| Hàng trăm người Afghanistan trên một chiếc máy bay của không quân Mỹ rời khỏi Kabul khi Washington tiến hành rút quân hồi tháng 8/2021. (Nguồn: Sky News) |
Theo bản tóm tắt, đã được các cơ quan trong Bộ Ngoại giao và Lầu Năm Góc liên quan việc rút quân tiến hành đánh giá trong vài tháng qua, chính quyền Tổng thống Joe Biden thừa nhận nên rút công dân Mỹ và người Afghanistan từng hợp tác với liên quân khỏi Kabul sớm hơn khi chiến tranh kết thúc.
Báo cáo được đưa ra khi các nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện cam kết sử dụng lợi thế đa số để xem xét kỹ lưỡng việc rút quân, bao gồm cả vụ đánh bom liều chết tại sân bay Kabul khiến 13 lính Mỹ và 170 người Afghanistan thiệt mạng.
Tổng thống Joe Biden ban đầu bảo vệ quyết định rút quân của ông là một “thành công phi thường” và tuyên bố chấm dứt kỷ nguyên Mỹ sử dụng sức mạnh quân sự “để xây dựng lại các quốc gia khác”.
Nhưng kết quả thăm dò vào thời điểm đó cho thấy, chưa đến 40% người Mỹ ủng hộ cách Tổng thống Biden xử lý việc rút quân và ông Biden cuối cùng đã yêu cầu đánh giá toàn diện lại việc rút quân.
Theo bản tóm tắt, Nhà Trắng khẳng định chính quyền của Tổng thống Biden đã làm tất cả những gì có thể, đồng thời cáo buộc người tiền nhiệm của ông là Donald Trump đã vội vàng thỏa thuận với Taliban để rút quân Mỹ về nước vào mùa Xuân năm 2021 mà không vạch ra kế hoạch hậu chiến.
Theo báo cáo này, thỏa thuận trên đã đặt chính phủ kế nhiệm, là chính quyền của ông Biden, vào một tình thế bất khả kháng và chỉ rõ rằng, không cơ quan tình báo nào dự đoán được sự sụp đổ thảm khốc như vậy của lực lượng chính phủ Afghanistan.
Tuy nhiên, giới chức Mỹ cũng thừa nhận Taliban đã giành quyền kiểm soát đất nước quá nhanh.
Theo báo cáo, trong những tháng trước khi rút quân, chính quyền của Tổng thống Biden đã chọn “không thông báo rầm rộ và công khai về một tình huống xấu nhất có thể xảy ra để tránh báo hiệu sự thiếu tin tưởng” vào chính phủ Afghanistan.
Báo cáo không trực tiếp gọi đó là một sai lầm, nhưng ở hai điểm, báo cáo nói rằng chính phủ đã thay đổi chính sách của mình và sẽ không đưa ra lựa chọn đó nữa.
Việc rút quân khỏi Afghanistan, kết thúc vào ngày 30/8/2021, đã gây sốc cho người Mỹ và các đồng minh của Washington khi Taliban quét sạch các lực lượng của chính phủ do phương Tây huấn luyện chỉ trong vài tuần, buộc những binh sĩ cuối cùng của Mỹ phải tiến hành một cuộc sơ tán vội vàng khỏi sân bay Kabul.
Đáng chú ý, một vụ đánh bom tự sát tại khu vực đông đúc của sân bay đã khiến 13 binh sĩ Mỹ và 170 người Afghanistan đã thiệt mạng khi Washington và các đồng minh triển khai một chiến dịch không vận quân sự chưa từng có đưa hơn 120.000 người rời khỏi quốc gia Trung Á chỉ trong vài ngày.
Nhà Trắng nhấn mạnh, việc Mỹ rút khỏi Afghanistan sẽ không làm suy yếu các liên minh của của nước này hay cắt giảm vai trò của Washington trên trường quốc tế. Những bài học rút ra từ việc rút quân khỏi Afghanistan sẽ được áp dụng tại Ukraine và Ethiopia.