Kinh tế thế giới
3 ‘đường đứt gãy’ dưới đà tăng trưởng toàn cầu
Theo tờ The Economist, kinh tế toàn cầu đang phục hồi nhanh chóng, song đà phục hồi vẫn mong manh và không đồng đều. Chỉ số do JPMorgan Chase và IHS Markit đưa ra cho thấy tăng trưởng toàn cầu đang ở mức cao nhất kể từ năm 2006.
Tuy nhiên, tăng trưởng mạnh mẽ của kinh tế thế giới cũng là nguồn gốc gây ra sự lo lắng, khi có ba “đường đứt gãy” nằm bên dưới bề mặt của đà tăng trưởng này. Một là việc phân chia và phân phối vaccine Covid-19, hai là việc đảm bảo cung và cầu và ba là việc rút bớt các chương trình nới lỏng tiền tệ. (Reuters)
WEF kêu gọi hành động để định hình tương lai của thương mại
* Nhóm Lãnh đạo Thương mại và Đầu tư của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), Nhóm Hành động và Hội đồng Tương lai đã kêu gọi các nhà lãnh đạo trước Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12 diễn ra vào tháng 12/2021 hành động để định hình tương lai của thương mại và sự phụ thuộc lẫn nhau của nền kinh tế toàn cầu.
Các kêu gọi gồm: Tăng cường khả năng tiếp cận chăm sóc sức khỏe; ký kết một thỏa thuận thương mại điện tử có ý nghĩa nhằm cải thiện khả năng truy cập và tương tác; ký kết một thỏa thuận tạo thuận lợi đầu tư, phát triển; Thúc đẩy các hiệp định có ý nghĩa về môi trường;
Cam kết giám sát và thực hiện có hiệu quả các cam kết sử dụng hợp tác công tư; cải cách hệ thống thương mại liên quan đến cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO; giải quyết các vấn đề sân chơi bình đẳng liên quan đến trợ cấp, doanh nghiệp nhà nước. (WEF)
Indonesia nêu 4 rủi ro đối với đà phục hồi kinh tế toàn cầu
Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 21/7, Bộ trưởng Tài chính Indonesia Sri Mulyani Indrawati đã cảnh báo bốn rủi ro có thể cản trở đà phục hồi của kinh tế toàn cầu kể từ nửa đầu năm 2021.
Theo bà Sri Mulyani Indrawati, rủi ro đầu tiên là sự xuất hiện của biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 làm tăng khả năng thắt chặt chính sách hạn chế đối với các hoạt động công đồng, cản trở hoạt động bình thường ở nhiều quốc gia.
Rủi ro thứ hai là việc thực hiện chương trình tiêm chủng không đồng đều giữa các quốc gia cũng như trong một quốc gia, dẫn đến sự khác biệt trong kiểm soát đại dịch và phục hồi kinh tế.
Rủi ro thứ ba là đà tăng lạm phát trên 5% trong 2 tháng liên tiếp ở Mỹ, cao hơn mục tiêu lạm phát khoảng 2%. Điều nay đe dọa đến đà phục hồi kinh tế, cũng như làm dấy lên lo ngại Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ điều chỉnh chính sách tiền tệ để ứng phó với lạm phát.
Rủi ro thứ tư là tình trạng gián đoạn nguồn cung và lạm phát gia tăng ở nhiều nước, đặc biệt là các nước phát triển, ảnh hưởng đến sản xuất và làm tăng chi phí sản xuất.
Kinh tế Mỹ
* Theo báo cáo ngày 13/7 của Bộ Tài chính Mỹ, thâm hụt ngân sách của nước này tăng vọt lên mức 2.240 tỷ USD trong 9 tháng đầu tài khóa 2021 (kết thúc vào ngày 30/9/2021). Thu ngân sách liên bang trong 9 tháng trên tăng lên mức 3.050 tỷ USD, trong khi tổng chi tăng lên 5.290 tỷ USD, chủ yếu do các khoản trợ cấp thất nghiệp và các chương trình kích thích kinh tế trong đại dịch.
