Khu di tích khảo cổ Óc Eo- Ba Thê hướng tới Di sản văn hóa thế giới

Đông đảo các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và chuyên gia đã tham dự Hội nghị khoa học góp ý, đánh giá bản thảo Hồ sơ đề cử và kế hoạch quản lý Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê trình UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa thế giới vừa được tổ chức ngày 4/9 tại Hà Nội.

Người Việt tại Anh tri ân lịch sử, lan tỏa niềm tự hào dân tộc Quốc khánh trong lòng người Việt xa xứ Diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh: Bước chân kiều bào hòa nhịp bước dân tộc

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, Trưởng Ban xây dựng Hồ sơ Lê Trung Hồ cho biết tỉnh An Giang đã hoàn thành nhiệm vụ giai đoạn 1 trong quá trình xây dựng hồ sơ đề cử Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê trình UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.

Khu di tích khảo cổ Óc Eo- Ba Thê hướng tới Di sản văn hóa thế giới

Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương chủ trì Hội nghị. (Nguồn: Báo Văn Hóa)

More from WVR
Phát huy giá trị di sản văn hóa nghệ thuật trình diễn dân gian Nói thơ Vân Tiên tỉnh Bến Tre

Theo ông Lê Trung Hồ, An Giang luôn xác định việc bảo tồn, phát huy giá trị Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê không chỉ là trách nhiệm với quá khứ mà còn là hành động thiết thực cho hiện tại và mai sau.

Đồng thời, tỉnh cam kết phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn, tổ chức quốc tế, các nhà khoa học để xây dựng hồ sơ khoa học vững chắc, thuyết phục, góp phần đưa khu di tích này trở thành Di sản thế giới, đóng góp cho kho tàng văn hóa nhân loại.

Hiện tỉnh An Giang đang tập trung hoàn tất các bước thủ tục cuối cùng để lập hồ sơ đề cử và kế hoạch quản lý di sản.

Mục tiêu đặt ra là trước ngày 30/9/2025 sẽ gửi bản thảo Hồ sơ đề cử và trước ngày 1/2/2026 sẽ gửi Hồ sơ đề cử chính thức cho Trung tâm Di sản thế giới.

Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản quốc gia Đặng Văn Bài nhận định, khu di tích này hội tụ tiềm năng to lớn để trở thành di sản thế giới. Đó là tính đại diện cho cảng thị cổ Đông Nam Á, là minh chứng cho sự giao lưu Đông - Tây, và là dấu ấn rõ nét của nền văn minh châu thổ giàu sức sáng tạo.

Hội nghị thống nhất quan điểm rằng, căn cứ các tiêu chí về giá trị nổi bật toàn cầu, Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê có thể đáp ứng tiêu chí: Thể hiện sự giao thoa quan trọng của các giá trị nhân văn, qua một thời kỳ hoặc trong một khu vực văn hóa của thế giới; phát triển kiến trúc, công nghệ, nghệ thuật xây dựng đền tháp, quy hoạch thành phố hay thiết kế cảnh quan; minh chứng độc đáo hoặc khác biệt về một truyền thống văn hóa hay nền văn minh đã biến mất hoặc còn tồn tại.

Bên cạnh đó, khu di tích còn đáp ứng tiêu chí là ví dụ nổi bật về hình thức cư trú truyền thống của con người, cách sử dụng đất đai hay khai thác biển cả, đại diện cho một hay nhiều nền văn hóa, hoặc sự tương tác giữa con người và môi trường trong bối cảnh dễ bị tổn thương bởi biến đổi không thể đảo ngược.

Để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng hồ sơ đề cử, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh An Giang và các đơn vị tư vấn triển khai nhiều hoạt động nghiên cứu, bổ sung tư liệu, xác định rõ ranh giới, phạm vi và giá trị nổi bật của di sản.

Hội thảo là dịp quan trọng để các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước thảo luận, tham vấn về các tiêu chí đề cử và giá trị nổi bật toàn cầu của khu di tích.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương khẳng định, hồ sơ Khu di lích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê không chỉ có ý nghĩa về khoa học di sản văn hóa mà còn mang ý nghĩa chính trị. Khi thời hạn nộp hồ sơ đã đến gần, công việc hoàn thiện cần tiến hành khẩn trương.

Di tích Linh Sơn Nam thuộc Khu di tích Óc Eo - Ba Thê. (Nguồn: Báo Văn Hóa)

Di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê nằm trên địa bàn thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, có tổng diện tích quy hoạch bảo tồn khoảng 433,1 ha. Trong đó, khu vực sườn và chân núi Ba Thê (khu A) gần 144 ha, cánh đồng Óc Eo (khu B) hơn 289 ha.

Óc Eo - Ba Thê là dấu tích quan trọng của nền văn minh Óc Eo, từng phát triển rực rỡ ở Nam Bộ từ thế kỷ I đến thế kỷ VII. Đây từng là một trong những trung tâm giao thương lớn của vương quốc Phù Nam, với hệ thống kênh rạch, kiến trúc và di vật khảo cổ phản ánh trình độ phát triển cao về kinh tế, văn hóa, tín ngưỡng.

Khu di tích là một quần thể phức hợp, bao gồm các trung tâm cư trú, kiến trúc tôn giáo, xưởng thủ công, tuyến kênh cổ và khu mộ táng phân bố từ sườn núi Ba Thê ra tới cánh đồng Óc Eo.

Với hơn 1.000 năm lịch sử - kéo dài từ cuối thế kỷ trước Công nguyên đến thế kỷ XII sau Công nguyên, Khu di tích là minh chứng nổi bật cho sự hình thành và phát triển của một trung tâm đô thị cổ đại phức hợp, trải qua nhiều giai đoạn mở rộng, chuyển biến và thích ứng.

Đặc biệt, Óc Eo - Ba Thê thể hiện mô hình đô thị - cảng độc đáo, hình thành và phát triển trong môi trường ven biển ngập nước của hạ lưu sông Mê Kông. Đây là một trong những ví dụ sớm nhất ở Đông Nam Á về trung tâm quyền lực - kinh tế - tôn giáo quy mô lớn, được quy hoạch theo bố cục hình học gắn với hệ thống kênh đào nhân tạo, thích nghi linh hoạt với địa hình và thủy văn.

Với những giá trị nổi bật, năm 2012, Di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật Óc Eo - Ba Thê được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt. Tháng 1/2022, Trung tâm Di sản thế giới đã đưa khu di tích vào danh sách dự kiến lập hồ sơ di sản văn hóa thế giới.