Đây là cuộc họp quan trọng nhằm triển khai Tuyên bố Hội nghị Cấp cao ASEAN-Nga tại Sochi, tháng 5/2016, đánh giá tiến độ thực hiện Kế hoạch hành động (KHHĐ) toàn diện ASEAN-Nga giai đoạn 2016-2020 và chuẩn bị cho các hội nghị sắp tới giữa ASEAN và Nga.
| Các Quan chức cao cấp (SOM) ASEAN-Nga lần thứ 14. |
Theo đó, hai bên ghi nhận các kết quả tích cực bước đầu với nhiều chương trình hợp tác đã được triển khai trên các lĩnh vực (sau một năm, 24/139 dòng hành động trên ba lĩnh vực chính trị-an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội đã được thực hiện).
Nga đánh giá ASEAN là một tổ chức khu vực thành công, có nhiều triển vọng và mong muốn thấy một ASEAN đoàn kết, ổn định, thịnh vượng và có vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Khẳng định coi trọng quan hệ với ASEAN, Trưởng đoàn Nga thông báo sẽ lập Phái đoàn Đại diện Thường trực của Nga tại ASEAN vào giữa năm nay và tiếp tục tăng cường hợp tác với ASEAN tại các cơ chế khu vực như Diễn đàn an ninh khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) và Diễn đàn biển ASEAN mở rộng (EAMF).
Các nước ASEAN đánh giá cao vai trò của Nga và mong muốn Nga đẩy mạnh các hoạt động hợp tác hỗ trợ ASEAN trong tiến trình xây dựng Cộng đồng và tăng cường vị thế của ASEAN ở khu vực và trên thế giới. Trong bối cảnh kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN, các thành viên hy vọng các hoạt động văn hóa thời gian tới như tổ chức lễ hội âm nhạc và biểu diễn giao hưởng Nga sẽ góp phần tăng cường sự hiểu biết, tình hữu nghị và gắn bó giữa nhân dân các nước ASEAN và Nga.
Cuộc họp đã trao đổi về tình hình một số điểm nóng khu vực và trên thế giới, cũng như nhu cầu hợp tác ASEAN-Nga trong các lĩnh vực nổi cộm hiện nay như chống khủng bố, buôn lậu ma túy, tội phạm mạng, tội phạm công nghệ cao, ứng phó và quản lý thiên tai.
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng đoàn Việt Nam, đã khẳng định Việt Nam coi trọng quan hệ ASEAN-Nga vốn được xây dựng trên nền tảng tình hữu nghị và nhu cầu thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng ở khu vực. Thứ trưởng bày tỏ mong muốn Nga phát huy hơn nữa vai trò của một cường quốc châu Á - Thái Bình Dương, ủng hộ ASEAN xây dựng một cấu trúc khu vực dựa trên pháp luật và phát huy vai trò trung tâm trong giải quyết các thách thức khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông trên cơ sở lập trường chung của ASEAN.
Cho rằng tiềm năng hợp tác giữa ASEAN và Nga còn rất lớn, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh hai bên cần có những biện pháp cụ thể để khai thác các thế mạnh của nhau. Trước mắt, ASEAN và Nga có thể đẩy mạnh hợp tác ở các lĩnh vực thiết thực như năng lượng và du lịch. Về lâu dài, với trình độ khoa học, công nghệ tiên tiến, nền tảng công nghiệp phát triển mạnh, Nga có thể giúp ASEAN phát triển năng lượng tái tạo, nâng cao hiệu quả sản xuất, ứng phó và quản lý thiên tai.
Về giao thông, với vị trí chiến lược là cầu nối giữa hai lục địa Á-Âu, Nga có ưu thế hỗ trợ ASEAN đa dạng hóa các phương thức vận tải, chuỗi cung ứng logistic, phát triển giao thông thông minh, khả năng định vị vệ tinh, đảm bảo an ninh, an toàn giao thông khu vực.
Trong quá trình hai bên đang nghiên cứu khả năng xây dựng một Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa ASEAN và Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU), Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và đóng góp trong tiến trình này với tư cách là nước ASEAN đầu tiên ký FTA với EAEU.