| Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo Hội nghị. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Hội nghị "đầy quyết tâm, đầy tính chiến đấu"
Mở đầu bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhận định, Hội nghị đối ngoại được tổ chức với quy mô toàn quốc đóng vai trò quan trọng trọng việc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về công tác đối ngoại trong thời gian tới.
Trong bối cảnh thế giới còn có nhiều biến động, đặc biệt là diễn biến khó lường của đại dịch Covid-19, Thủ tướng đánh giá cao chủ đề của Hội nghị lần này là “Ngoại giao Việt Nam tiên phong, toàn diện, hiện đại, chủ động thích ứng, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng”, thể hiện sự quyết tâm, tính chiến đấu của toàn ngành Ngoại giao.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ ra những thay đổi, biến động nổi bật trong hai năm vừa qua mà ngành Ngoại giao cần xác định rõ để đề ra những đường hướng phù hợp trong thời gian tới. Đó là đại dịch Covid-19 đang chi phối toàn bộ hoạt động trong nước, cũng như quốc tế, tác động đến mọi mặt của đời sống, từ chính trị-ngoại giao, đến kinh tế, xã hội…
Thứ hai, Việt Nam đang đảm nhiệm các chức vụ cao trong các tổ chức quốc tế tại Liên hợp quốc, ASEAN. Thứ ba, Đại hội Đảng các cấp, bầu cử Quốc hội Hội đồng nhân dân các cấp, kiện toàn các chức danh lãnh đạo các cấp.
Những thành tựu xuất sắc
Đề cập đến những nỗ lực không ngừng nghỉ của các cán bộ làm công tác đối ngoại, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh một số thành tựu xuất sắc mà ngành Ngoại giao đã đạt được trong thời gian qua.
Một là, nắm chắc tình hình, dự báo chiến lược để kiến nghị, tham mưu cho lãnh đạo Đảng và Nhà nước tiến hành các hoạt động đối nội, đối ngoại.
Hai là, góp phần hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ mà đất nước đảm nhiệm tại các tổ chức quốc tế như Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 và Chủ tịch ASEAN 2020.
Ba là, hoạt động ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, trong đó có ngoại giao vaccine đạt được kết quả quan trọng, đặc biệt thông qua hoạt động của Tổ công tác của Chính phủ về ngoại giao vaccine do Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn làm Tổ trưởng. Đến nay, Việt Nam từ một nước chậm tiếp cận vaccine trở thành nước tiêm chủng nhanh hàng đầu thế giới, góp phần kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 và khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội.
Bốn là, công tác ngoại giao đã góp phần tăng cường cảm tình, sự quý trọng, tin tưởng và hỗ trợ của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam, đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Năm là, lực lượng Ngoại giao Việt Nam trưởng thành hơn về mọi mặt, tư duy, hành động và hiệu quả.
Theo Thủ tướng, có được những thành tích nêu trên là nhờ ngành Ngoại giao đã cụ thể hóa, thực hiện nghiêm túc đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đoàn kết thống nhất, phát huy truyền thống ngành Ngoại giao, linh hoạt thích ứng với tình hình mới; với sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, địa phương và bạn bè quốc tế.
Những vấn đề cần tập trung giải quyết
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng gợi mở những vấn đề ngành Ngoại giao phải chú ý tập trung giải quyết như nghiên cứu chiến lược, tích lũy cơ sở dữ liệu để có được một kho tàng cơ sở dữ liệu đầy đủ, toàn diện trên các mặt để phân tích kỹ càng, thông tin chính xác; ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển bền vững từ chiều rộng sang chiều sâu; phát huy hợp tác kinh tế tiềm năng ở những địa bàn có tính chất chiến lược; nâng cao cơ sở vật chất, đời sống tinh thần của cán bộ ngoại giao.
Trong 2 năm tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng cần phải dự báo tình hình quốc tế trên cơ sở đánh giá những kết quả đã làm được và chưa làm được, để từ đó định hình công tác đối ngoại cho phù hợp để hóa giải thách thức, tận dụng thời cơ để phát triển.
Theo Thủ tướng Chính phủ, tình hình thế giới, khu vực hiện cạnh tranh chiến lược rất rõ, đặc biệt là tại châu Á-Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương.
Thứ hai dịch bệnh Covid-19 là vấn đề toàn cầu, đòi hỏi cách tiếp cận toàn cầu, có sự đoàn kết quốc tế. “Là một thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, Việt Nam cần phải có sự chia sẻ, phối hợp hợp tác với quốc tế, góp phần bảo vệ sự bình yên của thế giới, an toàn của mọi công dân”, Thủ tướng nói.
Thứ ba, những vấn đề mang tính toàn cầu như biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên, an ninh mạng, già hoá dân số… đều là những bài toán khó, đòi hỏi sự chung tay, có cách tiếp cận toàn cầu, đề cao chủ nghĩa đa phương. Việt Nam cần phải nắm rõ những xu hướng này để có được chính sách, đường lối đối ngoại phù hợp, phục vụ cho mục tiêu quốc gia-dân tộc, nhưng vẫn giữ được sự hoà hiếu, nhân ái trong quan hệ đối ngoại.
Thủ tướng nhấn mạnh, trong nước, Việt Nam nói chung và ngành đối ngoại nói riêng cần tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ quan trọng theo cương lĩnh, Hiến pháp, là xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân; xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, không bỏ qua an sinh xã hội, bảo vệ môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần;
Tích cực, chủ động hội nhập quốc tế, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; vừa chống dịch hiệu quả, vừa khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội; giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ từ sớm từ xa bằng các biện pháp ngoại giao; kết hợp chặt chẽ, phát huy quan hệ hữu cơ giữa công tác đối nội và đối ngoại; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân.
| Các đại biểu dự Phiên khai mạc Hội nghị Ngoại giao 31. (Ảnh: Quang Hòa) |
Ngoại giao toàn diện, hiện đại, nhân ái, thủy chung và linh hoạt
Với những thành quả của 35 năm Đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, lịch sử, chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Việt Nam từ một quốc gia nghèo nàn, lạc hậu, trải qua những khó khăn của chiến tranh, bao vây cấm vận, phải hoạt động dựa vào viện trợ quốc tế, thì ngày nay đã trở thành nước có nền kinh tế năng động nhất Đông Nam Á.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, Hội nghị Đối ngoại toàn quốc ngày 14/12 đã khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của đối ngoại, khẳng định những nền tảng quan trọng, quan điểm cơ bản để phát triển ngành ngoại giao phục vụ lợi ích quốc gia dân tộc tối thượng, nhân ái, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh phương châm “14 chữ”: “tình cảm, chân thành, tin cậy, bình đẳng, tôn trọng, hiệu quả và cùng phát triển”; đổi mới tư duy với lợi ích quốc gia là tối thượng; cương quyết nhưng kiên định, mềm mại, linh hoạt, hiệu quả.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh việc triển khai đồng bộ các trụ cột của nền ngoại giao toàn diện, hiện đại. Về ngoại giao chính trị, kiên trì đường lối ngoại giao độc lập tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ quốc tế, là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế vì mục tiêu hòa bình, phát triển, dành được tình cảm và sự yêu quý của bạn bè quốc tế và cộng đồng quốc tế trên tinh thần chung tay giải quyết các vấn đề chung của thế giới; làm cho các đối tác quốc tế hiểu và ủng hộ đường lối đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam.
