| Việc Washington có quyết định rút lại các đòn thuế quan là điều chưa ai dám khẳng định. (Nguồn: AFP) |
Động thái này được xem như bước nhượng bộ nhằm hoàn tất thỏa thuận "giai đoạn một" giúp hai bên tạm ngưng cuộc chiến thương mại.
Cụ thể, Nhà Trắng đang xem xét việc rút lại khoản thuế 15% đánh vào số hàng hóa nhập khẩu trị giá 112 tỷ USD từ Trung Quốc, bao gồm các mặt hàng như quần áo, đồ gia dụng và màn hình phẳng. Mức thuế này chính thức có hiệu lực từ ngày 1/9 vừa qua. Quyết định này của Washington sẽ thỏa mãn yêu cầu cốt lõi của phía Bắc Kinh khi các nhà đàm phán hai bên thảo luận về điều khoản của thỏa thuận đình chiến thương mại, một văn bản dự kiến được kỳ vọng là sẽ sớm có được chữ ký của Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Tuy nhiên, Washington nhiều khả năng muốn đối tác của mình có động thái “có đi có lại”, chẳng hạn như tăng cường các điều khoản về bảo vệ sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp Mỹ, đảm bảo vững chắc hơn về quy mô thu mua nông sản Mỹ và quan trọng nữa là lễ ký kết thỏa thuận sẽ diễn ra trên đất Mỹ.
Sau chuyến thăm Washington hồi đầu tháng 10 của các nhà đàm phán hàng đầu Trung Quốc, các quan chức Mỹ đã tạm hoãn kế hoạch tăng thuế áp dụng đối với số hàng hóa trị giá 250 tỷ USD từ 25% lên 30%, kế hoạch ban đầu dự kiến có hiệu lực từ 15/10. Giới chức Mỹ cũng ngỏ ý cho biết, Bắc Kinh có thể tránh được việc phải chịu khoản thuế mà Mỹ dự định đánh vào số hàng hóa trị giá 156 tỷ USD, bao trùm hầu như toàn bộ các mặt hàng tiêu dùng nhập khẩu từ Trung Quốc, vào giữa tháng 12 tới, nếu ký thỏa thuận với Washington.
Một nguồn thạo tin cho rằng, dù ngày càng có nhiều quan chức trong Chính quyền Trump cho rằng Mỹ nên có những nhượng bộ về các khoản thuế hiện hành, song chưa rõ liệu bản thân người đứng đầu Nhà Trắng có chia sẻ quan điểm này hay không, vì vậy việc Washington rút lại các đòn thuế quan là điều chưa ai dám khẳng định.
Có ý kiến nhận định, thỏa thuận “đình chiến” Mỹ - Trung sẽ còn đem lại những lợi ích kinh tế lớn hơn nếu nó bao gồm điều khoản yêu cầu Washington thu hồi một số khoản thuế đã áp với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, trong bối cảnh giới chức trên khắp thế giới đang đau đầu với thực trạng tăng trưởng trì trệ.
Myron Brilliant, phụ trách các vấn đề quốc tế tại Văn phòng Thương mại Mỹ cho hay, cả Trung Quốc và Mỹ đều có động lực để xúc tiến thỏa thuận. Ông Myron Brilliant nói: “Hai bên đều nhận thấy rằng, việc tiến tới thỏa thuận là điều quan trọng ở thời điểm hiện nay và để đi đến cái đích đó, họ cần một số nhượng bộ. Chính quyền Mỹ sẽ có những động thái mới đối với thuế quan còn Trung Quốc đang tìm cách xoay xở để chấp thuận nội dung điều khoản liên quan tới sở hữu trí tuệ bao trùm và chặt chẽ hơn”.
Những quan chức có tư tưởng cứng rắn trong Chính quyền Trump và trong Quốc hội có thể sẽ phản đối. Quan điểm của họ cho rằng, Washington sẽ để mất ảnh hưởng nếu rút lại các khoản thuế mới và hành động này càng củng cố cáo buộc cho rằng, người đứng đầu Nhà Trắng rất dễ bị Bắc Kinh khuất phục, một đánh giá cực kỳ bất lợi khi ông tiến hành chiến dịch tái tranh cử.
Học giả Derek Scissors thuộc Viện Doanh nghiệp Mỹ nói: “Rút lại các khoản thuế là hành động mạo hiểm đối với Tổng thống Trump… Ở thời điểm hiện tại, ông ấy có thể lấy việc thâm hụt thương mại với Trung Quốc hiện đang thu hẹp là dẫn chứng rõ nét nhất cho những nỗ lực đảo ngược các thiệt hại kinh tế mà ông từng gay gắt chỉ trích khi tranh cử năm 2016. Dỡ bỏ thuế quan và để thâm hụt thương mại leo thang sẽ chỉ khiến phe Dân chủ cáo buộc ông dối trá với các cử tri”.