Dự báo chỉ là dự báo
Từ đầu tháng 6, cả giá dầu Brent và dầu thô ngọt nhẹ Mỹ (WTI) đều bước vào thời kỳ giảm sút. Tính đến ngày 29/7, giá dầu Brent đã giảm 16,69% so với mức cao nhất trong tháng (từ 52,51 USD xuống còn 41,8 USD/thùng), còn dầu WTI cũng mất 20% giá trị (từ 51,23 USD còn 40,77 USD/thùng).
| Giá dầu trên thị trường thế giới lại giảm 20% trong tháng 6, bất chấp các dự báo khả quan. (Nguồn: Oilprice) |
Diễn biến trên có vẻ trái ngược hoàn toàn với dự báo của các cơ quan năng lượng hàng đầu thế giới. Từ đầu năm 2016, một loạt dự báo đều cho rằng thị trường dầu mỏ sẽ trở lại tình trạng cân bằng cung và cầu. Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho rằng cân bằng cung - cầu sẽ đạt được vào cuối năm. Do cầu đang tăng, còn nguồn cung đang có chiều hướng giảm mạnh, lượng dầu khai thác tại các nước không nằm trong Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), trước hết là ở Mỹ đều giảm trong nhiều tháng qua.
Trong khi đó, Tổng thư ký OPEC Mohammed Barkindo và Bộ trưởng Năng lượng, Công nghiệp và Tài nguyên khoáng sản của Saudi Arabia Khalid A. Al-Falih đều nói đến khả năng thị trường đang cân bằng trở lại. Ngay cả khi cuộc họp ở Doha giữa các nước khai thác dầu mỏ không đạt được thỏa thuận "đóng băng" sản lượng thì giá dầu cũng không thể giảm mạnh.
Hồi cuối tháng 5, các chuyên gia của ngân hàng Goldman Sachs cũng ghi nhận, hậu quả của việc dư thừa dầu mỏ đã được vượt qua nhanh hơn dự báo. Đó là lý do mà Goldman Sachs sớm dự báo rằng giá dầu trung bình trong sáu tháng cuối năm 2016 sẽ đạt 50 USD/thùng.
Có một số nguyên nhân dẫn tới xu hướng giảm giá trên thị trường dầu mỏ hiện nay.
Thứ nhất, theo thống kê công bố ngày 27/7 của Bộ Năng lượng Mỹ, kho dự trữ dầu thô và xăng tại Mỹ vẫn ngày một đầy lên bất chấp mọi dự đoán. Thứ hai, những yếu tố tác động đến thị trường làm tăng giá dầu từ hồi mùa Xuân cũng đã không còn. Nguồn cung dầu từ Canada vốn bị ngưng trệ do cháy rừng đã được phục hồi. Nigeria cũng đang tập trung tăng sản lượng vốn lâu nay bị gián đoạn do nhiều vùng khai thác bị các tay súng tấn công. Chính do gián đoạn nguồn cung cấp dầu từ hai nước này mà thị trường tưởng như đã vượt qua tình trạng thừa, nhưng thực tế không phải như vậy.
Trong khi đó, nguy cơ làm giảm giá dầu vẫn không được gỡ bỏ khi nguồn cung dư thừa và các nguồn xuất khẩu được nối lại. Ngoài ra, theo Goldman Sachs, nguy cơ lớn nhất đe dọa giá dầu là USD tiếp tục tăng giá và Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) có thể tăng lãi suất cơ bản.
Câu hỏi lớn
Căn cứ vào hàng loạt thông tin và nhận định trên thị trường dầu khí thế giới, giá dầu đi đâu về đâu trong thời gian tới vẫn còn là câu hỏi lớn.
Theo thông tin từ Công ty dầu khí Baker Hughes (Mỹ), số giàn khoan dầu tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đã tăng trong suốt bốn tuần của tháng 7. Tờ Financial Times nhận định, nếu số giàn khoan tiếp tục tăng thì khả năng thu hẹp sản lượng dầu tại Mỹ sẽ không còn, giá dầu sẽ lại chịu sức ép đi xuống.
Bộ phận phân tích của The Economist - EIU dự báo, giá dầu Brent sẽ giảm còn 40,34 USD/thùng trong năm nay. Một số chuyên gia kinh tế trong lĩnh vực năng lượng còn cho rằng, giá dầu sẽ giảm xuống 40 USD/thùng vào giữa hoặc cuối tháng 9 tới.
Financial Times nhận định, trên thị trường Mỹ đang rất dư thừa nhiên liệu, thậm chí còn nhiều hơn mức dự trữ năm 2015 tới 12%. Tiêu thụ xăng tại Mỹ trong năm 2016 chỉ tăng 1,1% so với năm 2015.
Trong khi đó, các nhà phân tích của hai Ngân hàng đầu tư Citigroup Inc. và Societe Generale SA lại dự báo rằng, bất chấp xu hướng giảm giá hiện nay, thị trường sẽ hồi phục vào cuối năm. Dẫn lời chuyên gia phân tích của Ngân hàng Barclays - Misuin Mahesh, tờ Bloomberg đăng tải: “Nguồn cung đang được điều chỉnh mạnh, giảm mạnh hơn nhiều so với nguồn cầu từ quý IV/2015”. Theo đó, các chuyên gia của Barclays và Commerzbank đều cho rằng, giá dầu sẽ quay trở lại mức 50 USD/thùng.
Tuy nhiên, Commerzbank cũng đồng thời để ngỏ chiều giảm giá của mặt hàng “vàng đen”, định chế tài chính này cho rằng, theo tâm lý, thị trường lại xấu đi trước viễn cảnh giá dầu sẽ giảm còn 40 USD/thùng trong thời gian tới.
Có cái nhìn lạc quan hơn, các chuyên gia được hãng tin Reuters thăm dò ý kiến cho rằng, ngay trong năm nay, giá dầu sẽ tăng nhờ nhu cầu tăng, thậm chí bù lại được cả giai đoạn xuống dốc. Theo họ, trong năm 2016, giá một thùng dầu trung bình sẽ đạt 45,51 USD, cao hơn 0,31 USD so với dự báo hồi tháng 6.
Chuyên gia phân tích của công ty tài chính Raymond James Luana Siegfried còn nói rõ: “Năm 2016 chúng tôi dự báo lượng cầu dầu thế giới sẽ tăng trung bình 1,4 triệu thùng/ngày, còn sang năm 2017 sẽ tăng ở mức độ vừa phải, trước hết tại Trung Quốc, Ấn Độ và châu Phi”.
Như vậy, cung cầu sẽ đều tăng, song những trục trặc trong sản xuất, bao gồm cả những vấn đề do bất ổn địa chính trị sẽ kìm hãm nguồn cung. Theo các chuyên gia mà Reuters thăm dò ý kiến, trên bối cảnh cung và cầu được cải thiện, giá dầu Brent trong quý IV/2016 sẽ đạt 51,15 USD/thùng, năm 2017 – 58,63 USD/thùng, và năm 2018 – 66,28 USD/thùng.