Về ngoại giao kinh tế, theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, cần góp phần xây dựng thể chế kinh tế cho phát triển, hợp tác đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng, thu hút công nghệ xanh, sạch, tài chính xanh, kinh nghiệm quản trị quốc gia, thúc đẩy các FTA có hiệu quả. Đóng góp vào cải thiện môi trường đầu tư và đưa các ngành, lĩnh vực kinh tế tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu. Tham gia chủ động vào các khuôn khổ, vấn đề hợp tác kinh tế quốc tế. Tiếp tục đóng góp tích cực vào kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19, đồng thời phục vụ các nhiệm vụ khôi phục kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội; thúc đẩy tăng trưởng theo chiều sâu dựa vào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu, an ninh mạng...
Về ngoại giao văn hóa, Thủ tướng cho rằng ngành Ngoại giao cần tích cực triển khai các nhiệm vụ về văn hóa được thông qua tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021, đặt văn hóa ngang tầm với chính trị và kinh tế. Tiếp tục thúc đẩy UNESCO công nhận các di sản vật thể và phi vật thể của đất nước và phát triển văn hóa gắn với hoạt động du lịch..
Về xây dựng ngành, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc chú trọng xây dựng lực lượng ngoại giao, trước hết là xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao có nền tảng tư duy cả về chính trị, kinh tế và văn hoá. Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, nhân ái, thủy chung, quật cường, cương quyết, linh hoạt. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng và đảng viên ngành Ngoại giao. Tiếp tục kiện toàn cơ sở vật chất của Bộ Ngoại giao và các Cơ quan đại diện, đồng thời quan tâm, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ, nhân viên trong ngành.
Thủ tướng đánh giá hoạt động ngoại giao là nhiệm vụ rất vẻ vang, cao cả và đáng tự hào; tin tưởng dưới sự lãnh đạo của Đảng, ngành Ngoại giao sẽ tiếp nối truyền thống của các thế hệ đi trước viết tiếp những trang sử hào hùng của nền ngoại giao hiện đại.
Thay mặt cán bộ, công chức, viên chức của Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gửi lời cảm ơn chân thành tới Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dự, phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính là những định hướng, chỉ đạo khái quát toàn diện, sâu sát, có trọng tâm cho ngành Ngoại giao trong thời gian tới, đặc biệt là trong 2 năm 2022 và 2023. Đây là nguồn động viên, khích lệ lớn lao, tiếp thêm sức mạnh cho ngành Ngoại giao quyết tâm thực hiện thắng lợi đường lối Đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XIII, vì sự phát triển ổn định của đất nước.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết, sau Hội nghị, ngành Ngoại giao sẽ đưa ra nghị quyết, chương trình hành động để tiếp thu toàn bộ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, nhất là Tổng Bí thư; đưa những ý kiến chỉ đạo này thành những đề án, kế hoạch cụ thể, để tổ chức thực hiện một cách có hiệu quả cả trong nước và các cơ quan đại diện.
"Các đề xuất của trưởng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cũng như đại diện một số bộ ngành, địa phương hết sức xác thực, bám sát yêu cầu để phát triển của đất nước trong giai đoạn bình thường mới, vừa kiểm soát dịch bệnh, vừa phục hồi sản xuất, kinh doanh. Qua đó, tôi thấy toát lên được sự kỳ vọng đối với ngành đối ngoại nói chung cũng như Bộ Ngoại giao nói riêng trong việc phát huy vai trò tiên phong, huy động nguồn lực bên ngoài để tập trung phát triển kinh tế của đất nước, phục hồi phát triển kinh doanh, phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế trên thế giới", Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ. |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Trong khuôn khổ Hội nghị Ngoại giao 31 đã diễn ra Lễ trao khen thưởng cho một số tập thể và cá nhân có thành tích nổi bật trong thời gian vừa qua.
Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; Huân chương Lao động hạng Nhì cho Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Vũ Hồng Nam; đã có thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2016 đến năm 2020, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc;
Trao Huân chương Lao động hạng Ba cho Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng đã có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong công tác bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài năm 2020; Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Hà Kim Ngọc vì thành tích xuất sắc trong chỉ đạo, tổ chức và tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc từ năm 2012 đến năm 2020, góp phần vào sự nghiệp củng cố quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;
| Lễ trao Huân chương và Bằng khen cho các cá nhân có thành tích xuất sắc. (Ảnh: Quang Hoà) |
Tặng Bằng khen của Thủ tướng cho Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ đã có thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2016 đến năm 2020, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc;
Thứ trưởng Ngoại giao, nguyên Trợ lý Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang đã có thành tích trong công tác bảo vệ chủ quyền biên giới lãnh thổ, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc;
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Trợ lý Bộ trưởng Phạm Quang Hiệu đã có thành tích xuất sắc trong công tác phục vụ nhiệm kỳ Lãnh đạo Chính phủ 2016-2021;
| Lễ trao Huân chương và Bằng khen cho các cá nhân có thành tích xuất sắc. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga Đặng Minh Khôi đã có thành tích xuất sắc trong công tác tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2021; và
Đại sứ Việt Nam tại Liên hợp quốc Đặng Đình Quý đã có thành tích xuất sắc trong chỉ đạo, tổ chức và tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc từ năm 2012 đến năm 2020, góp phần vào sự nghiệp củng cố quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trao khen thưởng đợt 1 Bằng khen Thủ tướng về thành tích ngoại giao vaccine cho các Trưởng Cơ quan đại diện nhân dịp về nước dự Hội nghị Ngoại giao 31, cho các Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài bao gồm: Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Geneva Lê Thị Tuyết Mai, Đại sứ Việt Nam tại Đức Nguyễn Minh Vũ, Đại sứ Việt Nam tại Australia Nguyễn Tất Thành, Đại sứ Việt Nam tại Anh Nguyễn Hoàng Long, Đại sứ Việt Nam tại Hungary Nguyễn Thị Bích Thảo, Đại sứ Việt Nam tại Ba Lan Nguyễn Hùng, Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Nam Ninh Đỗ Nam Trung, Đại sứ Việt Nam tại Singapore Mai Phước Dũng và Đại sứ Việt Nam tại Cuba Lê Thanh Tùng.
| Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đến dự Hội nghị. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Tham dự Hội nghị trực tiếp tại đầu cầu Nhà làm việc Bộ Ngoại giao có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh; Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị; Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Đỗ Tiến Sỹ.
Dự Hội nghị tại các điểm cầu trực tuyến còn có các Ủy viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương Đảng; lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành, đoàn thể, trung ương; lãnh đạo 63 tỉnh, thành; đại diện lãnh đạo Tổng công ty, hiệp hội doanh nghiệp và một số tập đoàn lớn.
Về phía Bộ Ngoại giao có Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm; nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Dy Diên; cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Ngoại giao qua các thời kỳ, các đồng chí cố vấn, hơn 70 Đại sứ, Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài; các Đại sứ, Trưởng Cơ quan đại diện được bổ nhiệm trong nhiệm kỳ 2021-2024; các cán bộ chủ chốt của các đơn vị, đại diện CLB hưu trí….
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 diễn ra vào thời điểm quan trọng, khi ngành ngoại giao đang bước vào giai đoạn mới, phấn đấu với quyết tâm cao thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm (2021-2030) và kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2021-2025. Đặc biệt, Hội nghị Ngoại giao lần này được tổ chức ngay sau Hội nghị Đối ngoại toàn quốc vừa diễn ra thành công tốt đẹp.
Theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, điều này khẳng định quyết tâm rất cao của toàn ngành Ngoại giao trong việc quán triệt và đưa các chỉ đạo toàn diện, sâu sắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với công tác đối ngoại của Hội nghị Đối ngoại toàn quốc sớm đi vào triển khai, thực hiện.
“Điều hết sức có ý nghĩa là Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tới dự và chỉ đạo. Sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ thể hiện sự quan tâm đặc biệt và sâu sát của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đối với công tác đối ngoại nói chung và ngoại giao nói riêng; là nguồn cổ vũ, động viên tới các đội ngũ cán bộ ngoại giao-lực lượng xung kích trên mặt trận đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta”, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.
| Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu khai mạc Hội nghị. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Những kết quả quan trọng và toàn diện
Nhìn lại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 30 năm 2018 đến nay, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho rằng, tình hình thế giới chuyển biến nhanh chóng và phức tạp, nhiều diễn biến mới vượt khỏi dự báo, trong đó nổi lên là đại dịch Covid-19 kéo dài gần 2 năm qua, đã và đang ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt đời sống chính trị, kinh tế-xã hội và giao lưu quốc tế.
Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết: “Bám sát các đường lối, chủ trương của Đảng, vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lê nin, Tư tưởng Ngoại giao Hồ Chí Minh, và phát huy truyền thống bản sắc ngoại giao hòa hiếu, quật cường của dân tộc, ngành Ngoại giao đã kiên trì nguyên tắc kiên định mục tiêu, chủ động, linh hoạt, sáng tạo khắc phục khó khăn, vượt qua thử thách để triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng yếu của đối ngoại, từ đó đạt được những kết quả quan trọng và toàn diện”.
Đó là, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, góp phần quan trọng bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ; tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với nhiều đối tác, nhất là các nước láng giềng, các đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống; từ đó tranh thủ tối đa nguồn lực bên ngoài phục vụ cho phát triển kinh tế-xã hội.
Theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, trong gian nan của đại dịch Covid-19, dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và trực tiếp là Thủ tướng Chính phủ, ngành Ngoại giao đã chủ động tích cực phối hợp với các bộ, ngành đi đầu triển khai ngoại giao kinh tế, ngoại giao vaccine, tranh thủ được sự ủng hộ kịp thời, hiệu quả của cộng đồng quốc tế về vaccine, vật phẩm y tế trong điều trị và phòng chống và thích ứng an toàn với dịch bệnh.
Bên cạnh đó, ngành Ngoại giao tiếp tục quảng bá mạnh mẽ ra thế giới hình ảnh Việt Nam độc lập, tự chủ, giàu bản sắc văn hóa, thủy chung, tin cậy và đang quyết tâm đổi mới; đóng góp tích cực và có trách nhiệm vào các diễn đàn quốc tế quan trọng, đặc biệt là hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN 2020, Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, từ đó nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
| "Ngành Ngoại giao đã kiên trì nguyên tắc kiên định mục tiêu, chủ động, linh hoạt, sáng tạo khắc phục khó khăn, vượt qua thử thách để triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng yếu của đối ngoại, từ đó đạt được những kết quả quan trọng và toàn diện". (Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn) |
Những thành tựu quan trọng này đã đóng góp vào thành tựu chung của 35 năm đổi mới, với cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế mà đất nước ta chưa bao giờ có được như hiện nay; qua đó, góp phần củng cố niềm tự hào, sự tin tưởng và đồng thuận của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và thế đi lên của đất nước, sự tin cậy, quan tâm và ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước ta.
Bộ trưởng Ngoại giao cho rằng, những thành tựu của ngành Ngoại giao đều gắn liền với chủ trương, đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng, sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự điều hành linh hoạt, hiệu quả của Chính phủ và sự chỉ đạo, tham gia trực tiếp của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ. Sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân, giữa ngoại giao với quốc phòng, an ninh, các ngành, các cấp và các cơ quan trong hệ thống chính trị, sự ủng hộ và tích cực hưởng ứng của toàn dân và cộng đồng doanh nghiệp đã tạo thành sức mạnh tổng hợp trên mặt trận đối ngoại.
“Bên cạnh những kết quả rất quan trọng, với tinh thần cầu thị, đánh giá khách quan, ngành Ngoại giao vẫn còn nhiều việc có thể làm tốt hơn nữa, nhất là về tranh thủ cơ hội, thời cơ, yếu tố quốc tế thuận lợi, các khuôn khổ hợp tác và quan hệ đối tác rộng mở để đóng góp hiệu quả hơn cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hoạt động đối ngoại và ngoại giao phong phú, sôi động trong thời gian qua đem lại cho ngành Ngoại giao nhiều bài học và kinh nghiệm quý báu, giúp tôi luyện ngành Ngoại giao trưởng thành hơn về bản lĩnh và trí tuệ, phát triển vững mạnh hơn về tổ chức và đội ngũ cán bộ”, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.
| Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu khai mạc Hội nghị Ngoại giao 31 - Ngoại giao Việt Nam tiên phong, toàn diện, hiện đại, chủ động thích ứng. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Giai đoạn chiến lược mới
Theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, Việt Nam đang bước vào giai đoạn chiến lược mới gắn liền với việc thực hiện khát vọng, tầm nhìn, mục tiêu, phương hướng phát triển đất nước đến giữa thế kỷ XXI theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế và mạng lưới quan hệ đối ngoại rộng mở có được sau 35 năm đổi mới là nền tảng vững chắc cho nước ta tiếp tục vươn lên, tiến cùng thời đại.
