Hướng tới Năm Chủ tịch ASEAN 2020 thành công

Phát biểu chỉ đạo trong lễ ra mắt UBQG ASEAN 2020 tháng 12/2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh, việc Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 có ý nghĩa quan trọng, vừa là trách nhiệm, vừa là cơ hội để nâng cao vị thế, vai trò của Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế. 2020 cũng là một năm có nhiều dấu mốc lớn đối với cả Việt Nam và ASEAN.

Theo Thủ tướng, Việt Nam luôn xác định ASEAN là ưu tiên hàng đầu, là “hòn đá tảng” trong ngoại giao đa phương. Đó cũng chính là tinh thần Chỉ thị số 25 của Ban Bí thư về việc đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030, kim chỉ nam cho hoạt động đối ngoại đa phương trong hơn 10 năm tới.

“Tôi mong rằng chúng ta sẽ cùng nỗ lực hành động để tổ chức Năm Chủ tịch ASEAN 2020 thành công toàn diện với 3 thành công: (1) thành công về nội dung; (2) thành công trong bảo đảm an ninh, an toàn, trọng thị về lễ tân và (3) thành công về quảng bá hình ảnh, bản sắc văn hóa, đất nước, con người Việt Nam”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định.

Khẩn trương trong công tác chuẩn bị

UBQG ASEAN 2020 do Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh làm Chủ tịch trong thời gian qua đã và đang nghiên cứu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ phương hướng, giải pháp để giải quyết các vấn đề liên quan đến nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN; giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, điều phối, phối hợp giữa các bộ, cơ quan, địa phương trong việc giải quyết những vấn đề liên quan đến nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam. Ủy ban giúp Thủ tướng Chính phủ đôn đốc các bộ, cơ quan, địa phương trong việc thực hiện các nhiệm vụ, vấn đề liên quan đến nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam.

Trong phiên họp lần 3 của UBQG diễn ra đầu tháng 7 vừa qua, Ủy ban đã rà soát, đánh giá toàn diện các đầu việc cần triển khai từ phiên họp lần thứ 2 của Ủy ban (tháng 3/2019), đồng thời thảo luận và định hướng nhiều nội dung, công việc cần triển khai thời gian tới.

Các tiểu ban đã báo cáo và thảo luận cụ thể việc xây dựng và triển khai các đề án chi tiết về nội dung, lễ tân, tuyên truyền-văn hóa, vật chất-hậu cần, an ninh-y tế; xây dựng lịch, địa điểm, kế hoạch tổ chức và điều hành các hội nghị, hoạt động lớn trong năm Chủ tịch ASEAN 2020; đề xuất nội hàm cho các sáng kiến cụ thể trên cơ sở định hướng, trọng tâm ưu tiên của năm Chủ tịch ASEAN 2020; cho ý kiến về đề cử logo chính cho năm Chủ tịch ASEAN 2020; thiết kế bộ nhận diện và xây dựng trang thông tin điện tử của năm Chủ tịch ASEAN 2020; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá về năm Chủ tịch ASEAN 2020 và đất nước con người Việt Nam.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh lưu ý cần tiếp tục khẩn trương triển khai các nhiệm vụ trong thời gian tới, đặc biệt là tham vấn, vận động các nước về chủ đề, trọng tâm ưu tiên của năm Chủ tịch ASEAN, thời gian dự kiến tổ chức các hội nghị lớn trong năm 2020, nhất là Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 và các hội nghị cấp cao với các đối tác.

Phó Thủ tướng nhất trí với các đề xuất về phương hướng triển khai công việc từ nay tới phiên họp thứ tư của Ủy ban (dự kiến trong tháng 9 tới); thông qua lịch tổ chức một số hoạt động chính của năm Chủ tịch ASEAN 2020; đồng ý với đề cử mẫu logo chính thức cho năm Chủ tịch ASEAN 2020 của Tiểu ban Tuyên truyền-Văn hóa, và yêu cầu sớm xây dựng bộ nhận diện để giới thiệu tới các nước nhân dịp Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM) lần thứ 52 và các hội nghị liên quan (Thái Lan, 8/2019).

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các tiểu ban, Bộ, ngành sớm hoàn thiện các đề án chi tiết, kế hoạch triển khai, và dự toán ngân sách cho các hoạt động trong năm Chủ tịch ASEAN 2020 đúng quy định và tiến độ.

Trách nhiệm lớn, cơ hội lớn

Ngay từ khi trở thành thành viên của ASEAN năm 1995, Việt Nam đã luôn là thành viên tham gia chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong thúc đẩy hợp tác ASEAN. Theo Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Tổng Thư ký Ủy ban, minh họa rõ nét nhất về sự tham gia tích cực của Việt Nam là Việt Nam luôn nằm trong nhóm các nước thành viên có tỷ lệ thực thi cao nhất các Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Có thể nhóm các cơ hội để Việt Nam phát huy vai trò và đóng góp cho sự phát triển và lớn mạnh của ASEAN thành hai nhóm: một là các cơ hội theo cơ chế luân phiên của ASEAN như Nhiệm kỳ nước Điều phối quan hệ ASEAN với một đối tác; hai là các cơ hội do Việt Nam chủ động đề xuất và được ASEAN thống nhất.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng, đối với nhóm một, Việt Nam đã có Năm Chủ tịch ASEAN 2010 thành công trong tất cả các lĩnh vực, được các nước thành viên và đối tác đánh giá cao; các nhiệm kỳ điều phối quan hệ đối tác thành công với các đối tác lớn và quan trọng của ASEAN như Trung Quốc, EU, Ấn Độ và vừa nhận vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản giai đoạn 2018-2021 với nhiều kỳ vọng.

Đối với nhóm hai, Việt Nam đã chủ động đi đầu trong các nội dung có lợi thế và kinh nghiệm như hợp tác viễn thông, nông nghiệp, xóa đói giảm nghèo, thu hẹp khoảng cách phát triển… Trong hợp tác kinh tế, Việt Nam chủ động nhận vị trí Chủ tọa Nhóm Đầu tư trong đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), hay Chủ tọa Nhóm Dịch vụ trong đàm phán FTA ASEAN-Nhật Bản và đang thể hiện tốt vị trị của mình.

Đánh giá về vai trò Chủ tịch ASEAN 2020, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho rằng, Việt Nam vừa có trách nhiệm vừa có cơ hội. Việt Nam phải nỗ lực để duy trì được đà tiến triển của ASEAN. Những gì ASEAN đã đạt được, Việt Nam cần phát huy, thúc đẩy để xây dựng Cộng đồng vững mạnh hơn. Đồng thời, Việt Nam phải dẫn dắt để ASEAN không những vững mạnh về mặt nội bộ, mà còn phải tăng thêm uy tín, vai trò ở khu vực cũng như đóng góp vào tiến trình, sự quan tâm của toàn cầu.

Đây là cơ hội của Việt Nam trong việc thể hiện vai trò chủ nhà, là phép thử cho sự trưởng thành; là cơ hội rất tốt để phát huy khả năng của Việt Nam trong việc dẫn dắt Cộng đồng ASEAN, quảng bá đất nước để khu vực và thế giới hiểu hơn về Việt Nam.

“Tôi hy vọng rằng, ASEAN và tham gia hợp tác ASEAN sẽ ngày càng nhận được sự quan tâm và chung sức của cả người dân, doanh nghiệp và địa phương, để sắp tới chúng ta có thể làm tốt những trọng trách được giao phó”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh.