| Theo chuyên gia Mỹ, nền kinh tế nước này đang ở vị trí tương đối tốt. Ảnh minh họa. (Nguồn: Twitter) |
Sự bi quan của người dân Mỹ được phản ánh qua kết quả cuộc thăm dò của Công ty tư vấn chiến lược toàn cầu Redfield & Wilton Strategies (Anh) - doanh nghiệp thay Newsweek thực hiện vào ngày 11/4. Theo khảo sát, khoảng 50% người Mỹ tin rằng, nền kinh tế lớn nhất thế giới đang đi sai hướng. Chỉ 25% cho rằng, nền kinh tế đang đúng hướng.
Người Mỹ nghĩ tiêu cực về tình hình tài chính của chính mình. Khoảng 42% số người được hỏi cho biết, tình hình tài chính của họ đã trở nên tồi tệ hơn. Chỉ 26% cho biết tình hình đã được cải thiện, trong khi 32% vẫn giữ nguyên.
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) quý I/2024 của Mỹ chỉ tăng 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn nhiều so với dự đoán 2,5%. Mức tăng trưởng GDP của nền kinh tế lớn nhất thế giới chậm hơn dự kiến sau mức tăng 3,4% được ghi nhận vào quý IV2023 và 4,9% trong quý III/2023.
Bất chấp tình trạng bất ổn nói trên, Stephan Weiler, giáo sư kinh tế tại Đại học bang Colorado (Mỹ) khẳng định, nền kinh tế Mỹ “đang ở vị trí tương đối tốt”.
Ông nói: “Chúng ta đang nói về một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng thay vì suy thoái. Thành quả này có được là do chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa duy trì tốt trong các giai đoạn quan trọng là năm 2020, 2022 và 2023”.
Lạm phát vẫn ở mức ổn định, có xu hướng giảm
Lạm phát tại nền kinh tế xứ cờ hoa hiện đã thấp hơn nhiều so với mùa Hè năm 2022 - khi đạt đỉnh trên 9%. Trong tháng 3/2024, lạm phát đã tăng mạnh hơn dự kiến 3,5%, cao hơn mức tăng 3,2% so với cùng kỳ.
Nhận định về kết quả trên, ông John Van Reenen, giáo sư tại Trường Kinh tế London (Anh) cho biết, lạm phát không giảm nhiều như thị trường mong đợi, đó là sự thật. "Nhưng có một số điều chỉnh về kỳ vọng cắt giảm lãi suất. Nhìn vào lạm phát cơ bản, nó dường như vẫn giảm trong sáu tháng qua so với trước đó", ông nói.
Người tiêu dùng hiện đang phải trả nhiều tiền hơn cho những mặt hàng như giá xăng, chi phí sửa chữa ô tô và bảo hiểm ô tô, thì chi phí của nhiều hàng hóa khác không thay đổi trong nhiều tháng.
Tóm lại, tờ Newsweek cho rằng, có vẻ như lạm phát không có xu hướng tăng trở lại. Điều đó có nghĩa là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn có khả năng cắt giảm lãi suất trong năm nay.
| Khả năng chi tiêu của người Mỹ chưa bị xói mòn hoàn toàn. Ảnh minh họa. (Nguồn: AP) |
Tiền lương đang tăng lên và người Mỹ tiết kiệm ít hơn
Thị trường lao động mạnh mẽ của Mỹ đã cho phép nền kinh tế tiếp tục phát triển và người tiêu dùng tiếp tục chi tiêu, ngay cả khi số tiền tiết kiệm của họ bắt đầu cạn kiệt.
Ông Weiler tiết lộ: “Người Mỹ nói rằng, nền kinh tế đang tồi tệ, nhưng họ vẫn tiếp tục chi tiêu như thể nền kinh tế đang tốt. Trước đại dịch Covid-19, tiền tiết kiệm cá nhân ở mức khoảng 4% thu nhập. Trong các số liệu gần đây nhất, tiền tiết kiệm đã giảm xuống còn 3,2% thu nhập".