* Nhà Trắng đã công bố đề xuất ngân sách 6.000 tỷ USD cho tài khóa 2022, khiến các nghị sỹ của đảng Cộng hòa và các nhà theo dõi ngân sách lên tiếng. Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Liên bang có trách nhiệm Maya MacGuineas cho rằng, việc chi thêm 3.000 tỷ USD, 4.000 tỷ USD hay thậm chí là 6.000 tỷ USD trong khi nguồn thu không tăng đủ hay không cắt giảm chi tiêu để bù lại là rất đáng quan ngại. (THX)
Kinh tế Trung Quốc
* Người đứng đầu Phòng Thương mại Iran-Trung Quốc Majidreza Hariri ngày 21/7 nói rằng trao đổi thương mại giữa hai nước từng đạt 60 tỷ USD mỗi năm trước thời điểm Iran phải đối mặt với các lệnh trừng phạt. Tuy vậy, con số này có thể dễ dàng đạt được trở lại nếu các biện pháp trừng phạt được dỡ bỏ.
Ông Hariri cho biết, Trung Quốc - một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới, là đối tác thương mại chủ chốt của Iran trong 4 thập niên qua và đứng đầu danh sách các đối tác thương mại nước ngoài của Tehran. Ông lưu ý hai nước luôn duy trì mối quan hệ kinh tế tốt đẹp.
Theo ông Hariri, quan hệ thương mại Iran-Trung Quốc sẽ không bị ảnh hưởng bởi các diễn biến chính trị ở Iran, đồng thời nói thêm trao đổi thương mại giữa hai nước luôn tăng trưởng và Bắc Kinh là đối tác thương mại hàng đầu của Tehran trong thập niên qua, bất chấp nhiều rào cản. (TTXVN)
* Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc đã phê duyệt 40 dự án đầu tư tài sản cố định trong 6 tháng đầu năm nay. Theo đó, các dự án này có tổng giá trị đầu tư là 246,4 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 38,1 tỷ USD), bao gồm các lĩnh vực bảo vệ nguồn nước và năng lượng.
Dữ liệu trước đây cho thấy đầu tư vào tài sản cố định của Trung Quốc trong giai đoạn từ tháng 1-6/2021 đã tăng 12,6% so với cùng kỳ năm ngoái, so với mức tăng 15,4% trong 5 tháng đầu năm 2020.
Năm nay, Trung Quốc có kế hoạch tăng cường các hoạt động đầu tư hiệu quả, với ngân sách đầu tư trung ương là 610 tỷ Nhân dân tệ và hạn ngạch phát hành trái phiếu chính quyền địa phương cho các mục đích đặc biệt là 3,65 nghìn tỷ Nhân dân tệ. (THX)
* Tốc độ phục hồi kinh tế của Trung Quốc tăng khiêm tốn trong quý thứ hai của năm 2021. Tổng sản phẩm quốc nội của nước này đã tăng 1,3% trong 3 tháng tính đến cuối tháng 6, tăng từ mức tăng 0,4% đã điều chỉnh trong quý trước.
Theo các cuộc khảo sát của Bloomberg và Reuters, các nhà kinh tế học đã dự đoán mức tăng trưởng từ 1 đến 1,2%. GDP quý II của Trung Quốc cao hơn 7,9% so với một năm trước đó, so với mức tăng trưởng hằng năm là 18,3% trong quý đầu tiên. (FT)
Gia tăng căng thẳng Mỹ-Trung
Tranh chấp kéo dài giữa Mỹ và Trung Quốc về các biện pháp kiểm soát nhập khẩu của Bắc Kinh đối với gạo, lúa mì và ngô đã được nêu lại tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Trong một ghi chú ngắn gọn vào ngày 16/7, Phái đoàn Mỹ tại WTO đã chỉ trích việc Trung Quốc tiếp tục sử dụng hệ thống hạn ngạch thuế quan đối với ba loại cây trồng trên, cho rằng họ đã không tuân thủ phán quyết của WTO có lợi cho Washington hai năm trước.
