"Hỗ trợ doanh nghiệp phải đi đôi kiềm chế lạm phát"

Toàn cảnh phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5/2012. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh tại phiên họp là tiếp tục kiên định thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội đã đề ra cho năm nay, đó là kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng hợp lý, bảm đảm an sinh xã hội…, chưa điều chỉnh bất cứ mục tiêu gì theo kế hoạch đã đề ra từ đầu năm. Việc hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, phải đi đôi với giữ vững mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

Kinh tế-xã hội tiếp tục chuyển biến tích cực

Thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội tháng Năm và 5 tháng đầu năm nay, các thành viên Chính phủ đều thống nhất nhận định, tình hình kinh tế-xã hội tiếp tục có những chuyển biến tích cực, đúng hướng; từng ngành, từng lĩnh vực đều có xu hướng phục hồi, vượt qua khó khăn, tạo đà cho những tháng tiếp theo.

Nổi bật là về kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) giảm liên tục từ tháng Ba năm nay cho đến nay và có tốc độ tăng thấp nhất so với cùng kỳ các năm trước. Cụ thể, so với tháng trước CPI tháng Một tăng 1%, tháng Hai tăng 1,37%, tháng Ba tăng 0,16%, tháng Tư tăng 0,05%, tháng Năm tăng 0,18%. So với tháng 12/2011, CPI tháng Năm năm nay tăng 2,78%, thấp nhất trong ba năm qua.

Nhiều biện pháp nhằm giảm mặt bằng lãi suất như giảm trần lãi suất tiền gửi, lãi suất tái cấp vốn, tái chiết khẩu, liên ngân hàng… đã được triển khai thực hiện đồng bộ. Trần lãi suất tiền gửi từ 14%/năm giảm xuống còn 12%/năm. Bên cạnh đó, các chính sách tín dụng hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, sản xuất hàng xuất khẩu, công nghiệp chế biến, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động, chương trình đầu tư nhà ở xã hội… cũng được chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt.

Về thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, sản xuất công nghiệp những tháng đầu năm nay tuy vẫn gặp những khó khăn, song nhờ thực hiện mạnh mẽ các biện pháp tháo gỡ khó khăn như giãm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh, tìm kiếm thị trường tiêu thụ;… sản xuất công nghiệp ba tháng gần đây đã có chuyển biến và có chiều hướng cải thiện khá rõ rệt.

Trong những tháng đầu năm nay, ngành nông nghiệp và các địa phương đã có nhiều cố gắng khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, phát triển sản xuất ổn định, bảo đảm an ninh lương thực, cải thiện đời sống và thu nhập người dân, góp phần quan trọng vào việc ổn định trật tự an toàn xã hội, đặc biệt trong điều kiện nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay.

Hoạt động dịch vụ tiếp tục phát triển khá, tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ tiêu dùng 5 tháng đầu năm tăng 20,8% so với cùng kỳ năm trước; hoạt động du lịch tiếp tục diễn ra sôi động trên khắp cả nước, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam trong 5 tháng đầu năm nay tăng 17,5% so với cùng kỳ năm trước.

Bên cạnh đó, công tác an sinh xã hội, y tế, văn hóa… tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng. Trong 5 tháng đầu năm 2012, cả nước tạo việc làm cho trên 612.130 người, trong đó xuất khẩu lao động khoảng gần 32.140 người. Các bộ, ngành chức năng và các địa phương cũng đã tích cực triển khai các biện pháp bảo đảm trật tự an toàn giao thông, giảm thiểu các vụ tai nạn giao thông.

Tuy nhiên, các thành viên Chính phủ cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức của nền kinh tế, trong đó nổi lên là tăng trưởng kinh tế thấp hơn nhiều so với cùng kỳ các năm trước; chỉ số phát triển công nghiệp 5 tháng chỉ tăng 4,2%, bằng 50% so với tốc độ tăng của cùng kỳ 2 năm gần đây; hai trung tâm phát triển kinh tế lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đều có mức tăng trưởng chậm; khu vực doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn do thiếu vốn, sức mua giảm, hàng tồn kho lớn; số doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động, phải thu hẹp quy mô tăng; giải ngân vốn ngân sách Nhà nước, vốn trái phiếu Chính phủ chậm…

Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp

Nhiều ý kiến của các thành viên Chính phủ cho rằng, những kết quả bước đầu đạt được trong kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tháo gỡ khăn khăn cho phát triển sản xuất kinh doanh,… thời gian qua đã tạo tiền đề quan trọng và tạo đà cho nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn trong các quý sau của năm nay.

