Giao thoa quân sự - dân sự: Song kiếm hợp bích

TS. Đoàn Duy Khương (*)
Sự giao thoa giữa dân sự và quân sự với nền quốc phòng được tổ chức tốt, phát triển và liên kết chặt chẽ với công nghiệp dân dụng là công cụ không thể thiếu để bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Sản phẩm máy bay không người lái do Việt Nam nghiên cứu và chế tạo. (Ảnh: Lim Dim)
Sản phẩm máy bay không người lái do Việt Nam nghiên cứu và chế tạo. (Ảnh: Lim Dim)

Trong thế giới đa cực, các quốc gia nêu cao ngọn cờ độc lập với chiến lược phát triển đất nước, tập trung huy động các nguồn lực nhằm tăng trưởng kinh tế, an ninh và đặc biệt là quốc phòng. Trong kỷ nguyên số của quân sự nền tảng (platform military), các nền tảng được nối mạng đã trở nên quan trọng đối với hoạt động quân sự khi các nền tảng kỹ thuật số hiện nay củng cố hoạt động tác chiến, xử lý dữ liệu và chia sẻ thông tin trên cơ sở toàn cầu với độ chính xác cao.

Ba diễn biến đáng chú ý

Chúng ta đều biết, giữ gìn hòa bình là một trong những vấn đề quan trọng và ưu tiên hàng đầu đối với các quốc gia và toàn thế giới. Tuy nhiên, có một sự đồng thuận lịch sử và toàn cầu cho rằng, bên cạnh công cụ ngoại giao, hòa bình chỉ được duy trì bởi các chiến lược quốc phòng mạnh mẽ dựa trên nguyên tắc “kiếm pháp mạnh yếu cũng tùy ở kiếm” với các loại vũ khí đủ sức răn đe… nhất là trong bối cảnh chúng ta đang ở buổi bình minh của một thế kỷ mới với ba diễn biến đáng chú ý:

Một là, trong thế giới toàn cầu hóa hiện nay, các chiến lược gia quốc tế cho rằng, chiến lược an ninh và quốc phòng cần phải thay đổi, hướng tới cả vào việc tích cực tham gia vào thế giới bên ngoài biên giới của đất nước. Thực tế cho thấy, một số cường quốc vẫn duy trì triết lý bành trướng: Sức mạnh quốc gia đến đâu thì biên giới quốc gia sẽ mở rộng đến đó, sẵn sàng thúc đẩy các quyền lãnh thổ của họ vượt ra ngoài lãnh thổ và hải đảo của mình.

Hai là, các dự báo về kỷ nguyên nền tảng công nghiệp mới cho thấy, lợi ích kinh tế toàn cầu do công nghệ mang lại có thể lên tới 15,7 nghìn tỷ USD vào năm 2030, làm cạnh tranh ngày càng gia tăng trong một trật tự đa cực, dẫn đến các chính phủ đẩy nhanh tốc độ đầu tư vào công nghệ tiên tiến ứng dụng trong cả lĩnh vực dân sự và quân sự… Điều đó đang từng bước phác họa bức tranh phức tạp mới của các chiến trường quân sự trên thế giới, không chỉ diễn ra trong lục địa mà sẽ mở sâu rộng sang không gian và đặc biệt trên mặt nước.

Ba là, để đảm bảo ưu thế sức mạnh quốc gia, ngành công nghiệp quốc phòng phải phát triển các công nghệ tiên tiến, từ đó, các ngành công nghiệp dân dụng cũng được hưởng lợi. Ngược lại, các ngành công nghiệp dân dụng đóng vai trò quan trọng hàng đầu đối với sự phát triển công nghệ cho ngành công nghiệp quốc phòng. Do đó, các ứng dụng lưỡng dụng rất quan trọng để thương mại hóa và sử dụng các công nghệ này cho cả hai bên và đạt được sự phát triển chung.

Việt Nam có không gian và dải đất trải dọc theo Biển Đông, với đất liền dài 4.639 km. Theo Sách trắng quốc phòng Việt Nam 2019, bên cạnh những thách thức an ninh trên đất liền, khu vực Biển Đông còn tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp, trong đó có các hành động đơn phương, áp đặt dựa trên sức mạnh, bất chấp luật pháp quốc tế và các hoạt động quân sự hóa của nước ngoài, xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam.

Từ khi thành lập Nhà nước dân chủ mới, Việt Nam chú trọng xây dựng quân đội về tổ chức, biên chế và nguồn nhân lực chất lượng cao. Cùng với đó, bảo đảm nguồn lực thực hiện mục tiêu làm chủ công nghệ chế tạo một số loại vũ khí, trang bị hiện đại cho lục quân, các quân chủng, binh chủng, và tiến tới thiết kế, sản xuất một số vũ khí, trang bị quốc phòng có ý nghĩa chiến lược…

Chiến lược quốc phòng của chúng ta dựa trên sức mạnh nội lực của dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại, sức mạnh của độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường. Đặc biệt, trong cuốn sách Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định nguyên tắc: Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa nhiệm vụ quốc phòng, quân sự với nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, ngăn ngừa nguy cơ xung đột, chiến tranh từ sớm, từ xa, “giữ nước từ khi nước chưa nguy”.

