| Hiện tượng gia tăng số lượng người vô gia cư của Mỹ là kết quả của sự kết hợp của nhiều yếu tố. (Nguồn: WSJ) |
Nguyên nhân là do giá bán/cho thuê nhà ở của Mỹ ngày càng trở nên đắt đỏ hơn, đi kèm lãi suất tăng cao, khiến số lượng người không đủ khả năng mua/thuê nhà nhảy lên ngưỡng đỉnh mới.
Cụ thể, HUD đã thực hiện việc khảo sát trên toàn quốc, bao gồm xem xét số lượng các cá nhân đang sống trong các khu nhà ở tạm thời, nhà tạm trú xã hội và các khu vực công cộng, ngoài trời… vào một đêm của tháng 1/2023. Kết quả khảo sát, sử dụng ước tính “tại một thời điểm” để tính toán số liệu tổng quan hàng năm, đã chỉ ra rằng có hơn 650.000 người Mỹ rơi vào cảnh vô gia cư. Đây là con số lớn nhất kể từ khi khảo sát bắt đầu thực hiện vào năm 2007.
Điểm đáng lưu ý là tình trạng vô gia cư trên toàn Mỹ được quan sát thấy ở mọi đối tượng, nhưng phần lớn tập trung vào cộng đồng người da màu. Với quy mô dân số chiếm 13% toàn quốc, hơn 37% người da đen tại Mỹ là những người vô gia cư, trong đó 50% số người vô gia cư thuộc cộng đồng này là thành viên của một gia đình có trẻ em.
Nhóm cộng đồng gốc Á hoặc người Mỹ gốc Á có tỷ lệ vô gia cư thấp hơn, nhưng ghi nhận mức tăng mạnh nhất từ trước đến nay trong khoảng thời gian năm 2022 -2023. Báo cáo cho biết đã có thêm 3.313 người gốc Á và người Mỹ gốc Á không có nhà ở vào năm 2023, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2022.
Tuy nhiên, xét trên tổng thể, sự gia tăng lớn nhất về số lượng người vô gia cư nằm ở cộng đồng những người gốc Mỹ Latinh. Có thêm 39.106 người gốc Mỹ Latinh không có nhà ở trong năm nay, nhiều hơn 28% so với một năm trước đó.
Cuộc khảo sát cũng cho thấy số người lần đầu tiên trở thành người vô gia cư tăng vọt, cao hơn 25% tính từ năm tài chính 2021 tới năm tài chính 2022 (từ 1/10 năm trước cho tới hết 30/9 năm sau). Trong khi số người thoát khỏi tình trạng vô gia cư để có nhà ở lâu dài chỉ tăng 8%.
Theo HUD, hiện tượng gia tăng số lượng người vô gia cư của Mỹ là kết quả của sự kết hợp của nhiều yếu tố. Chúng bao gồm giá bán/cho thuê nhà tăng đáng kể trong vài năm gần đây. Công ty khảo sát bất động sản Redfin thống kê, giá cho thuê nhà trung bình toàn quốc của Mỹ, trong tháng 11/2023 đã bắt đầu có xu hướng giảm, nhưng vẫn cao hơn 22% so với tháng 11/2019, trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, đẩy nhu cầu và chi phí nhà ở tăng cao. Cùng tháng, giá chào thuê trung bình một căn hộ của Mỹ chỉ thấp hơn 4% so với mức cao kỷ lục 2.054 USD/căn hộ/tháng đạt được vào tháng 8/2022.
Ngoài ra, báo cáo của HUD còn cho thấy, vào năm 2022, việc Chính phủ Mỹ dừng các biện pháp hỗ trợ người dân trong giai đoạn đại dịch cũng có thể trở thành yếu tố góp phần khiến số lượng người vô gia cư tăng lên đột biến trong tháng đầu tiên của năm 2023.
Bà Peggy Bailey, Phó Chủ tịch Hiệp hội An ninh Nhà ở và Thu nhập tại Trung tâm Ưu tiên Chính sách và Ngân sách Mỹ, kêu gọi các nhà chức trách cần nhanh chóng giải quyết nguyên nhân chính gây ra tình trạng vô gia cư và mất ổn định nhà ở, bao gồm khoảng cách giữa thu nhập thấp và chi phí thuê nhà.
Phát biểu về báo cáo nói trên, Bộ trưởng HUD Marcia Fudge nhấn mạnh tình trạng vô gia cư là hoàn toàn có thể giải quyết được và tình trạng này không nên tồn tại ở Mỹ. Ông Fudge tuyên bố: “Chúng tôi đã đạt được những bước tiến tích cực nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm. Dữ liệu này nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải có thêm các giải pháp và chiến lược hỗ trợ mọi người nhanh chóng thoát khỏi tình trạng vô gia cư và ngăn chặn tình trạng vô gia cư phát triển”.
Trong gần một năm kể từ khi công tác thống kê của HUD được tiến hành, Chính phủ Mỹ đã nỗ lực thực hiện một số biện pháp, nhằm ngăn chặn tình trạng vô gia cư lan rộng và hỗ trợ những người không có nhà ở. Trong đó có thể kể tới Kế hoạch hành động cung cấp nhà ở, với mục tiêu tăng số căn hộ sẽ được xây dựng trong năm nay lên mức cao nhất so với các năm trước đó.
Trong một thông báo vừa phát hành tuần trước, HUD cho biết, trong năm 2023, đã giúp hơn 424.000 hộ gia đình kết nối với các dịch vụ hỗ trợ người vô gia cư, thoát khỏi tình trạng vô gia cư hoặc hoàn toàn tránh được tình trạng vô gia cư. Đầu tháng này, Cơ quan Quản lý Cựu chiến binh Mỹ cũng thông báo đã cung cấp nơi ở cho hơn 38.000 cựu chiến binh vô gia cư.