Dù còn nhiều khó khăn, thử thách, song sự nghiệp đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới của nước ta phù hợp với lợi ích của dân tộc và những xu thế chủ đạo của thời đại, tạo cơ hội lớn tiếp tục khơi dậy mạnh mẽ và kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại cho phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Thế giới đang trải qua những biến động lớn, diễn biến nhanh, phức tạp và khó dự báo. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho rằng, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, toàn cầu hóa tiếp tục tiến triển, song gặp nhiều trở ngại, khó khăn. Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tạo ra thời cơ lớn cho đẩy mạnh phát triển đất nước dựa vào đổi mới sáng tạo, khoa học- công nghệ, chuyển đổi số, nhưng nguy cơ tụt hậu cũng rất lớn. Sự điều chỉnh và cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng phức tạp, quyết liệt. Dịch Covid-19 tiếp tục kéo dài làm thay đổi sâu sắc cơ cấu kinh tế, mô hình phát triển, phương thức quản trị và đời sống xã hội trên thế giới…
Bối cảnh quốc tế này tác động mạnh mẽ, sâu sắc và nhiều mặt tới môi trường an ninh, phát triển và đối ngoại của nước ta, mở ra cơ hội song cũng đặt ra những vấn đề, yêu cầu ngày càng cao đối với đối ngoại và ngành Ngoại giao. Đó là, phải dự báo và tham mưu chiến lược tốt hơn để giữ nước từ sớm, từ xa, từ khi nước còn chưa nguy; tính chủ động và năng lực thích ứng phải cao hơn, phản ứng mau lẹ, sáng tạo và chính xác hơn; thực hiện đồng bộ và hiệu quả hơn các nhiệm vụ trọng yếu về an ninh, phát triển và nâng cao vị thế đất nước.
Nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới, Đại hội XIII của Đảng đã xác định rõ nguyên tắc chỉ đạo, phương hướng và các nhiệm vụ lớn của đối ngoại; trong đó, khẳng định thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hoá, đa dạng hóa;
Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác cùng có lợi;
Triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng;
Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao vị thế, uy tín đất nước.
| Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh chụp ảnh với Lãnh đạo Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Phát huy tinh thần trách nhiệm và trí tuệ, tạo chuyển biến mới
Trên tinh thần bám sát chủ trương, đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng và với chủ đề “Ngoại giao Việt Nam tiên phong, toàn diện, hiện đại, chủ động thích ứng, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng”, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn định hướng Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 sẽ tập trung thảo luận những vấn đề sau đây:
Thứ nhất, về đánh giá và dự báo tình hình quốc tế. Đặc trưng của môi trường quốc tế hiện nay và nhiều năm tới là tính bất định cao, diễn biến nhanh, nhiều đối tác quan trọng của Việt Nam đang điều chỉnh chiến lược, chính sách.
Thứ hai, trên cơ sở đánh giá toàn diện công tác ngoại giao thời gian qua, quán triệt tinh thần và nội dung Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Hội nghị sẽ thảo luận, đề ra các kế hoạch, nhiệm vụ, biện pháp triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả các hoạt động ngoại giao song phương và đa phương, ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại, công tác người Việt Nam ở nước ngoài và bảo hộ công dân nhằm thực hiện thắng lợi đồng thời các nhiệm vụ giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, huy động các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển kinh tế- xã hội và nâng cao vị thế, uy tín đất nước.
Thứ ba, về xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại. Hội nghị Ngoại giao lần này sẽ dành nhiều thời gian thảo luận để làm rõ nội hàm, xác định kế hoạch, phương hướng, biện pháp xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao toàn diện, hiện đại.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho rằng, trong truyền thống ngoại giao cách mạng Việt Nam, các hội nghị ngoại giao luôn là những sự kiện gắn liền với các mốc phát triển của ngành Ngoại giao. Chủ đề và nội dung thảo luận tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 gồm những vấn đề rất quan trọng đối với việc triển khai đối ngoại và công tác của ngành Ngoại giao trong thời gian tới.
Do vậy, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị tập thể cán bộ, đảng viên ngành Ngoại giao quán triệt sâu sắc các chỉ đạo của các đồng chí Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, nhất là của đồng chí Tổng Bí thư tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc và Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị Ngoại giao, phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm và trí tuệ tập thể, thảo luận sôi nổi, sáng tạo, hiệu quả và bám sát chủ đề Hội nghị để đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp thiết thực, khả thi, tạo nên bước chuyển biến mới trong công tác của ngành Ngoại giao, nhằm đóng góp xứng đáng vào thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
| Toàn cảnh Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31. (Ảnh: Tuấn Anh) |
| Trao đổi bên lề Hội nghị, TS. Nguyễn Văn Thân, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nhận định, "Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 là một Hội nghị mở rộng, không chỉ của ngành Ngoại giao mà còn có ý nghĩa với các Bộ, ngành, các doanh nghiệp. So với các kỳ hội nghị trước, điểm nổi trội của kỳ hội nghị lần này là có rất nhiều đánh giá có ý nghĩa từ phía các Đại sứ, các doanh nghiệp đóng góp về tình hình xây dựng và phát triển kinh tế. Ngành Ngoại giao cần tập hợp và tổng kết những ý kiến đó lại để tư vấn cho Chính phủ”. |
Những "Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan" hỗ trợ ngành nông nghiệp
Phát biểu trong Phiên toàn thể về ngoại giao phục vụ phát triển đất nước, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan cho rằng, những tư duy mới trong phát triển nông nghiệp đã được các đồng chí Lãnh đạo Đảng và Nhà nước khẳng định với cộng đồng quốc tế. Đó là mục tiêu tạo dựng hình ảnh Việt Nam trở thành nhà sản xuất và cung cấp lương thực thực phẩm Minh bạch – Trách nhiệm – Bền vững với cộng đồng quốc tế.
Tại Hội nghị Thượng đỉnh Liên hợp quốc tháng 9/2021 và cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc năm 2021 (COP26), Việt Nam sẽ trở thành quốc gia trung hòa carbon vào năm 2050.
“Với tầm nhìn đó, chúng ta có thể tự tin hướng đến khát vọng về một nền nông nghiệp sinh thái, tiên tiến, tích hợp đa giá trị, kết hợp hài hòa tài nguyên bản địa, bản sắc văn hóa với niềm tin xã hội với khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định.
Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho rằng, sự gắn kết giữa nông nghiệp và ngoại giao đã được hình thành và phát triển từ hàng trăm năm trước mà câu chuyện về Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan là thể hiện rõ nét của sự gắn kết này.
“Mỗi vị Đại sứ, Tham tán, Cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài hiện nay chính là những ‘Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan’ tích cực hỗ trợ, đồng hành với ngành nông nghiệp trong việc kết nối giao thương, thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm nông sản, thủy sản ra thị trường toàn cầu”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.
| Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Những định hướng thu hút, quản lý và sử dụng vốn vay hiệu quả
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương trong phát biểu của mình cho biết, để thu hút, quản lý và sử dụng hiệu quả vốn ODA vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, trong giai đoạn 2016-2020, nhiều chủ trương, chính sách, định hướng mới về sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài của Đảng và Nhà nước đã được ban hành, nhằm thích ứng với bối cảnh mới khi Việt Nam trở thành một nước có thu nhập trung bình.
Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, thời gian qua, kinh tế Việt Nam đã đạt được một số thành tựu nhất định nhưng cũng đang tồn tại nhiều điểm nghẽn dài hạn và đang đối mặt với nhiều thách thức mới. Nhiều yếu tố cho thấy, yêu cầu về vốn ODA và vốn vay ưu đãi vẫn cần thiết trong giai đoạn phát triển mới.
Căn cứ vào mục tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 2021-2025 và chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm (2021-2030), theo đó, tăng trưởng GDP trung bình của Việt Nam đạt 6-7% và đầu tư phát triển đạt 33-35% GDP.
Trong tham luận của mình, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đã đưa ra một số định hướng nhằm thu hút, quản lý và sử dụng hiệu quả vốn ODA và vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài trong giai đoạn 2021-2025. Theo đó, các loại vốn gắn với đầu tư công, cần được xem xét về hiệu quả kinh tế, phương án tài chính và các tác động với kế hoạch đầu tư công trung hạn và các chỉ tiêu, ưu tiên khả năng trả nợ trong tương lai. Không vay vốn với những dự án có điều kiện, quy định với Việt Nam hoặc có hiệu quả kém.
Đồng thời, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề xuất một số lĩnh vực ưu tiên về lĩnh vực phát triển kinh tế-xã hội trong thời gian tới, như tăng cường năng lực xây dựng hoàn thiện chính sách, thể chế; phát triển bền vững tài chính-ngân hàng; phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội; quản lý tài nguyên môi trường; tập trung phát triển nông nghiệp, khoa học kĩ thuật; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh phát triển y tế; tăng cường liên kết vùng…
Xây dựng một Việt Nam số hùng cường, thịnh vượng
Trong bối cảnh kinh tế số đóng vai trò quan trọng và đột phá, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phan Tâm đề cao hội nhập và hợp tác quốc tế trong việc thu hút nguồn lực từ bên ngoài như Đại hội XIII của Đảng đã xác định.
| Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phan Tâm phát biểu tại Hội nghị Ngoại giao 31. (Ảnh: Quang Hòa) |
Đó là thu hút đầu tư nước ngoài vào công nghệ cao; mời các chuyên gia, trí thức toàn cầu cùng giải bài toán chuyển đổi số ở Việt Nam; đưa kinh nghiệm tốt của thế giới về chuyển đổi số về Việt Nam…
Quan điểm chung trong hợp tác quốc tế về phát triển kinh tế số và bảo đảm an toàn an ninh mạng là nhất quán với đường lối đối ngoại của Đảng. Đó là kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị hợp tác và phát triển, đặt lợi ích quốc gia lên trên hết và trước hết; đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy, thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.
Ông Phan Tâm khẳng định, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ bám sát những định hướng này trong việc thực hiện các hợp tác quốc tế, đặc biệt lưu ý phương châm tìm cách làm mới, hướng đi mới, lĩnh vực mới để chủ động bảo vệ chủ quyền số từ sớm, từ xa, chủ động có những sáng kiến ngoại giao số, góp phần định hình khuôn khổ pháp lý số trong không gian mạng toàn cầu, phục vụ lợi ích quốc gia.
“Bộ Thông tin và Truyền thông sát cánh cùng Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành khác, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, thực hiện thành công những chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và nhân dân đã giao phó trong việc xây dựng một Việt Nam số hùng cường, thịnh vượng”, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nhấn mạnh.
| Đại sứ Hà Kim Ngọc cho rằng, là nước đi sau nhưng Việt Nam hoàn toàn có thể vận dụng kinh nghiệm phát triển của các nền kinh tế lớn để phát triển các ngành như năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học. (Ảnh: Quang Hòa) |
Xác định thương hiệu “Việt Nam xanh, sáng tạo”
Về các xu thế mới của kinh tế thế giới tác động tới Việt Nam, Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Hà Kim Ngọc nhấn mạnh xu hướng số hóa và xanh hóa nền kinh tế.
Đại sứ Hà Kim Ngọc cho rằng, là nước đi sau nhưng Việt Nam hoàn toàn có thể vận dụng kinh nghiệm phát triển của các nền kinh tế lớn để phát triển các ngành như năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học…
Việt Nam nên tham gia sâu hơn nữa vào các chuỗi cung ứng, đặc biệt là các chuỗi cung ứng chiến lược về chíp, chất bán dẫn, vaccine, dẫn tới tự chủ vaccine và trở thành chuỗi cung ứng trong các chuỗi cung ứng toàn cầu; tận dụng các khuôn khổ kinh tế đang định hình để tham gia xây dựng các luật chơi, các quy tắc có lợi cho Việt Nam.
Đại sứ Hà Kim Ngọc cũng nhấn mạnh 3 khía cạnh trong đổi mới tư duy. Đó là tiếp tục đổi mới tư duy về tầm quan trọng của không gian chiến lược quốc gia, tư duy về động lực phát triển của đất nước và thay đổi tư duy chủ yếu dựa vào bên ngoài, hướng tới tự chủ hoặc đa dạng chuỗi cung ứng.
Đề cập vấn đề làm thế nào để cơ quan đại diện phục vụ phát triển tốt hơn, Đại sứ Hà Kim Ngọc cho biết, ngoại giao kinh tế phục vụ người dân, địa phương và doanh nghiệp tiếp tục là nhiệm vụ ưu tiên của các cơ quan đại diện; chủ động phát hiện và huy động các nguồn lực; đa dạng hóa các mối quan hệ kinh tế với các đối tác.
Đại sứ Hà Kim Ngọc cũng kiến nghị xác định một khẩu hiệu và một thương hiệu quốc gia như “Việt Nam xanh, sáng tạo” để bắt kịp xu hướng quốc tế hiện nay, làm động lực thu hút hợp tác.