Nếu không được giải quyết, Mỹ cảnh báo sẽ có các biện pháp đối phó, chẳng hạn như đình chỉ quy chế tối huệ quốc đối với một số sản phẩm của Trung Quốc, đồng nghĩa với việc áp dụng các mức thuế mới.
Bắc Kinh đáp trả bằng cách chỉ ra các bước họ đã thực hiện để tuân thủ phán quyết, đồng thời yêu cầu WTO triệu tập một hội đồng để có giải pháp tích cực cho tranh chấp. (SCMP)
Kinh tế châu Âu
* Các Bộ trưởng Nông nghiệp Liên minh châu Âu (EU) nhóm họp tại Brussels (Bỉ) ngày 19/7 đã nhất trí cho một “kế hoạch hành động” nhằm dành ít nhất 25% diện tích đất nông nghiệp của EU cho nông nghiệp hữu cơ vào năm 2030, so với 8,5% hiện nay. (TTXVN)
* Ủy ban châu Âu (EC) chính thức phê duyệt kế hoạch phục hồi trị giá 7 tỷ Euro của Czech để khắc phục những tác động do đại dịch Covid-19 gây ra và chuyển đổi nền kinh tế theo hướng số hóa và xanh hơn.
Czech dự định chi 42% số tiền trong kế hoạch phục hồi để đạt được các mục tiêu trung hòa carbon, trong đó có đầu tư vào năng lượng tái tạo, hiện đại hóa hệ thống sưởi và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng của khu dân cư và công trình công cộng. (Reuters)
* Ngày 19/7, Anh đưa ra kế hoạch giảm thuế quan và đơn giản hóa các quy định nhằm thúc đẩy thương mại với các nước đang phát triển. Đây là động thái mới nhất của London để tiếp cận thương mại tự do hơn nữa sau khi giành lại quyền kiểm soát chính sách thương mại hậu Brexit.
Chính phủ Anh sẽ trình bày chi tiết Đề án Thương mại với các nước đang phát triển trong một tài liệu tham vấn.
Ngoài việc giảm thuế đối với hàng hóa vào Anh, kế hoạch này còn nhằm mục đích đơn giản hóa "quy tắc xuất xứ”, vốn để xác định nguồn gốc hàng hóa được sản xuất thực sự ở đâu nhằm mục đích đánh thuế. (Reuters)
* Dự báo mới nhất của Ngân hàng trung ương Italy cho thấy kinh tế nước này sẽ tăng 5,1% trong năm nay, 4,4% vào năm 2022 và 2,3% vào năm 2023, báo hiệu sự phục hồi bền vững sau khi sụt giảm đến 8,9% hồi năm 2020.
Ước tính, GDP của Italy trong quý II/2021 đã tăng hơn 1% so với quý trước. Tăng trưởng sẽ tăng tốc "một cách đáng kể từ quý III/2021 và GDP của Italy sẽ trở lại mức trước đại dịch vào nửa cuối năm 2022”. (TTXVN)
Kinh tế Nhật Bản và Hàn Quốc
* Sau hội nghị chính sách kéo dài 2 ngày kết thúc vào ngày 16/7, Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) quyết định tiếp tục duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ quy mô lớn để chèo lái nền kinh tế vượt qua đại dịch. Cụ thể, BOJ sẽ duy trì lãi suất ngắn hạn ở mức âm, và tiếp tục mua trái phiếu chính phủ để giữ lãi suất ở mức khoảng 0%. (NHK)
* Theo khảo sát của Reuters ngày 16/7, xuất khẩu tháng 6/2021 Nhật Bản tăng 46,2% so với một năm trước đó, tháng thứ tư liên tiếp đạt mức tăng hai con số. Tăng trưởng xuất khẩu vẫn mạnh mẽ mặc dù sự thiếu hụt chip trên toàn cầu đã ảnh hưởng đến sản lượng ô tô và các lô hàng của Nhật Bản. (Reuters)
* Doanh nghiệp nhỏ Hàn Quốc đang chật vật vì làn sóng Covid-19. Theo báo cáo khảo sát của Viện nghiên cứu Kinh tế Hàn Quốc (KERI), có 8/10 doanh nghiệp nhỏ Hàn Quốc ghi nhận tổng doanh số bán hàng trong nửa đầu năm 2021 giảm trung bình 21,8% so với cùng kỳ năm 2020.