Theo đề xuất của nhiều thành viên Chính phủ, trong thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội cần hết sức lưu ý tới việc giải quyết hiệu quả những khó khăn, thách thức, tồn tại hiện nay của nền kinh tế, trong đó đáng lưu ý là lãi suất tín dụng tuy đã giảm nhưng vẫn còn ở mức cao; khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn tín dụng của doanh nghiệp còn hạn chế; các áp lực tăng giá đầu vào, nhất là giá điện, xăng dầu và các vật tư thiết yếu khác gây thêm khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và khả năng cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu; số lượng doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động tăng nhanh ảnh hưởng đến việc làm và thu nhập của người lao động…

Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng… nhấn mạnh cần tập trung triển khai thực hiện quyết liệt hơn nữa các giải pháp đã đề ra trong tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh, nhất là phát triển những lĩnh vực, sản phẩm có lợi thế cạnh tranh; cùng với đó, bên cạnh phân loại, khoanh và xử lý nợ xấu cũng cần cân nhắc, xem xét tạo điều kiện, hỗ trợ cho các doanh nghiệp có nợ xấu, song khoản nợ xấu phát sinh là do khách quan, do cơ chế, do tác động khó khăn kinh tế chung gây ra và bản thân các doanh nghiệp này vẫn có điều kiện phục hồi sản xuất và phát triển đi lên để tiếp tục đóng góp cho nền kinh tế khi được hỗ trợ…

Đồng tình với ý kiến cần tập trung mạnh vào tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng nêu quan điểm, việc tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận được với vốn tín dụng của ngân hàng nhưng không thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ dẫn đến lạm phát cao trở lại, làm bất ổn kinh tế vĩ mô…

Khẳng định Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện quyết liệt lộ trình giảm lãi suất, xử lý tốt nợ xấu… Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Bình đề xuất việc quan tâm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và khuyến khích đầu tư của các thành phần kinh tế, cho đây cũng là giải pháp hữu hiệu góp phần giải quyết hàng tồn kho cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp sắt, thép, ximăng…

Nhận định với dự báo lạm phát năm nay ở mức trên dưới 7%, qua đó chúng ta hoàn toàn có cơ sở để tiếp tục lộ trình giảm lãi suất, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, các Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Vũ Văn Ninh nhấn mạnh các cấp, các ngành cần sự nỗ lực cao độ nhằm duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý, không để tăng trưởng ở mức quá thấp; đồng thời thực hành tiết kiệm triệt để, giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh của sản hàng hóa trên thị trường xuất khẩu...

Cho rằng thanh khoản của các ngân hàng hiện nay là tốt, song các doanh nghiệp tiếp cận và hấp thụ vốn vay còn gặp nhiều khó khăn, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đề nghị ngành ngân hàng xem xét và sớm tháo gỡ vướng mắc này cho các doanh nghiệp.

Ngoài ra, các thành viên Chính phủ cũng nhấn mạnh cần hết sức lưu ý đến việc thực hiện tốt các giải pháp hỗ trợ, giải quyết việc làm cho người lao động, nhất là lao động mất việc làm từ các doanh nghiệp phải giải thể, ngừng sản xuất hoặc bị thu hẹp quy mô sản xuất; rà soát, sửa đổi, hoặc xóa bỏ các rào cản làm hạn chế hiệu quả đầu tư; cơ cấu lại nợ, giảm nợ xấu bằng nhiều biện pháp đồng bộ, gắn với cơ cấu lại các ngân hàng thương mại yếu kém; thực hiện chính sách tài khóa một cách hợp lý trong sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng với chính sách tiền tệ, tín dụng…

Tăng tổng cầu cho nền kinh tế để hỗ trợ thị trường

Phát biểu kết luận Phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, tháng Năm năm nay tình hình kinh tế-xã hội tiếp tục đà chuyển biến tích cực, việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô đến tháng Năm là thành công; an sinh xã hội tiếp tục được bảo đảm…Tuy nhiên, tình hình vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Xuất hiện điểm mới nổi lên là lạm phát có chiều hướng xuống quá thấp, tăng trưởng vẫn duy trì nhưng thấp hơn so với cùng kỳ và nếu không có giải pháp tích cực sẽ không đạt được mục tiêu tăng trưởng như đã đề ra (khoảng 6%).

