Đổi mới công tác nghiên cứu khoa học - Tạo động lực và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Vietcombank

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với sức ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu đã và đang tác động mạnh mẽ đến tất cả các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội, trong đó có ngành Ngân hàng. Trong xu thế đó, ngành Ngân hàng hiện đang đứng trước sự chuyển đổi mạnh từ mô hình kinh doanh truyền thống sang mô hình “Ngân hàng số”. Bởi vậy, giữa các ngân hàng thương mại hiện nay không chỉ có cuộc cạnh tranh về sản phẩm, lãi suất... mà còn tồn tại cuộc đua khốc liệt hơn mang tên “công nghệ số”.

Đứng trước những cơ hội và thách thức, việc Vietcombank phải đổi mới một cách đồng bộ để phù hợp với xu thế được xem là một “cuộc cách mạng” mà trong đó, hoạt động khoa học và công nghệ (KH&CN) góp phần rất lớn trong việc cải tiến, đổi mới và nâng cao chất lượng công tác quản trị điều hành, quản lý và triển khai hoạt động kinh doanh hiệu quả; nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ, gia tăng sự hài lòng của khách hàng; nâng cao năng lực chuyên môn, tạo nguồn cán bộ giỏi cho các lĩnh vực hoạt động của Vietcombank, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

Sự bền vững và hưng thịnh của Vietcombank hôm nay có sự đóng góp không nhỏ của một hệ giá trị mang tên "sáng tạo” – một trong những thành tố quan trọng tạo nên giá trị cốt lõi của Vietcombank. Chính tinh thần sáng tạo đã giúp Vietcombank luôn đổi mới để thích ứng với sự vận động liên tục của thị trường và có những sự bứt phá mạnh mẽ trong hành trình chinh phục các mục tiêu. Nhận thức rõ vai trò của sáng tạo trong sự phát triển của hệ thống, Ban lãnh đạo Vietcombank luôn tạo điều kiện, khuyến khích hoạt động sáng tạo, nghiên cứu khoa học.

Giai đoạn trước đây, công tác nghiên cứu khoa học vẫn còn tồn tại một cách lý thuyết, một số đề tài, sáng kiến chưa mang tính khả thi, khó áp dụng không mang lại hiệu quả như mong muốn. Nhiều kết quả nghiên cứu từ đề tài, sáng kiến chưa được khai thác sử dụng một cách hiệu quả, một số nghiên cứu chưa có tính mới, chỉ dừng ở mức truyền đạt kinh nghiệm mang tính nội bộ hoặc những nội dung có tính cấp thiết chưa được nghiên cứu sâu, triển khai thực hiện.

Ba năm trở lại đây, công tác nghiên cứu khoa học của Vietcombank được đổi mới và chuyển biến cả về chất và lượng. Với việc kiện toàn nhân sự Hội đồng khoa học và Công nghệ (HĐKH), trong đó Chủ tịch HĐQT là Chủ tịch HĐKH, các thành viên HĐKH là lãnh đạo Khối/phòng/Ban Trụ sở chính phụ trách các lĩnh vực then chốt tại Vietcombank để đảm bảo hoạt động nghiên cứu khoa học và đề xuất sáng kiến được triển khai một cách toàn diện. HĐKH cũng đã ban hành quy chế về hoạt động KH&CN đã tạo ra một hành lang pháp lý và đảm bảo tính phù hợp cho hoạt động KH&CN trong từng thời kỳ, giúp cho hoạt động này được triển khai một cách hiệu quả. Đặc biệt, năm 2019, với việc thành lập Trường Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực Vietcombank – cơ sở đào tạo chuyên ngành đồng thời là đơn vị thường trực HĐKT Vietcombank. Cùng năm này, với ra đời của của Nhóm nghiên cứu Vietcombank do Ban Lãnh đạo trực tiếp chỉ đạo và tham gia, bước đầu đã cho ra mắt nhiều báo cáo phân tích kinh tế vĩ mô trong nước và quốc tế; kinh tế ngành; đánh giá các chính sách kinh tế; phân tích, dự báo tác động và đưa ra các đề xuất, kiến nghị, tham mưu về chiến lược và kế hoạch kinh doanh, quản trị rủi ro, định hướng phát triển dịch vụ và ứng dụng công nghệ mới... cho công tác quản trị điều hành của Vietcombank.

Hoạt động tổ chức quản lý khoa học và sáng kiến từng bước được kiện toàn thông qua việc nâng cao chất lượng đánh giá, thẩm định đề tài nghiên cứu khoa học, sáng kiến; Đa dạng hóa các hình thức tổ chức nghiên cứu khoa học như tham gia thực hiện đề tài, sáng kiến cấp Bộ/ngành, viết bài cho các tạp chí chuyên ngành, tham luận tại các Hội thảo khoa học, đề xuất sáng kiến đổi mới... Ngoài các cá nhân, đơn vị chủ động đăng ký đề tài, HĐKH cũng phân công đề tài gắn với hoạt động cụ thể nhằm nâng cao chất lượng các văn bản quản lý phục vụ công tác quản trị điều hành sát với thực tiễn hoạt động của Vietcombank.

Vietcombank cũng đã xây dựng cơ chế, chế độ đãi ngộ, hình thức khen thưởng, vinh danh các cá nhân, tập thể có những đóng góp tích cực, các thành tích nổi bật trong công tác nghiên cứu khoa học cả về vật chất lẫn tinh thần, đặc biệt đã áp dụng trọng số KPIs “Thực hiện nhiệm vụ Khoa học công nghệ” thành một tiêu chí cộng điểm KPIs đối với tập thể và cá nhân.

