| Số báo News of the World cuối cùng với hàng tít lớn “Cảm ơn và tạm biệt”. |
Những ngày này, báo chí và dư luận thế giới vẫn còn bàng hoàng, sửng sốt khi ông trùm truyền thông Rupert Murdoch công bố đóng cửa tờ News of the World, một trong những báo lá cải lâu đời và bán chạy nhất nước Anh.
Khai tử “quả trứng vàng”
| Liên quan tới vụ News of the World, ngày 9/7, lãnh đạo đảng Xanh ở Australia, Thượng nghị sĩ Bob Brown kêu gọi chính phủ mở cuộc điều tra về những cơ quan báo chí của nước này mà tập đoàn News Corporation nắm cổ phần. Đồng thời, Thượng nghị sĩ Bob Brown cũng yêu cầu Bộ trưởng Thông tin truyền thông Stephen Conroy phải có quy chế kiểm soát báo chí để tránh lặp lại vụ bê bối giống như bê bối nghe lén điện thoại của tờ News of the World tại Anh. |
Còn nhớ, xuất bản số đầu tiên vào ngày 1/10/1843 tại London (Anh) với giá chỉ 3 xu (tương đương 1,04 bảng ngày nay), News of the World là tờ báo rẻ nhất tại Anh thời kỳ đó với nội dung hướng tới tầng lớp lao động. Những năm 1950, News of the World từng là tờ báo bán chạy nhất thế giới với xấp xỉ 9 triệu bản/kỳ. Năm 1969, tờ báo được chuyển giao cho News International của ông trùm truyền thông Rupert Murdoch và việc này đã làm thay đổi mọi thứ. Quan tâm của tờ báo tới đời tư của các nhân vật nổi tiếng bắt đầu từ đây.
Một biên tập viên cao cấp của tờ báo này cách đây 2 năm từng thừa nhận rằng, bằng những tiểu xảo và phương pháp sử dụng công nghệ mới, News of the World thâu tóm được một mạng lưới thông tin khá lớn và luôn có được những tin gây sốc dư luận. Người này cũng cho biết, ban biên tập của News of the World sẵn sàng chi hàng triệu USD để mua lại những tài liệu quý giá phục vụ cho những bài viết có thông tin lá cải để đăng báo, thu hút sự chú ý của độc giả.
Trước bê bối nghe lén điện thoại di động của nhiều nhân vật nổi tiếng trong làng giải trí, các chính trị gia và cả các nạn nhân trong những vụ án để moi tin tức ở Anh, ông trùm truyền thông Murdoch đã khai tử tờ báo này nhằm hạn chế tai tiếng. Ông James Murdoch, người nắm các hoạt động châu Âu của tập đoàn News International thuộc News Corp mà cha ông, Rupert Murdoch lập ra, lên án hành vi nghe lén “vô đạo đức” đã làm ô uế danh tiếng của tờ báo. Thông báo quyết định đóng cửa News of the World trước đội ngũ 200 nhân viên của mình hôm 7/7, ông Murdoch nêu lý do: “News of the World hoạt động trong lĩnh vực buộc những người khác phải chịu trách nhiệm. Nhưng chính bản thân báo lại không làm được như vậy”. Ông cũng nhấn mạnh công ty của ông hợp tác toàn diện với cảnh sát, đồng thời “đã trả một số khoản thanh toán ngoài tòa cho các nạn nhân bị nghe lén do chính tôi thông qua. Giờ tôi biết là tôi không có đầy đủ thông tin khi đưa ra quyết định. Đây là chuyện vô cùng đáng tiếc”. Ông cũng không quên công bố doanh thu từ số báo cuối cùng sẽ được quyên cho quỹ từ thiện.
Chiến thắng cho những người tử tế?
Việc tờ báo bị đóng cửa, theo Sky News, được xem là “chiến thắng cho những người tử tế”, song đa số các ý kiến cho rằng hành động “dập lửa” của nhà tài phiệt Murdoch là không hay vì “không thể trừng phạt cả một tờ báo”.
Thực tế, các nhân viên của tờ báo này tỏ ra sốc trước tin báo bị đóng cửa. Biên tập viên chính trị David Wooding nói việc đóng cửa này giống như một “quả bom”. Biên tập viên chính Colin Myler thì than thở đây là “ngày buồn nhất trong sự nghiệp của mình”. Nhưng bất bình nhất là cây bút bình luận Carole Malone: “Điều thực sự bi thảm là tất cả nhân viên đều không có liên quan gì với những gì đã xảy ra trong quá khứ. Có hơn 200 người làm việc ở tờ báo và tôi nghĩ rằng chỉ có ba người từng làm việc trong thời kỳ xảy ra các vụ xâm nhập”.
Thậm chí, ông nghị Chris Bryant của Công đảng, người tin rằng điện thoại của mình đã bị tấn công, cũng nói quyết định đóng cửa tờ báo là “một động thái thực sự đáng hoài nghi”. Đành rằng theo báo chí Anh, hành vi của những người dùng công nghệ tin tặc (hacking) để lấy tin bất chấp quyền riêng tư của cả người đã chết và thân nhân họ là chuyện phi đạo đức, song theo ông Chris, “Một điều thực sự không công bằng là chính các nhân viên tại tờ báo là những người đang mất việc làm, mà không phải là những người ở cấp trên”.
