Mặc dù ngày 16/6/2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có tuyên bố hủy bỏ một phần thỏa thuận dưới thời Tổng thống Obama với Cuba nhằm làm kiệt quệ ngành du lịch của quốc đảo này, nhưng số liệu thống kê của ngành du lịch Cuba lại cho thấy điều ngược lại.
Bùng nổ nhờ... bình thường hóa quan hệ
Số liệu thống kê của chính phủ Cuba cho thấy, 2017 là năm kỷ lục của du lịch ở quốc gia này, với hơn 4,7 triệu lượt du khách, đem lại doanh thu lên tới 3 tỷ USD cho nền kinh tế đang gặp khó khăn của quốc đảo Trung Mỹ. Số lượng du khách Mỹ trong năm 2017 cũng đạt 619.000 lượt, cao gấp 6 lần so với thời điểm trước khi Tổng thống Obama nới lỏng cấm vận năm 2014. Trong đó, lượng khách Mỹ đến Cuba theo đường tàu biển cũng được ghi nhận hơn 541.000 lượt, tăng vọt so với con số 184.000 lượt của năm 2016.
| Với chính sách mới mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra tháng 6 năm ngoái đã khiến ngành du lịch Cuba gặp không ít khó khăn, đặc biệt là các doanh nghiệp du lịch tư nhân. |
Thật vậy, sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch Cuba bắt đầu không lâu sau khi Tổng thống Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro tuyên bố thiết lập lại quan hệ ngoại giao hai nước và tiến tới bình thường hóa vào tháng 12/2014. Theo AP, chính quyền của ông Obama đã nới lỏng cấm vận như là một cách để khu vực tư nhân của Cuba có thể phát triển hơn nữa, từ đó có cơ sở để đẩy mạnh cải cách.
Kể từ đó, các hoạt động du lịch tại Cuba bắt đầu nở rộ, từ tàu du lịch cho tới các chuyến bay mới được mở ra hàng loạt. Người dân Mỹ từ đây có thể tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa và thăm thú Cuba mà không cần phải đăng ký theo các tour du lịch. Nhờ vậy, hàng trăm nghìn người dân Mỹ đã có thể tự thiết kế kỳ nghỉ cho mình tại Cuba.
Do Cuba chủ yếu hướng các đoàn khách du lịch quốc tế tới các cơ sở du lịch do chính phủ quản lý, nên việc người Mỹ tự tổ chức các chuyến đi du lịch của mình đã trở thành một thị trường béo bở cho các doanh nghiệp tư nhân tại quốc đảo này. Nguyên do của xu hướng này là bởi du khách Mỹ chi tiêu mạnh và đặt biệt muốn được tận hưởng một Cuba “thực sự” ngoài những resort bên cạnh biển và những địa điểm du lịch ngắn ngủi và nhàm chán đã được đặt sẵn theo tour. Nhờ xu hướng này, các doanh nghiệp có liên quan đến du lịch là thành công nhất trong khu vực doanh nghiệp tư nhân ở Cuba.
Tăng nhanh giảm mạnh?
Tuy nhiên, niềm vui chưa được bao lâu thì chính sách mới của Tổng thống Trump lại khiến cho các doanh nghiệp du lịch tư nhân Cuba nhanh chóng thất vọng.
Theo điều luật mới của chính quyền Tổng thống Trump, người dân Mỹ chỉ được đi nghỉ tại Cuba theo các tour du lịch. Như vậy, lợi nhuận sẽ lại chỉ đến với các doanh nghiệp du lịch thuộc chính phủ, còn các doanh nghiệp du lịch tư nhân ở Cuba hầu như không thu được lợi lộc gì từ du khách Mỹ, cho dù lượng du khách tới Cuba tăng 18% so với năm 2016.
Mặc dù cho tới tháng 11/2017, những điều luật mới của chính quyền Trump mới chính thức có hiệu lực, nhưng các doanh nghiệp du lịch tư nhân của Cuba đã thấy rõ sự sụt giảm lượng du khách Mỹ ngay từ khi ông Trump ra quyết định từ tháng 6/2017. Ông Rodolfo Morales, một công chức về hưu hiện đang kinh doanh khách sạn tư cho biết: “Có một sự bùng nổ về số lượng du khách tới Cuba trong những tháng sau tuyên bố dỡ bỏ rào cản giữa Mỹ và Cuba của Tổng thống Obama, nhưng sau đó, số lượng đã giảm đi đáng kể”.
Tình hình còn ảm đạm hơn nữa do hậu quả của cơn bão Irma tấn công vào miền Bắc Cuba hồi tháng 9 năm ngoái và việc chính phủ Cuba dừng cấp phép kinh doanh cho các nhà nghỉ "bed-and-breakfast", một loại hình lưu trú giá rẻ, phù hợp với khách "chỉ cần ngủ và ăn sáng". Các quan chức Cuba nói rằng việc đóng băng các giấy phép đó là cần thiết nhằm kiểm soát việc trốn thuế, mua hàng hoá của nhà nước bị đánh cắp và các hành vi bất hợp pháp khác trong khu vực doanh nghiệp tư nhân.
Bà Yunaika Estanque, chủ của một nhà nghỉ bed-and-breakfast ở khu vực Vịnh Havana, cho biết năm 2016 là năm có doanh thu tốt nhất của bà. Bà Yunaika có thể chống chọi được với việc thiếu vắng khách Mỹ do một công ty du lịch Anh vẫn giới thiệu du khách tới nhà nghỉ của bà, nhưng bà cũng thừa nhận tình hình không hề lạc quan chút nào với bà cũng như với chủ các nhà nghỉ khác.