| Loại bỏ khí đốt Nga nhưng EU ngày càng phụ thuộc vào nguồn cung cấp LNG của nước này. (Nguồn: AP) |
Phụ thuộc vào LNG của Nga
Khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Liên minh châu Âu (EU) đã cùng với Mỹ trừng phạt dầu và than của Moscow. Do sự phụ thuộc đáng kể vào khí đốt tự nhiên của Nga, mặt hàng này đã được bỏ qua trong danh sách trừng phạt. Khối 27 thành viên cam kết sẽ cấm tất cả nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2027.
EU đã sử dụng các lô hàng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) đắt tiền để thay thế khí đốt của Nga.
Trong 7 tháng đầu năm 2023, EU đã mua 21,6 triệu m³ LNG từ Nga. Lượng LNG này chiếm 16% tổng LNG EU nhập vào, biến Nga thành nhà cung cấp LNG cho châu Âu lớn thứ hai, sau Mỹ. Lượng LNG nhập khẩu này cao hơn 40% so với cùng kỳ năm 2021 - thời điểm trước khi Moscow bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt.
Mức tăng này được xem là rất cao, khi tỉ lệ tăng trung bình cả thế giới trong khoảng thời gian trên chỉ là 6%.
So với thời điểm lượng nhập khẩu LNG từ Nga của EU chạm đỉnh hồi năm 2022, châu Âu đang mua nhiều hơn 1,7%.
Bày tỏ sự bất bình với việc EU ngày càng phụ thuộc vào nguồn cung cấp LNG của Nga, Kadri Simson, ủy viên năng lượng của EU kêu gọi "tất cả các công ty và các quốc gia thành viên thực hiện phần việc của mình" để giảm xuất khẩu LNG từ Nga.
Bà Simson tái khẳng định, không có vấn đề gì về nguồn cung cấp khí đốt cho EU trong năm nay, đồng thời nói rằng" "Vị thế của châu Âu tốt hơn nhiều".
Tuy nhiên, bà cảnh báo, các quốc gia thành viên phải thận trọng trong trường hợp mùa Hè nóng nực, mùa Đông khắc nghiệt, sự cố ngừng hoạt động hạt nhân ngoài dự kiến hoặc nguồn cung cấp thủy điện hạn chế. Những điều này có thể gây bất ổn cho thị trường.
Bà nhấn mạnh: “Tất cả những điều này có thể dẫn đến việc sử dụng khí đốt nhiều hơn để sản xuất điện ở châu Âu. Tuy nhiên, hiện tại, triển vọng tốt hơn nhiều so với năm ngoái và có vẻ ổn định”.
Cần mùa Đông "ôn hòa"
Theo John Roberts, chuyên gia an ninh năng lượng từ nền tảng nghiên cứu Methinks có trụ sở tại Anh, giá khí đốt trong mùa Đông năm nay sẽ phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết.
Ông nói, một mùa Đông ôn hòa như năm ngoái “rất quan trọng” đối với các nước EU.
Do nhiệt độ quá cao, việc bảo trì nhà máy khí đốt và các vụ biểu tình tại các cơ sở LNG ở Australia - thị trường cung cấp khí đốt quan trọng của châu Âu đã trải qua nhiều biến động.
Sự khó lường của thị trường khí đốt đã phát sinh bởi cuộc khủng hoảng năng lượng bắt đầu vào cuối năm 2022. Nga đã đơn phương chọn dừng dòng chảy khí đốt qua các đường ống tới châu Âu (ngoại trừ một đường ống ở Ukraine).
Hành động này của Moscow để đáp lại các lệnh trừng phạt khắc nghiệt của phương Tây đối với các sản phẩm nhiên liệu hóa thạch của nước này và một vụ nổ đã tàn phá đường ống Dòng chảy phương Bắc (Nord Stream).
Kể từ khi xung đột bùng nổ, giá khí đốt đã vượt quá 300 Euro mỗi Megawatt giờ vào tháng 8/2022, mức cao chưa từng có trong lịch sử.
Tuy nhiên, nhiệt độ thấp, thời tiết mùa Đông ôn hòa và các sáng kiến của EU nhằm cắt giảm mức tiêu thụ khí đốt đã làm giảm quỹ đạo tăng giá. Giá khí đốt đã giảm mạnh xuống còn 35 Euro mỗi Megawatt giờ vào tháng 8 năm nay, trước khi giảm xuống mức thấp nhất là 31 Euro vào tháng 9.
Ông Roberts nhận định: "Trong nửa đầu năm ngoái, lượng khí đốt từ Nga đã chảy vào EU đủ để lấp đầy phần lớn các cơ sở lưu trữ. Nguồn cung của khối 27 thành viên đã tăng lên khi các dự án LNG mới được đưa vào hoạt động. Nhưng tình hình năm nay đã khác với nhiều bất ổn vì châu Âu không có khí đốt của Nga.
Đây là một mùa Đông quan trọng với châu Âu và nếu khối vượt qua, mọi thứ sẽ tốt hơn trong những năm sau".
Theo thông tin tổng hợp từ dữ liệu của Cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu, tuần trước, tỷ lệ lấp đầy kho lưu trữ khí đốt tự nhiên ở châu Âu đã vượt quá 94%.
Các nước EU tiêu thụ khoảng 400 tỷ m³ khí đốt tự nhiên hàng năm và có khả năng lưu trữ khí đốt tự nhiên khoảng 113 tỷ m³. Khối lượng khí đốt hiện được lưu trữ ở EU là 109,8 tỷ m³.
Để xoa dịu lo ngại về nguồn cung cấp khí đốt, ông Roberts đã chỉ ra rằng, khí đốt tự nhiên từ giếng khí đốt Sakarya ở Türkiye và mỏ khí đốt Neptune ở Romania đã cải thiện an ninh năng lượng của EU. Điều này cũng cung cấp một thị trường cân bằng hơn ở Đông Nam Âu và cung cấp bù đắp cho sự thiếu hụt nguồn cung cấp của Nga.