Công tác đối ngoại cần bám sát chiến lược kinh tế tổng thể quốc gia
Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai nhận định, sau 35 năm đổi mới, thế và lực của Việt Nam đã lớn mạnh, xã hội và kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định, tốc độ tăng trưởng được nâng lên.
| Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Quang Hòa) |
Tuy nhiên, Đại sứ cũng chỉ ra một số tồn tại của nền kinh tế như đóng góp trong chuỗi cung ứng toàn cầu còn thấp, đóng góp của các yếu tố công nghệ vào năng suất lao động chưa cao, phát triển không đồng đều giữa địa phương và các thành phần kinh tế, dễ bị tác động, tổn thương từ biến động môi trường kinh tế khu vực và thế giới, cũng như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu.
Trong bối cảnh đó, Đại sứ cho rằng công tác đối ngoại cần xác định rõ mục tiêu là kiến tạo môi trường quốc tế thuận lợi, nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế, huy động hiệu quả các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển đất nước.
Ngoài ra, công tác đối ngoại cần bám sát chiến lược kinh tế tổng thể quốc gia, phù hợp từng giai đoạn phát triển của đất nước; tăng cường phối hợp ngoại giao chính trị - kinh tế - văn hóa, phát huy hiệu quả sức mạnh của nền ngoại giao tổng hợp, hiện đại.
Theo Đại sứ Phạm Sao Mai, đề làm được điều này, công tác đối ngoại Việt Nam cần đi theo ba định hướng lớn.
Đó là củng cố, mở rộng thị trường hàng hóa dịch vụ, lao động Việt Nam, tìm kiếm và thúc đẩy những lĩnh vực hợp tác mới, nhằm tăng cường đan xen lợi ích với các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, khai thác hiệu quả lợi ích của các FTA.
Bảo vệ lợi ích quốc gia, nâng cao vị thế của Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế, tổ chức quốc tế; xây dựng, triển khai các sáng kiến, thỏa thuận, cơ chế hợp tác, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu. Đồng thời, đối ngoại cần chủ động tham gia đóng góp vào nỗ lực chung, mối quan tâm của cộng đồng quốc tế về kinh tế và phát triển.
Ngoài ra, công tác đối ngoại cần tích cực đóng góp vào quá trình tái cơ cấu và chuyển đổi mô hình tăng trưởng Việt Nam, thu hút các nguồn lực phục vụ phát triển bền vững bao gồm ODA, FDI, vốn vay ưu đãi, tập trung vào phát triển xanh, chuyển đổi số, nông nghiệp thông minh, năng lượng tái tạo, công nghiệp chế tạo tiên tiến.
| Các đại biểu trao đổi bên lề Hội nghị. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Dư địa cho hàng Việt Nam vào EU là rất lớn
Từ góc độ địa bàn Liên minh châu Âu (EU), Đại sứ Việt Nam tại Bỉ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại EU Nguyễn Văn Thảo cho rằng, ngoại giao kinh tế trong thời gian tới cần tập trung vào một số vấn đề lớn:
Thứ nhất, cần khai thác triệt để thế mạnh của Hiệp định EVFTA để đẩy mạnh xuất khẩu hàng Việt Nam vào EU, trong đó đặc biệt ưu tiên cho xuất khẩu hàng nông sản.
Theo Đại sứ Nguyễn Văn Thảo, EU là thị trường tiêu thụ với 450 triệu dân, sức mua rất lớn. Năm 2020, Việt Nam đã xuất 34,4 tỷ Euro sang các nước EU, cao nhất trong số các nước ASEAN nhưng mới chỉ chiếm 2% tổng nhu cầu nhập khẩu vào EU.
| Đại sứ Nguyễn Văn Thảo phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Đại sứ Nguyễn Văn Thảo lưu ý, EU là một thị trường khó tính nên để tăng xuất khẩu nông sản sang thị trường này, Việt Nam cần một chiến lược tổng thể: chọn lựa một số mặt hàng có thế mạnh, chọn lựa một số doanh nghiệp thực sự có năng lực, thiết lập một chương trình, chiến lược tổng thể với sự tham gia của các Bộ, Ban, ngành.
Thứ hai, cần tập trung thu hút đầu tư về công nghiệp cao, đặc biệt là vào 2 lĩnh vực: công nghiệp chế biến, bảo quản và logistic, cơ sở hạ tầng chất lượng cao, đặc biệt là về cảng biển.
Thứ ba, cần tập trung vào phát triển bền vững, theo đó Đại sứ kiến nghị tập trung vào một số lĩnh vực: năng lượng tái tạo, hydrogen, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, biến đổi khí hậu và môi trường.
Đẩy mạnh công tác kết nối với các thành phố nước ngoài
Từ góc độ đối ngoại địa phương, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Việt Trường khẳng định, phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại, thành phố đã vận động bạn bè quốc tế, nhất là các địa phương nước ngoài kết nghĩa, có quan hệ hợp tác với Cần Thơ như thành phố Riverside (Hoa Kỳ), thành phố Kaposvar (Hungary), thành phố Okayama (Nhật Bản) và tỉnh Jeollanam-do (Hàn Quốc) đã kịp thời hỗ trợ vật tư y tế phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 với tổng giá trị hỗ trợ khoảng 75.000 USD.
Bên cạnh đó, Cần Thơ cũng đã tham gia hợp tác quốc tế để ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển đô thị, phát triển bền vững, xây dựng chính quyền điện tử, giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, Cần Thơ ghi nhận những con số phát triển kinh tế-xã hội tích cực, tăng trưởng kinh tế dần phục hồi và hứa hẹn sự khởi sắc.
“Kết quả này có sự đóng góp thiết thực của vai trò ngoại giao, quan hệ hữu nghị, hợp tác, đối ngoại quốc tế”, ông Trần Việt Trường khẳng định.
Đại diện thành phố Cần Thơ đưa ra một số giải pháp để đạt được những kết quả quan trọng trong công tác đối ngoại thời gian tới như: (i) tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nhất là tầm quan trọng của đối ngoại trong toàn hệ thống chính trị; (ii) đổi mới hình thức và nội dung các hoạt động đối ngoại trong bối cảnh mới; (iii) giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, thuận lợi cho phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Ngoài ra, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cũng nêu một số đề xuất tới Bộ Ngoại giao để hỗ trợ như đẩy mạnh công tác kết nối với các thành phố, đối tác quốc tế, với kiều bào…
Quảng Ninh sáng tạo, chủ động, và bứt phá
Với vị trí chiến lược, trọng yếu cả về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, tỉnh Quảng Ninh luôn bám sát các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, căn cứ vào các điều kiện cụ thể của địa phương, nhằm sáng tạo, chủ động đề ra nhiều chủ trương, biện pháp tăng cường hội nhập kinh tế và phát triển quan hệ đối ngoại.