Ba nội dung thực tế

Nhằm góp phần xây dựng hoàn thiện một chiến lược an ninh quốc phòng trong kỷ nguyên của nền tảng quân sự, theo các chuyên gia quân sự, nên chăng cần nghiên cứu sâu thêm ba nội dung thực tế:

Quân sự nền tảng

Trước đây, các hoạt động quân sự truyền thống thường định hình sẵn quá trình đưa ra quyết định. Ngày nay, kỹ thuật số và các ứng dụng dựa trên dữ liệu ở thời gian thực trở thành nền tảng để tăng cường các hoạt động quân sự. Việc sử dụng các cảm biến và mạng vệ tinh để thu thập, truyền tải và xử lý lượng dữ liệu khổng lồ đã trở nên quan trọng để kết nối các miền đất liền, biển và không gian.

Trong bối cảnh chiến tranh hiện đại, dữ liệu thúc đẩy vòng lặp OODA - “Observation - Orientation - Decision - Action” (quan sát - định hướng - quyết định - hành động).

Vì vậy, cần xây dựng một chiến lược quân sự nền tảng tiêu chuẩn theo ba hướng chủ đạo:

Một là, xây dựng đám mây quân sự phòng thủ nhằm phân tích và chia sẻ dữ liệu theo thời gian thực từ trung tâm chỉ huy đến chiến trường, đẩy nhanh chu kỳ quyết định trong quá trình phát triển của chiến tranh hiện đại.

Hai là, dùng trí tuệ nhân tạo (AI) để thu thập dữ liệu trên AIP - “Artifitial Intelligence Platform” (Nền tảng trí tuệ nhân tạo). AIP cung cấp cho các nhà điều hành quân sự mạng liên lạc riêng nhằm quản lý tốt hơn các tài nguyên chiến trường thông thường.

Ba là, tác chiến với tốc độ dữ liệu - Khi dữ liệu ngày càng trở nên quan trọng thì sự cạnh tranh giữa tốc độ truyền tải của dữ liệu và tốc độ hành động, xử lý thông tin của con người trong bối cảnh đổi mới ngày càng phức tạp cũng tăng theo dẫn đến việc phải đẩy nhanh vòng lặp OODA tới tốc độ có lẽ vượt quá khả năng của con người. Đây có lẽ là thách thức lớn nhất trong việc phát triển quân sự nền tảng trong tương lai.

Xu hướng công nghệ vũ khí

Đổi mới công nghệ luôn định hình bản chất của chiến tranh. Sự bùng nổ sáng tạo rộng lớn trong các ứng dụng chồng chéo lên robot, bộ lưu trữ pin, viễn thông trên không gian, điện toán đám mây và AI… đang định hình lại trật tự toàn cầu. Ở đây, có thể điểm qua năm xu hướng cơ bản định hình thị trường vũ khí trong kỷ nguyên quân sự nền tảng: Tên lửa siêu thanh, Internet vạn vật quân sự (IoMT), hệ thống không người lái, đào tạo thực tế ảo (Virtual reality - VR) và chiến tranh mạng (Cyber warfare - CW).

Công nghệ lưỡng dụng

Quân đội và chính phủ trên khắp thế giới đang ngày càng tập trung vào cách thức và lĩnh vực mà các công nghệ thương mại tiên tiến, những đổi mới và đột phá có thể tạo ra những năng lực mới về sức mạnh, lợi thế và đòn bẩy quân sự.

Quá trình khai thác các công nghệ tiên tiến dựa trên dân sự này cho mục đích quân sự được gọi là MCF - “Military - civil fusion” (Giao thoa quân sự - dân sự). MCF về cơ bản là chuyển giao các công nghệ thương mại tiên tiến sang sử dụng trong quân sự thông qua việc phát triển quân sự - dân sự chung và ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào các sản phẩm quân sự.

Nền quốc phòng được tổ chức tốt, phát triển và liên kết chặt chẽ với công nghiệp dân dụng là công cụ không thể thiếu để bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia. Không chỉ lực lượng vũ trang, an ninh mà công nghiệp nói chung và công nghiệp quốc phòng nói riêng cũng là một bộ phận cấu thành chính của nền quốc phòng toàn dân. Chính vì vậy, phát triển sản xuất công nghiệp dân sự liên kết với ngành công nghiệp quốc phòng phải là trọng tâm trong các chính sách phát triển kinh tế để tạo ra các sản phẩm lưỡng dụng Việt kỳ diệu.

Ngoài ra, trong bối cảnh trật tự toàn cầu đang thay đổi, sẽ không có quốc gia nào độc quyền về công nghệ kỹ thuật số, nên các công nghệ quân sự trong tương lai có thể sẽ phát triển nhanh chóng trên một thị trường toàn cầu đòi hỏi các quốc gia phải vừa cạnh tranh vừa hợp tác mạnh mẽ ở cả hai cấp độ chính phủ và doanh nghiệp trên bình diện quốc tế.