Vietcombank cũng thường xuyên phối hợp với Viện Chiến lược NHNN, Viện Ngân hàng – Tài chính, các trường đại học trong hoạt động nghiên cứu khoa học và đào tạo, tổ chức nhiều hội thảo chuyên đề và tiếp tục mở rộng hợp tác nghiên cứu khoa học với các cơ sở nghiên cứu trong và ngoài nước.

Bên canh đó, Vietcombank với tiềm lực nhân sự mạnh, trên 90% lực lượng lao động có trình độ đại học và trên đại học, đây cũng có thể được coi là một thế mạnh trong công tác nghiên cứu khoa học. Cùng với những thuận lợi về vị thế, môi trường làm việc, cơ chế, chính sách cho hoạt động nghiên cứu khoa học... là tiền đề để hoạt động nghiên cứu khoa học ngày càng được đẩy mạnh và đi vào chiều sâu và có tính ứng dụng thực tế cao.

Những đổi mới trong công tác nghiên cứu khoa học đã góp phần kiến tạo môi trường sáng tạo, phát huy tính tích cực, chủ động của các đơn vị trong hệ thống, khuyến khích người lao động say mê, tìm tòi, nghiên cứu, góp phần vào hoạt động đổi mới quản trị điều hành cũng như hiệu quả kinh doanh của Vietcombank.

Nếu giai đoạn 2018 trở về trước, hoạt động nghiên cứu khoa học thường chỉ tập trung tại Trụ sở chính thì đến nay, hoạt động NCKH được lan tỏa đến tất cả các chi nhánh, đơn vị trong hệ thống Vietcombank. Hoạt động NCKH không còn thu hẹp ở một số lĩnh vực nghiệp vụ chính mà được triển khai và đăng ký tham gia ở tất cả các khối, các lĩnh vực trong hoạt động của ngân hàng: khối Ngân hàng bán buôn, Ngân hàng bán lẻ, Quản trị rủi ro và kiểm tra giám sát, khối Quản trị và phát triển nguồn nhân lực, Tài chính kế toán và Vốn, khối Hỗ trợ và tác nghiệp.

Năm 2018, từ cuộc thi sáng kiến “Đổi mới – Sáng tạo để phát triển và hội nhập” đã có hơn 1.000 sáng kiến đăng ký từ cấp cơ sở, trong đó có 266 sáng kiến được lựa chọn tham gia cấp hệ thống. Năm 2019, Vietcombank có gần 400 đề xuất nhiệm vụ KH&CN, trong đó số nhiệm vụ KH&CN dưới hình thức đề tài nghiên cứu cấp Vietcombank tăng 26,7% so với năm 2018. Năm 2020, bên cạnh 4 đề tài khoa học cấp ngành được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt, danh mục nhiệm vụ KH&CN bổ sung gồm có có 5 đề tài cấp Vietcombank, 1 sáng kiến, 1 Hội thảo được HĐKH Vietcombank phê duyệt triển khai. Nội dung nghiên cứu đa dạng, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn đặt ra, gắn với từng lĩnh vực, nghiệp vụ cụ thể. Các đề tài, sáng kiến được công nhận có đóng góp quan trọng phục vụ hoạt động kinh doanh, trở thành nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho nhiều cán bộ nhân viên.

Trong 9 tháng đầu năm 2020, Vietcombank đã nghiệm thu 13 đề tài thuộc danh mục KHCN năm 2018, 35 sáng kiến thuộc danh mục KHCN năm 2019, tổ chức 4 tọa đàm khoa học; có 04 đề tài cấp Bộ được NHNN phê duyệt triển khai. Tháng 7/2020, đề tài KH&CN cấp Bộ của Vietcombank “Định hướng và các giải pháp thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu thu nhập của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam” do Tiến sĩ Nghiêm Xuân Thành, Chủ tịch HĐQT, Chủ tịch HĐKH Vietcombank làm chủ nhiệm đã được nghiệm thu. Các thành viên Hội đồng tư vấn đánh giá nghiệm thu đề tài cấp Bộ của NHNN đều đánh giá rất cao về chất lượng của kết quả nghiên cứu, đặc biệt là những tổng hợp phân tích về thực trạng cơ cấu thu nhập của các NHTM tại Việt Nam và tính khả thi của các giải pháp với những kết quả thành công bước đầu trong việc áp dụng các giải pháp này vào thực tiễn tại Vietcombank. Hội đồng thống nhất đánh giá đây là một công trình nghiên cứu có tính khoa học và chuyên môn sâu, có giá trị ứng dụng thực tiễn rất cao. Tổng hợp kết quả, đề tài “Định hướng và các giải pháp thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu thu nhập của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam” đã được Hội đồng đánh giá nghiệm thu ở mức xuất sắc (95 điểm). Đây là một trong số ít các đề tài cấp Bộ của NHNN được nghiệm thu ở mức xuất sắc trong nhiều năm qua.

Với những đổi mới và kết quả đạt được trong công tác nghiên cứu khoa học tại Vietcombank thời gian qua đã góp phần vào kết quả hoạt động kinh doanh ấn tượng và những đổi mới mạnh mẽ về quản trị, điều hành của Vietcombank trong hành trình chinh phục mục tiêu trở thành một trong 100 ngân hàng lớn nhất khu vực và top 300 tập đoàn tài chính lớn nhất thế giới.