Từ nhận định tình hình, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh phải kiên định thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội đã đề ra cho năm 2012 là kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng hợp lý, bảm đảm an sinh xã hội…, chưa điều chỉnh bất cứ mục tiêu gì theo kế hoạch đã đề ra từ đầu năm. Việc hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, phải đi đôi với giữ vững mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

Với quan điểm như vậy, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ tinh thần chung làm phải tăng tổng cầu cho nền kinh tế để hỗ trợ thị trường, đây không phải là gói kích cầu mà tăng theo kế hoạch đã đề ra; tăng tổng cầu phải đáp ứng yêu cầu đặt ra là không gây lạm phát cho năm sau và đảm bảo cho tăng trưởng hợp lý. Đưa tín dụng vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động…

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước tiếp tục lộ trình hạ lãi suất cả huy động và cho vay, ngân hàng sớm đưa ra cơ chế xử lý nợ xấu; giữ ổn định tỷ giá, khẩn trương cơ cấu lại các ngân hàng yếu kém. Phối hợp hài hòa, linh hoạt giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa để từng bước hạ lãi suất tín dụng, hỗ trợ doanh nghiệp xử lý hàng tồn kho, kích thích tổng cầu của nền kinh tế…; đồng thời luôn nhất quán thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Có biện pháp cơ cấu lại nợ, giãn nợ,… cho các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp có tiềm năng kinh doanh tốt nhưng đang khó khăn tạm thời nhằm khơi thông dòng vốn trong nền kinh tế, Thủ tướng nói.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng yêu cầu Bộ Tài chính thực hiện tốt chính sách tài khóa, giữ mức bội chi ngân sách không vượt quá chỉ tiêu đã được Quốc hội thông qua là 4,8% GDP; đảm bảo cân đối thu chi, không để bị xáo trộn. Tập trung đẩy nhanh việc giải ngân vốn đầu tư, nhất là vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước, vốn trái phiếu Chính phủ, vốn chương trình mục tiêu quốc gia, vốn ODA. Coi đây là biện pháp hiệu quả để tăng tổng cầu giúp tháo gỡ một phần hàng tồn kho của các doanh nghiệp. Triển khai thực hiện các biện pháp để huy động bổ sung nguồn vốn đầu tư hạ tầng, kiên cố hóa kênh mương, phát triển đường giao thông nông thôn, trạm bơm điện phục vụ sản xuất nông nghiệp… Xem xét ưu tiên ứng trước vốn trái phiếu Chính phủ cho các dự án hoàn thành trong năm 2013, không ứng vốn tràn lan, không đúng trọng tâm, trọng điểm, gây lạm phát, Thủ tướng chỉ đạo.

Về hỗ trợ thị trường và doanh nghiệp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị các bộ, ngành quyết liệt thực hiện các giải pháp nhằm tiếp tục mở rộng thị trường trong và ngoài nước thông qua đẩy mạnh xúc tiến thương mại; thúc đẩy xuất khẩu, nhất là đối với những mặt hàng có thế mạnh.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương thực hiện tốt hơn nữa công tác đảm bảo an sinh xã hội, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động; đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ các huyện nghèo, các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng bị thiên tai, không để xảy ra tình trạng người dân thiếu đói.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương chủ động cung cấp thông tin kịp cho các cơ quan thông tấn, báo chí về các mặt kinh tế-xã hội của đất nước, nhằm tạo sự đồng thuận, thống nhất, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội đã đề ra trong năm 2012.

Cũng tại Phiên họp, Chính phủ đã thảo luận và cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế giai đoạn 2012-2015 và tầm nhìn đến 2020; việc xây dựng Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/1/2012 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay;” Báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về việc kéo dài thời hạn sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân; Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân./.