Theo đó, các nhóm khủng bố sẽ khai thác các thảm hoạ thiên nhiên, tình trạng thiếu nước và thiếu lương thực do biến đổi khí hậu gây ra để thao túng dân cư, tuyển quân dễ dàng và hoạt động tự do hơn.
"Gieo mầm" khủng bố
Báo cáo của Viện nghiên cứu Adelphi đã phân tích một số ví dụ về tác động của biến đổi khí hậu làm chủ nghĩa khủng bố trầm trọng hơn.
Ở vùng đất bị tàn phá do hạn hán xung quanh hồ Chad ở Trung Phi, 71,5% dân số sống trong nghèo đói và hơn 50% bị suy dinh dưỡng. Tình trạng thiếu lương thực, thiếu nước, kinh tế suy sụp và chính phủ yếu kém đang tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm khủng bố Boko Haram tuyển quân.
Ở Syria, trận hạn hán khủng khiếp nhất trong lịch sử nước này không phải là nguyên nhân trực tiếp nhưng gián tiếp làm trầm trọng hơn cuộc nội chiến kéo dài 6 năm và sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Trận hạn hán này đã khiến hàng triệu người rơi vào cảnh nghèo đói cùng cực.
| Một trại tị nạn ở Nigeria cho những người phải chạy trốn khỏi tổ chức Hồi giáo cực đoan Boko Haram. (Nguồn: AP) |
IS đã sử dụng nước như một vũ khí chiến tranh khi kiểm soát các đập nhằm tiêu diệt kẻ thù và mở rộng lãnh thổ của mình. Năm 2015, quân IS đã đóng cửa đập Ramadi để dễ dàng tấn công lực lượng của chính quyền Iraq ở hạ nguồn. Thậm chí, việc phong tỏa nguồn nước còn được sử dụng như một hình thức kiếm lợi nhuận như cách quân IS đã đánh thuế nước ở Raqqa. Trong một số trường hợp, IS xả nước lũ với mục đích đuổi người dân ra khỏi nhà.
Afghanistan cũng là đất nước thường xuyên bị xáo trộn bởi các cuộc nội chiến và dễ bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Hơn một nửa các cuộc xung đột địa phương xảy ra là do tranh giành đất và nước. Lượng mưa giảm và sa mạc hóa lan rộng có khả năng gây ra những cuộc đụng độ dữ dội hơn giữa những người du mục và những người nông dân khi tranh giành bãi chăn gia súc, nước và thực phẩm.
Yếu tố gia tăng bất ổn
Nhiều ý kiến cho rằng biến đổi khí hâụ không gây ra chủ nghĩa khủng bố, nhưng đang gián tiếp tạo ra một môi trường mà chủ nghĩa khủng bố có thể phát triển cũng như làm trầm trọng thêm căng thẳng và xung đột. Trước những thách thức về an ninh lương thực, nguồn nước và đất đai, người dân sẽ dễ dàng bị mua chuộc nếu được quân khủng bố cung cấp sinh kế và ưu đãi kinh tế.
Nhiều chuyên gia phân tích đã sử dụng cụm từ “yếu tố gia tăng bất ổn” để miêu tả về mối nguy tiềm tàng của hiện tượng biến đổi khí hậu, khi nó không sớm thì muộn sẽ lan ra toàn cầu và tới cả những nước ở xa điểm nóng.
Hội đồng Tư vấn quân sự toàn cầu về thay đổi Khí hậu (GMACCC) từng cảnh báo hiện tượng ấm lên toàn cầu sẽ làm gia tăng các làn sóng tị nạn lớn với quy mô "không thể tưởng tượng được" và coi khí hậu là "mối đe dọa an ninh lớn nhất thế kỷ 21".
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cũng xác nhận trong một cuộc điều tra rằng biến đổi khí hậu đang gây ra một mối đe dọa an ninh thực sự đối với quân đội Mỹ. Tháng 3 vừa rồi, Liên hợp quốc cũng thông qua một nghị quyết về cuộc khủng hoảng ở hồ Chad và nhấn mạnh "mối liên hệ chặt chẽ" giữa các thách thức khí hậu với an ninh trong khu vực.