Cùng với nhận thức về bối cảnh an ninh quốc phòng mới cũng như thực hiện hiệu quả chiến lược quốc phòng toàn dân, việc phát triển mô hình quân sự nền tảng, nắm bắt xu hướng công nghệ vũ khí mới và đặc biệt là mô hình công nghiệp lưỡng dụng “song kiếm hợp bích”, chắc chắn chúng ta sẽ cộng hưởng sức mạnh tổng hợp của dân tộc để thực hiện tốt mục tiêu và tầm nhìn của Chính phủ, xây dựng và bảo vệ vững chắc đất liền, không gian và vùng biển với các hải đảo xa xôi của Tổ quốc trong kỷ nguyên nền tảng quân sự.


(*) Chủ tịch Hội đồng Tư vấn kinh doanh ASEAN (ASEAN BAC) 2010, 2020.

Kinh tế vĩ mô trong nước tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức phù hợp

Kinh tế vĩ mô trong nước tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức phù hợp

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chỉ đạo, điều hành kịp thời, quyết liệt, sát sao của Chính phủ, Thủ ...

Lạc quan về triển vọng của Việt Nam trong năm 2024

Lạc quan về triển vọng của Việt Nam trong năm 2024

Việt Nam rất may mắn vì nằm ở khu vực được xác định là trung tâm địa chính trị, địa kinh tế mới của thế ...

Việt Nam sẽ tăng mức độ thịnh vượng 125% trong 10 năm tới

Việt Nam sẽ tăng mức độ thịnh vượng 125% trong 10 năm tới

Việt Nam sẽ có mức tăng mạnh nhất về sự thịnh vượng trong thập niên tới, khi củng cố được vị thế là trung tâm ...

Việt Nam trong danh sách những 'con rồng nhỏ đang chuẩn bị cất cánh'

Việt Nam trong danh sách những 'con rồng nhỏ đang chuẩn bị cất cánh'

Ngày 21/2, trang tiếng Anh của tờ South China Morning Post đăng tải bài của Janet Pau, Giám đốc điều hành của Hội đồng doanh ...

Triển vọng lạc quan về tăng trưởng của Việt Nam

Triển vọng lạc quan về tăng trưởng của Việt Nam

Năm 2024, tăng trưởng GDP của Việt Nam được The Banker dự báo sẽ tăng 6-6,5%, đưa nền kinh tế Đông Nam Á trở thành ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Đòn 20 tỷ Bảng của ông Trump có thể đánh ‘knock out’ nền kinh tế Anh

Đòn 20 tỷ Bảng của ông Trump có thể đánh ‘knock out’ nền kinh tế Anh

Nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Trump có thể đặt ra thách thức nặng nề cho nền kinh tế Anh và chính sách ngoại giao củaThủ tướng Keir Starmer.
Tâm điểm nóng bỏng trong chiến lược kinh tế của Tổng thống đắc cử Mỹ

Tâm điểm nóng bỏng trong chiến lược kinh tế của Tổng thống đắc cử Mỹ

Chính sách thuế quan với hàng hóa nhập khẩu của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump làm dấy lên lo ngại về chi phí sản xuất và lạm phát trong nước.
Ukraine duyệt chi ngân sách khủng để sản xuất và mua vũ khí, thiếu đâu đi vay, Đan Mạch hối thúc châu Âu 'lên tiếng'

Ukraine duyệt chi ngân sách khủng để sản xuất và mua vũ khí, thiếu đâu đi vay, Đan Mạch hối thúc châu Âu 'lên tiếng'

Ukraine duyệt chi ngân sách khủng để sản xuất và mua vũ khí, thiếu đâu ‘đi vay’, Đan Mạch đã lên tiếng về vấn đề này?
Thúc đẩy năng lượng tái tạo: Câu chuyện truyền cảm hứng từ Trung Quốc

Thúc đẩy năng lượng tái tạo: Câu chuyện truyền cảm hứng từ Trung Quốc

Trung Quốc đã trở thành một 'tấm gương' trong chuyển đổi năng lượng sạch với những cách tiếp cận, bước đi, chính sách táo bạo, hiệu quả.
Bất chấp lệnh trừng phạt từ Mỹ và sự bá quyền của đồng USD, đây là cách Nga-Trung Quốc, BRICS lựa chọn đối đầu

Bất chấp lệnh trừng phạt từ Mỹ và sự bá quyền của đồng USD, đây là cách Nga-Trung Quốc, BRICS lựa chọn đối đầu

Nhóm BRICS, trong đó Nga-Trung Quốc là thành viên, được thành lập nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế, chống lại sự bá quyền của Mỹ-phương Tây.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11: USD neo đỉnh một năm, EUR, Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11: USD neo đỉnh một năm, EUR, Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11 ghi nhận USD tăng lên mức cao nhất trong một năm so với các loại tiền tệ chính.
Phiên bản di động