Thêm nữa, theo giới phân tích kinh tế, việc đóng cửa News of the World sẽ gây tác động nhỏ về tài chính của News Corp. Tờ báo này chỉ có giá trị 1,3 tỷ USD, ít hơn phân nửa giá trị của các hoạt động xuất bản ở Anh của News Corp, và hiện giữ 2,8% vốn thị trường của cả tập đoàn News Corp. Tuy vậy, những xáo trộn thời gian qua của News of the World đã và đang đe dọa đến các hoạt động giao dịch kinh doanh của tập đoàn News Corp., một trong số đó là đề xuất mua lại 60,9% cổ phần của British Sky Broadcasting, hãng truyền hình thu phát qua vệ tinh lớn ở Anh. Ngoài ra, News Corp còn phải đối mặt với việc bồi thường cho những nạn nhân vụ nghe lén điện thoại. Hiện diễn viên điện ảnh Sienna Miller là người đầu tiên được bồi thường với khoản tiền 160.000 USD và hơn 200 đơn kiện khác có thể khiến News Corp mất thêm 32 triệu USD nữa.
Phanh phui
Tuy nhiên, việc đóng cửa News of the World sẽ không làm các cuộc điều tra ngừng lại. Ngày 8/7, Thủ tướng Anh David Cameron thông báo song song với cuộc điều tra của cảnh sát, một ủy ban điều tra độc lập do một thẩm phán đứng đầu sẽ được thành lập để điều tra vụ nghe lén điện thoại trái phép này. Ông cũng cho biết sẽ mở một cuộc điều tra khác liên quan đến đạo đức và văn hóa của báo chí nhằm củng cố Ủy ban Kiểm soát truyền thông.
Thực ra, tờ báo nổi tiếng với các vụ phanh phui chuyện thâm cung bí sử của các nhân vật nổi tiếng hay các thành viên trong Hoàng gia bắt đầu bị nghi ngờ có hành vi trái luật khi đưa tin về chấn thương đầu gối của Hoàng tử William hồi tháng 11/2005, một thông tin mà chỉ có các thành viên trong Hoàng gia mới biết. Mức độ giận dữ của dư luận càng tăng cao trong tuần qua khi người ta phát hiện vào năm 2002, tờ báo này đã truy cập vào hộp thư thoại của một bé gái 13 tuổi bị bắt cóc và giết chết. Tờ báo cũng nhắm vào thân nhân của các nạn nhân trong những vụ trọng án lớn như vụ đánh bom khủng bố ở London năm 2005.
Có thể nói đây không phải là lần đầu việc nghe lén của tờ báo nổi tiếng của Anh bị phanh phui, nhưng là vụ việc gây ảnh hưởng lớn tới dư luận nước này. Vì vậy, Thủ tướng Anh cam kết Chính phủ sẽ tiến hành cuộc điều tra khẩn cấp và kiên quyết về vụ việc trên. Hiện tại, cảnh sát đang xác minh khoảng 4.000 cái tên có thể là mục tiêu bị News of the World nghe lén. Họ cũng đã triệu tập hai người là Clive Goodman, nguyên phóng viên từng bị kết án 4 tháng tù hồi năm 2007 vì nghe lén điện thoại và Andy Coulson, nguyên tổng biên tập của báo, trước đây từng là người phụ trách truyền thông của Thủ tướng Cameron. Goodman bị nghi ngờ đã chi tiền trái phép cho cảnh sát, còn Coulson vì những cáo buộc dính líu đến vụ xâm nhập điện thoại trái phép trong thời gian làm tổng biên tập (2003-2007).
Theo cảnh sát Anh, cách thức xâm nhập điện thoại di động mà tờ báo này sử dụng thực ra rất đơn giản. Các điện thoại luôn có số Pin (số định dạng cá nhân) mặc định gồm 4 chữ số như 1234, 0000 hay 3333. Khách hàng luôn được khuyên đổi số Pin, nhưng rất ít người làm điều này. News of the World chỉ cần gọi tới số điện thoại cần xâm nhập và nếu không có người bắt máy, các “gián điệp” của tờ báo này chỉ việc nhập các số Pin mặc định là đã có thể truy cập vào hộp thư thoại của nạn nhân. Một mánh khóe khác được áp dụng sau đó là đổi số Pin mặc định của hộp thư thoại nhằm chắc chắn rằng không ai khác có thể truy cập nữa. Đó là lý do vì sao tờ báo luôn có tin “độc”.
Sự “ra đi” của News of the World hiện được coi là một nỗ lực để ngăn cuộc khủng hoảng không lan ra cả “đế chế” Murdoch. Tuy nhiên, theo nhiều nhà phân tích, đó có thể chỉ là một chiêu PR của tập đoàn News Corporation để chuẩn bị kế hoạch “bình mới rượu cũ” mà thôi.
Hoàng Minh (Theo CNN, BBC, Msnbc)