được tôn tạo khang trang, xứng tầm di sản văn hoá đặc biệt quốc gia, nhất là kể từ khi UNESCO công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là di sản văn hoá đại diện của nhân loại.
Bà con kiều bào vui mừng khi biết du khách và đồng bào ta ở trong và ngoài nước về thăm viếng dâng hương các Vua Hùng ngày một đông. Mỗi mùa Lễ hội có khoảng từ 7-10 triệu lượt người. Công tác tổ chức và quản lý Lễ hội luôn được quan tâm để bảo đảm tính trang trọng phần lễ và sự phong phú phần hội phù hợp với xu thế hội nhập toàn diện của đất nước. Theo tinh thần đó, những năm gần đây, Lễ hội còn có sự tham gia của các đoàn nghệ thuật quốc tế đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ. Đặc biệt, các Trại Điêu khắc quốc tế chủ đề đất Tổ Hùng Vương được tổ chức với sự tham dự của các nghệ sĩ đến từ Nga, Canada, Đức, Mỹ, Israel, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản... đã tạo nên không gian nghệ thuật đa sắc màu.
| Ngôi đền Quốc Tổ Vọng Từ. |
Hướng đến Quốc miếu của người Việt
Tại buổi gặp gỡ, kỹ sư Nguyễn Thanh Liêm – Trưởng Ban Quản lý và xây dựng đền Quốc Tổ Vọng Từ cho biết, hoạt động tín ngưỡng Thờ cúng Hùng Vương ngày càng thu hút nhiều kiều bào tham gia nên nơi thờ cúng Hùng Vương cần được xây dựng xứng tầm là ngôi Quốc miếu ở hải ngoại. Gần mười năm nay, Ban Quản lý đã tích cực vận động cộng đồng người Việt ở hải ngoại quyên góp để xây dựng ngôi đền to đẹp và khang trang hơn. Đề án xây dựng ngôi đền cũng đã được gửi về Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài qua Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại San Francisco.
Dẫn chúng tôi thăm khu đất hơn 8.000m2 ở cạnh đó, ông Liêm chia sẻ những dự tính về thiết kế của ngôi đền trong tương lai, cũng như sự ủng hộ của chính quyền thành phố đối với công trình này. Ông Liêm và bà con đều mong muốn nguyện vọng của mình được quan tâm chia sẻ và đề nghị các doanh nghiệp, các mạnh thường quân trong nước quan tâm hỗ trợ nguồn lực cho công trình tâm linh, tri ân công đức các Vua Hùng ở bên kia bán cầu.
Đến nay, việc kêu gọi ủng hộ quỹ xây dựng đền đang được triển khai tích cực. Hy vọng ngôi Quốc miếu - nơi thờ cúng ông Tổ của người Việt ở hải ngoại sẽ được hoàn thành sớm như mong muốn của kiều bào xa Tổ quốc.