Muốn hội nhập, phải nắm vững quy định quốc tế

Đây cũng là những nội dung chính mà các chuyên gia kinh tế mong muốn các phóng viên, biên tập viên tuyên truyền đến doanh nghiệp trong giai đoạn hội nhập quốc tế hiện nay tại “Hội nghị tập huấn Hội nhập Quốc tế về kinh tế trong lĩnh vực Thông tin và Truyền thông” được tổ chức ngày 16/9 ở Hà Nội.

Tham gia Hội nghị có ông Nguyễn Thành Hưng, Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông, đại diện các Bộ, Ban, ngành, các doanh nghiệp; phóng viên, biên tập viên mảng kinh tế của các cơ quan báo chí trung ương và một số tỉnh phía Bắc.

Đây là Hội nghị đầu tiên trong chuỗi 9 Hội nghị tương tự sẽ được Bộ Thông tin & Truyền thông tổ chức lần lượt từ nay đến cuối năm tại: Đà Nẵng, Huế, Quảng Ninh, Lâm Đồng, Bến Tre, TP. Hồ Chí Minh, Cần Thơ...

Chủ động nắm vững kiến thức về hội nhập

Hội nhập quốc tế về kinh tế đã, đang và sẽ là xu hướng tất yếu của các quốc gia. Hiện nay, Việt Nam đã gia nhập ASEAN, tham gia WTO, ký nhiều Hiệp định thương mại song phương, đa phương với các nước, các khối quốc gia và sắp tới là hiệp định TPP. Việc hội nhập này đã mang lại cho Việt Nam nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế, đặc biệt là thành tựu trong xuất khẩu và thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, quá trình hội nhập cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ thách thức với nền kinh tế. Đặc biệt, trong Hiệp định TPP có nhiều quy định mới như sở hữu trí tuệ, thương mại điện tử... mà các tổ chức, doanh nghiệp phải nắm được.

Chính vì vậy, các diễn giả tại buổi tập huấn đã tập trung vào những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam khi tham gia vào TPP qua 4 thuyết trình chính, gồm: “Định hướng hội nhập quốc tế về kinh tế và TPP đối với Việt Nam”; “Tự do hóa đầu tư khi TPP có hiệu lực đối với Việt Nam”; “Giới thiệu chung về hội nhập trong lĩnh vực thông tin và truyền thông trong đó có TPP”; và “Đánh giá tác động, cơ hội, thách thức đối với lĩnh vực thông tin và truyền thông khi TPP có hiệu lực đối với Việt Nam”.

Nhấn mạnh đến tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, đây cũng là một trong những nội dung đàm phán khó khăn nhất của TPP.

So với cam kết gia nhập WTO thì quy định về sở hữu trí tuệ ở TPP vừa có phạm vi rộng hơn, lại vừa đòi hỏi mức độ cam kết sâu hơn khi yêu cầu các nước tham gia phải nâng cao mức độ và kéo dài thời hạn bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan. Để phù hợp với TPP, Việt Nam phải sửa đổi một số văn bản pháp luật hiện hành như: Luật Sở hữu trí tuệ, Bộ luật Hình sự theo hướng cho phép xử lý hình sự một số hình thức xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ…

Trong lĩnh vực thương mại điện tử, các cam kết của Hiệp định TPP cũng rất nhiều. Việt Nam đã chấp nhận một số yêu cầu chính, song trong các trường hợp liên quan đến an ninh - quốc phòng, trật tự an toàn xã hội, thuần phong mỹ tục thì vẫn được áp dụng các biện pháp cần thiết. Ngoài ra, trong thời gian 3 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực, các nước cam kết không khiếu kiện các quy định của pháp luật Việt Nam được ban hành trước khi Hiệp định có hiệu lực.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Thành Hưng nhấn mạnh, các phóng viên, biên tập viên cần nắm rõ những điều khoản cam kết của Việt Nam, quy định của các hiệp định để đẩy mạnh tuyên truyền tới công chúng, đặc biệt là tới các doanh nghiệp.

Nâng cao năng lực cạnh tranh

Cũng tại Hội nghị, ông Ngô Chung Khanh chia sẻ, Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) không chỉ có thách thức mà cũng tạo ra những cơ hội lớn về kinh tế cho Việt Nam. 

Ông Khanh cũng nhấn mạnh những cơ hội như: thúc đẩy thương mại giữa Việt Nam với EU và các nước TPP; đa dạng hóa quan hệ kinh tế, thương mại; đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu, tránh phụ thuộc quá mức vào một khu vực; cải thiện môi trường đầu tư; cũng như cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Các hiệp định cũng được kỳ vọng giúp nâng cao tốc độ tăng trưởng kinh tế, tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập và xóa đói giảm nghèo.

Tuy nhiên, ông Khanh cũng vạch ra những thách thức không nhỏ. “Với một số chủng loại nông sản như thịt gà, lợn, Việt Nam gặp sức ép cạnh tranh lớn. Một số sản phẩm khác cũng gặp cạnh tranh nhưng sức ép nhẹ hơn như sữa, đậu tương, ngô...”.

Về lĩnh vực thông tin tuyền truyền, theo ông Khanh, các lĩnh vực nhạy cảm như xuất bản, phát thanh, truyền hình đều không cam kết mở cho nước ngoài.

Trước thực tế hội nhập quốc tế về kinh tế, các chuyên gia tại Hội nghị cũng khuyến nghị các vấn đề liên quan như: Nắm vững cam kết của Việt Nam, không chỉ lĩnh vực trực tiếp liên quan đến mình; Thay đổi tư duy kinh doanh trong bối cảnh mới; Chủ động xây dựng kế hoạch kinh doanh cho giai đoạn trung và dài hạn; Nâng cao năng lực cạnh tranh; Chủ động tìm hướng hợp tác với các đối tác nước ngoài, tham gia vào dây chuyền cung ứng toàn cầu.