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Tường Văn khẳng định, thắng lợi của công tác đối ngoại với chính sách mở cửa và hội nhập đã tạo ra sự bứt phá trong việc huy động các nguồn lực đầu tư phát triển, đưa Quảng Ninh trở thành một trong những cực tăng trưởng kinh tế toàn diện của miền Bắc, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước.
Trong những năm qua, hoạt động đối ngoại của tỉnh Quảng Ninh được tăng cường, mở rộng, kể cả đối ngoại Đảng, ngoại giao chính quyền và đối ngoại nhân dân; tích cực mở rộng hợp tác với đối tác mới, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối tác; xác định đối tác chiến lược, đối tác tiềm năng để chủ động hợp tác; thống nhất, linh hoạt, toàn diện, phù hợp với tình hình thực tế.
Trong thời gian tới, bối cảnh quốc tế, khu vực trong nước và trong tỉnh có nhiều cơ hội mới cùng những khó khăn, thách thức đan xen, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã chỉ ra một số nhiệm vụ then chốt cần triển khai.
Theo đó, tiếp tục củng cố và mở rộng quan hệ đối ngoại, triển khai có hiệu quả, toàn diện quan hệ đối ngoại song phương và đa phương, đặc biệt là với các đối tác truyền thống; phát huy lợi thế địa kinh tế chiến lược của Quảng Ninh; đẩy mạnh ngoại giao văn hóa trên cơ sở tôn vinh, quảng bá, phát huy có hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh nổi trội của tỉnh; nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế; xây dựng đội ngũ chuyên nghiệp, có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế…
| Các đại biểu dự phiên khai mạc Hội nghị Ngoại giao 31. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
| Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) Nguyễn Chí Thành phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Đề xuất ngành Ngoại giao hỗ trợ kết nối với các quỹ đầu tư chính phủ
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) Nguyễn Chí Thành cho rằng, văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII và Chiến lược Phát triển kinh tế xã hội 2021-2030 đã khẳng định việc củng cố, phát triển một số tập đoàn kinh tế nhà nước có quy mô lớn, hoạt động hiệu quả, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế trong một số ngành, lĩnh vực then chốt của nền kinh tế.
Ông Nguyễn Chí Thành cho biết, trong hơn 15 năm hoạt động, SCIC đã không ngừng tăng cường hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế, ngân hàng đầu tư, quỹ đầu tư chính phủ... nhằm chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao năng lực về quản trị doanh nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực, xúc tiến hợp tác đầu tư; thu hút các nhà đầu tư nước ngoài tham gia mua cổ phần tại các doanh nghiệp, đẩy nhanh tiến trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước (DNNN) tại Việt Nam. SCIC đã ký kết nhiều Biên bản ghi nhớ (MOU) và triển khai hợp tác với các quỹ đầu tư.
Ông Nguyễn Chí Thành đã đưa ra những đề xuất để ngành Ngoại giao hỗ trợ SCIC kết nối với các quỹ đầu tư chính phủ (QĐTCP) trên thế giới trong việc hợp tác đầu tư và chuyển đổi mô hình hoạt động thành QĐTCP; phối hợp cùng SCIC tổ chức hội nghị QĐTCP của các nước trên thế giới tại Việt Nam nhằm mục tiêu quảng bá các cơ hội đầu tư, thu hút các nguồn vốn đầu tư gián tiếp, phát triển thị trường vốn và đẩy nhanh tiến trình tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước tại Việt Nam.
Ngoại giao có phương châm ngoại giao kinh tế, VCCI có phương châm kinh tế đối ngoại
| Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công đã gửi lời cảm ơn tới Bộ Ngoại giao và toàn thể ngành ngoại giao về và những nỗ lực không ngững nghỉ để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam hội nhập thành công với cộng đồng doanh nghiệp thế giới, có vị thế ngày càng cao và tham gia ngày càng chủ động vào chuỗi giá trị kinh doanh toàn cầu.
"Nếu ngành ngoại giao có phương châm ngoại giao kinh tế, thì với VCCI chúng tôi có phương châm kinh tế đối ngoại. Với kinh nghiệm gần 60 năm thực hiện trọng trách của Đảng và Nhà nước giao, VCCI đã đi đầu, hướng dẫn, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam triển khai hội nhập kinh tế quốc tế, thực hiện chính sách kinh tế đối ngoại.
VCCI cũng tham gia đóng góp thiết thực vào quá trình đàm phán và thực thi tất cả các Hiệp định thương mại tư do FTA quan trọng nhất của Việt Nam. Các hoạt động của VCCI và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam mở ra kênh đối ngoại nhân dân trên phương diện hợp tác kinh tế, đưa hàng hoá Việt Nam, hình ảnh Việt Nam đến thật gần gũi, thân thiện với nhân dân các nước trên toàn thế giới", Chủ tịch VCCI khẳng định.
Trao đổi bên lề Hội nghị, bà Nguyễn Thị Nga, Chủ tịch Tập đoàn BRG đánh giá rất cao vai trò của các Đại sứ quán, Cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm thị trường xuất khẩu, tháo gỡ khó khăn trong doanh nghiệp. Theo bà Nga, trong quá trình tìm kiếm thông tin thị trường, một trong những điều quan trọng nhất mà doanh nghiệp quan tâm đó là thông tin của đối tác. Với những tập đoàn nổi tiếng thì rất dễ để kiểm tra thông tin (có thể qua mạng Internet, báo, tạp chí) nhưng những công ty nhỏ, công ty đơn lẻ thì doanh nghiệp thường rất thiếu thông tin. “Sự hỗ trợ của các cơ quan ngoại giao sẽ giúp doanh nghiệp có thể kiểm tra, truy soát thông tin, tránh bị thất thoát. Chúng tôi cũng cần tìm hiểu xem các doanh nghiệp đối tác có những ưu thế gì để có thể xuất khẩu hay nhập khẩu. Mỗi một nước lại có đặc thù thị trường riêng nên lúc này doanh nghiệp rất cần vai trò và sự hỗ trợ của các cơ quan đại diện Việt Nam”, bà Nga khẳng định. |
Hội nghị Ngoại giao 31 được tổ chức ngay sau Hội nghị Đối ngoại toàn quốc – hội nghị đầu tiên do Bộ Chính trị, Ban Bí thư trực tiếp chỉ đạo tổ chức để bàn về công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân và của cả hệ thống chính trị.
Tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu chỉ đạo rất quan trọng, sâu sắc, toàn diện cả về đường lối, lý luận và thực tiễn, nêu rõ những hướng lớn, mục tiêu, nguyên tắc, phương châm, cùng các nhiệm vụ trọng tâm của công tác đối ngoại nhằm thực hiện đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả đường lối đối ngoại của Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang phấn đấu triển khai nghị quyết Đại hội Đảng XIII một cách đồng bộ, toàn diện, trên tất cả lĩnh vực đối nội và đối ngoại. Đất nước đang có nhiều chuyển biến thuận lợi, thời cơ lớn nhưng cũng phải đối mặt với những khó khăn, thách thức gay gắt. Đại dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp, tác động nhiều mặt, gây ra nhiều tổn thất nặng nề đối với nhiều quốc gia, dân tộc, trong đó có Việt Nam.
Dưới sự lãnh đạo kịp thời, đúng đắn của Đảng, sự phối hợp đồng bộ, triển khai quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự chung sức đồng lòng của đồng bào, chiến sĩ cả nước và kiểu bào ở nước ngoài, sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, Việt Nam đã cơ bản kiểm soát được đại dịch, bước vào trạng thái bình thường mới, thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 để phát triển kinh tế xã hội.
| Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đến dự Hội nghị. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
| Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tham quan Triển lãm ảnh về hoạt động đối ngoại của Việt Nam. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
| Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tham quan khu vực Báo Thế giới và Việt Nam. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Trả lời phỏng vấn báo chí trước thềm Hội nghị Đối ngoại toàn quốc và Hội nghị Ngoại giao 31, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết, ngành Ngoại giao có truyền thống rất đáng tự hào, được Đảng và Bác Hồ trực tiếp rèn luyện ngay từ những ngày đầu của chính quyền cách mạng, là một trong những mặt trận chiến lược luôn ở tuyến đầu tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ to lớn, rộng rãi của nhân dân thế giới đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong công cuộc đổi mới, ngành Ngoại giao cùng với các cơ quan, lực lượng đối ngoại đã đạt những thành tựu quan trọng, để lại nhiều dấu ấn nổi bật về đối ngoại, góp phần vào xây dựng cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế mà đất nước ta chưa bao giờ có được như hiện nay.
Thông qua thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, vì lợi ích quốc gia- dân tộc, ngành Ngoại giao đã khơi thông, mở rộng và đưa quan hệ với nhiều đối tác ngày càng đi vào chiều sâu. Từ phá thế bị bao vây, cấm vận, chúng ta đã tạo dựng và củng cố ngày càng vững chắc cục diện đối ngoại rộng mở, thuận lợi cho công cuộc đổi mới đất nước. Đến nay, nước ta có quan hệ ngoại giao với 189 quốc gia, quan hệ kinh tế - thương mại với hơn 230 nước và vùng lãnh thổ, có quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với 30 quốc gia.
Tranh thủ môi trường quốc tế thuận lợi để huy động được các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, ngành Ngoại giao đã tham mưu cho Đảng và Nhà nước chủ trương tham gia nhiều liên kết kinh tế quốc tế; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan thúc đẩy đàm phán và đến nay đã ký 15 hoệp định thương mại tự do (FTA), trong đó có các FTA thế hệ mới.
Cùng với các cấp, các ngành đẩy mạnh xúc tiến, nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại, nhất là mở rộng thị trường xuất khẩu, thu hút FDI, ODA, du lịch… Công tác người Việt Nam ở nước ngoài đã huy động nguồn lực to lớn của kiều bào ta cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, thông qua đẩy mạnh các hoạt động ngoại giao y tế, ngoại giao vaccine, đã tranh thủ sự hỗ trợ kịp thời của quốc tế về vaccine, thiết bị y tế và thuốc điều trị, góp phần quan trọng vào phòng, chống và thích ứng an toàn với dịch Covid-19.
Ngoại giao cũng đã đi đầu tạo lập và củng cố môi trường hoà bình, ổn định, đồng thời cùng quốc phòng, an ninh và các cấp, các ngành bảo vệ vững chắc chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Ngành ngoại giao đã phối hợp chặt chẽ với các ngành, địa phương liên quan nỗ lực đàm phán, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị và phát triển với các nước láng giềng; bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Bên cạnh đó, ngoại giao đã chủ động, tích cực đẩy mạnh hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, nhờ đó không ngừng nâng cao vị thế và uy tín quốc tế của nước ta. Ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại đã quảng bá mạnh mẽ hình ảnh Việt Nam giàu bản sắc đang đổi mới thành công...
Trong bối cảnh đó, Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 là sự kiện đầy ý nghĩa nhằm quán triệt tinh thần, nội dung Nghị quyết Đại hội XIII và các kết luận, chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc tới toàn ngành Ngoại giao cũng như tới các cơ quan đối ngoại, ngoại vụ ở các địa phương.
Với tinh thần trách nhiệm cao và phát huy trí tuệ tập thể, ngành Ngoại giao sẽ đề ra kế hoạch, chương trình, nhiệm vụ, biện pháp cụ thể, thiết thực về triển khai công tác đối ngoại nhằm góp phần quan trọng vào thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
* Trước đó, ngày 13/12, trong khuôn khổ Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31, đã diễn ra Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ 20 với chủ đề “Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế của các địa phương”.
Hội nghị có sự tham dự của 80 Đại sứ, Tổng Lãnh sự Việt Nam tại nước ngoài; Lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; Lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Lãnh đạo các cơ quan, đơn vị chức năng, Hiệp hội doanh nghiệp, Tập đoàn kinh tế hàng đầu của của Việt Nam, Lãnh đạo và cán bộ các đơn vị trong Bộ Ngoại giao.
Hội nghị là dịp để các ban, bộ, ngành trung ương và các địa phương nhìn nhận toàn diện, rút ra bài học từ thực tiễn triển khai công tác đối ngoại địa phương trong thời gian qua, quán triệt tinh thần và nội dung Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nhất là các chủ trương, đường lối, định hướng đối ngoại, từ đó thống nhất phương hướng, nhiệm vụ, biện pháp đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại địa phương, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của các địa phương trong giai đoạn mới.
Sáng 10/12, bên lề Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 đã diễn ra Tọa đàm giữa các Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và doanh nghiệp với chủ đề: Triển khai Ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển lấy doanh nghiệp làm trung tâm - Giải pháp và hành động. Sự kiện có sự tham dự của các Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, các Đại sứ, Tổng Lãnh sự mới được bổ nhiệm, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, hiệp hội và doanh nghiệp.
Sự kiện hết sức có ý nghĩa này là cơ hội để các Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài chia sẻ xu hướng mới về đầu tư, đổi mới sáng tạo, giáo dục đào tạo, tham mưu cho các doanh nghiệp Việt Nam cơ hội để gặt hái thành công.
| Các kỳ Hội nghị Ngoại giao (từ 1957 đến 2021) |