Trong đó, 58,2% doanh nghiệp cho rằng đại dịch Covid-19 là lý do lớn nhất và khoảng 65,3% dự báo tổng doanh thu năm 2021 sẽ giảm nhiều hơn so với năm 2020.
Ngày 19/7, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã tái khẳng định chính phủ sẽ tăng cường hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ bị ảnh hưởng do dịch. (Korea Herald)
* Hàn Quốc đang từng bước gỡ bỏ và giảm thuế đối với mặt hàng nhập khẩu từ Indonesia và Israel theo các thỏa thuận thương mại mà nước này đã ký.
Tháng 12/2020, Hàn Quốc ký Thỏa thuận đối tác kinh tế toàn diện với Indonesia và sẽ dỡ bỏ thuế đối với 95,8% mặt hàng thương mại giữa hai nước.
Tháng 5/2021, Hàn Quốc đã ký Hiệp định thương mại tự do với Israel, trong đó cam kết gỡ bỏ thuế đối với 95,2% hàng hóa thương mại với kỳ vọng tăng lượng xuất khẩu ô tô và các linh kiện sang Israel. (Yonhap News)
| Philippines đã bắt đầu nhận được các liều vaccine từ Moderna Inc. và Pfizer.. (Nguồn: Reuters) |
Kinh tế ASEAN và các nền kinh tế mới nổi
* Theo ước tính của Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore, kinh tế quý II/2021 nước này tăng trưởng 14,3% so với cùng kỳ năm trước - mức tăng trưởng quý II cao nhất của Singapore trong gần một thập kỷ qua - với ngành sản xuất hàng hóa tăng trưởng 22,2%, công nghiệp dịch vụ tăng trưởng 9,8% và ngành sản xuất chủ chốt tăng 18,5% so với cùng kỳ năm trước. (VnEconomy)
* Các nước đang phát triển ở Đông Nam Á đang ngày càng chuyển sang sử dụng vaccine phương Tây khi tốc độ tiêm chủng ở Mỹ chậm lại và nguồn cung mở rộng, đánh dấu sự thay đổi từ việc phụ thuộc vào vaccine của Trung Quốc hồi đầu năm.
Trong những ngày gần đây, Indonesia và Malaysia cho biết họ dự kiến sẽ nhận được hàng triệu liều vaccine do Pfizer Inc. và BioNTech SE phát triển trong nửa cuối năm nay. Philippines đã bắt đầu nhận được các liều vaccine từ Moderna Inc. và Pfizer.
Phần lớn vaccine ở Indonesia và Philippines trong nửa đầu năm đến từ Công ty TNHH Công nghệ sinh học Sinovac của Trung Quốc và Malaysia chủ yếu dựa vào hỗn hợp của Sinovac và Pfizer.
Việc chuyển hướng sang các loại vaccine phương Tây diễn ra khi các ca bệnh Covid-19 đang gia tăng nhanh chóng khắp khu vực và trên toàn thế giới đang tăng khi biến thể Delta rất dễ lây lan trên toàn thế giới. (WSJ)
* Bộ Thương mại Thái Lan dự kiến sẽ đề xuất các khuôn khổ đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) với EU và FTA ASEAN - Canada để Nội các nước này thông qua trong quý III nhằm thúc đẩy xuất khẩu của đất nước, động cơ duy nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước trong năm nay.
Thái Lan cũng đặt mục tiêu kết thúc đàm phán FTA với Pakistan vào cuối năm nay, với kỳ vọng rằng FTA này khi được thực thi sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thêm 0,18-0,32 điểm phần trăm. (TTXVN)