Sự háo hức chi tiêu của người Mỹ - đôi khi vượt quá khả năng của họ - vẫn đang diễn ra, ngay cả khi họ vẫn cực kỳ bi quan về tình trạng nền kinh tế.
Mặt khác, khả năng chi tiêu của người Mỹ chưa bị xói mòn hoàn toàn khi thị trường lao động "khỏe mạnh".
Các nhà tuyển dụng ở Mỹ đã tạo thêm 303.000 việc làm trong tháng 3/2024 và gần 3 triệu việc làm trong năm qua. Cũng trong tháng 3, tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống 3,8% và tiền lương tăng 0,3% so với tháng trước.
Ông Biden mô tả báo cáo này là “một cột mốc quan trọng trong sự trở lại của nước Mỹ”.
Vào tháng 4/2024, tốc độ tuyển dụng có chậm lại một chút. Các nhà tuyển dụng tạo thêm 175.000 việc làm và tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 3,9%. Nhưng nhìn chung, ngay cả khi thị trường việc làm có dấu hiệu chậm lại thì các con số này vẫn rất tích cực.
Ông Weiler khẳng định: “Thị trường lao động thực sự đang hoạt động tương đối tốt”.
Vấn đề quan trọng của cuộc bầu cử Mỹ
Khoảng 59% số người được hỏi trong cuộc thăm dò của Redfield & Wilton Strategies cho biết, vấn đề quan trọng nhất của đất nước hiện nay là nền kinh tế. Đây sẽ là một vấn đề rất lớn trong cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11 tới.
Việc tình trạng hiện tại của nền kinh tế Mỹ sẽ quyết định sự ủng hộ dành cho Tổng thống Biden hay ông Donald Trump.
Khoảng 48% số người trả lời cuộc thăm dò của Newsweek cho rằng, chương trình nghị sự kinh tế của ông Biden - Bidenomics - thực sự đang đưa nền kinh tế Mỹ đi sai hướng. 27% có ý kiến ngược lại. Các nhà kinh tế không đồng ý với kết quả này.
Ông Weiler nói: “Tôi thực sự nghĩ rằng, chính quyền Biden đã làm một công việc quan trọng là đưa đất nước thoát khỏi tình trạng có thể là một cuộc suy thoái khá nghiêm trọng do Covid-19. Biện pháp kích thích mà ông Biden đã thông qua thực sự quan trọng trong việc giúp nền kinh tế thoát suy thoái".
Về phía ông Trump, hồi tháng 4/2024, bất chấp trời mưa lạnh, có khoảng 3.000 người ủng hộ vẫn xếp hàng tại trung tâm hội nghị ở Green Bay để bỏ phiếu cho ông.
Khi được hỏi về lý do ủng hộ cựu Tổng thống Trump, nhiều người dưới 30 tuổi nói rằng, lạm phát và giá cả hàng thiết yếu leo thang là điều khiến họ lo ngại. Bất chấp việc làm được cải thiện và tỷ lệ thất nghiệp thấp trong nhiệm kỳ của ông Biden, nhiều người vẫn cho rằng, ông Trump là lựa chọn tốt hơn cho nền kinh tế Mỹ và chính cuộc sống của họ.
Đơn cử như anh Steve Wendt, 26 tuổi nói rằng: “Tôi kiếm được khoản kha khá nhưng không thể mua được nhà với mức lương hiện tại. Đã đến lúc ông Trump trở lại Nhà Trắng và giúp giá cả giảm xuống”.
Những dữ liệu kể trên có thể phần nào chứng minh, người dân nước Mỹ đang bi quan hơn thực tế về nền kinh tế - điểm nóng đầu tiên trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ 2024.
Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody kết luận: “Ngay cả khi điều chỉnh những khác biệt trong tính toán lạm phát, nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn ổn. Ngay cả khi lãi suất tăng vọt, thị trường lao động vẫn mạnh mẽ. Kinh tế Mỹ đang dẫn đường và thúc đẩy đoàn tàu kinh tế toàn cầu".