Hành trang cho trẻ vào lớp 1: Thầy cô thấu hiểu, cha mẹ đồng hành

Chuyển đổi số trong giáo dục: Cuộc đua nước rút (Nguồn: Dân trí)

Theo các chuyên gia, khoảng chú ý của học sinh lớp 1 không dài quá 15 phút, giáo viên nên giới hạn thời gian cho mỗi tiết học là 15 phút. (Nguồn: Dân trí)

Tại Tọa đàm trực tuyến sáng 3/9, các chuyên gia đã trao đổi về những cách thức để chuẩn bị tâm thế học tập trực tuyến cho học sinh lớp 1, những kỹ thuật để duy trì sự hứng thú, sự tập trung cũng như cách thức cân bằng sức khỏe tinh thần và cuộc sống trong bối cảnh học tập trực tuyến.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng bàn thảo về việc thiết kế bài học trực tuyến, phương pháp sư phạm và gợi ý tổ chức hoạt động cho phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh lớp 1 nhằm giúp giáo viên bậc Tiểu học có cái nhìn thực tế hơn, đảm bảo chất lượng giáo dục đào tạo trẻ được tốt hơn.

Chỉ báo của năng lực công dân số

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam, Chủ nhiệm khoa Các Khoa học Giáo dục – Trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: Theo khảo sát từ hãng bảo mật Kaspersky, có 55% tổng số trẻ em trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã phải chuyển sang hình thức học trực tuyến vì đại dịch.

Báo cáo cũng cho thấy, 74% trẻ em không thích học trực tuyến vì phải dành quá nhiều thời gian trước màn hình. Có đến 57% học sinh cảm thấy bài giảng trực tuyến khó hiểu hơn, khó tập trung hơn so với học trên lớp. Các vấn đề kỹ thuật đường truyền và thiết bị công nghệ cũng là một nguyên nhân (chiếm 60%) gây xao nhãng và giảm hứng thú học tập.

Tuy vậy, trong bối cảnh giáo dục đang chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay, học trực tuyến sẽ sớm trở thành một hình thức học chính thức và sử dụng thành thạo hình thức học này sẽ là một chỉ báo của năng lực công dân số.

Học trực tuyến cũng được chứng minh mang lại lợi ích cho những đứa trẻ hướng nội, những bạn nhỏ rụt rè.Trong lớp học trực tuyến, chúng thường tích cực tham gia vào bài học hơn.

Học trực tuyến cũng là một cách thức kết nối xã hội, một hoạt động làm cá nhân bận rộn và cảm thấy có giá trị.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam, với trẻ lớp 1, mỗi em có thể có những thế mạnh và điểm yếu riêng. Sáu tuổi là độ tuổi rất háo hức khám phá nên dễ bị mất tập trung bởi bất kỳ một kích thích nào đó xung quanh. Đây cũng là độ tuổi rất hiếu động và ồn ào, khoảng chú ý ngắn.

Các em không thể thực hiện nhiều thao tác cùng lúc như không thể vừa nghe, vừa nhìn, vừa thao tác tay (do kỹ năng phối hợp thính giác – vận động hoặc thị giác - vận động vẫn đang phát triển).

Độ tuổi này cũng dễ lo lắng và tổn thương. Đấy là chưa kể những khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất cho các trường học và gia đình.

Tạo tâm thế háo hức cho trẻ

Để có thể dạy học trực tuyến hiệu quả, cha mẹ và giáo viên cần phải hiểu đặc điểm tâm lý của trẻ, những khó khăn khi các con học trực tuyến và cần có những chiến lược phối hợp giữa gia đình và nhà trường chặt chẽ giúp con vượt qua trở ngại tâm lý để sẵn sàng cho việc học trực tuyến.

Điều đầu tiên quan trọng nhất là tạo con một tâm thế háo hức đối với việc học trực tuyến như một điều rất thú vị cần khám phá.

Bên cạnh đó, cha mẹ cần xác định vai trò là một giáo viên/ huấn luyện viên hiện trường để điều hướng các thiết bị công nghệ, định hướng sự chú ý của con cũng như nhắc nhở và hỗ trợ kịp thời để con có thể thành công trong các nhiệm vụ học tập.

Một vấn đề cũng được Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam lưu ý đó là, cha mẹ cần hạn chế lại thời gian sử dụng màn hình của con trong các hoạt động hàng ngày để tổng thời gian sử dụng màn hình trong ngày không làm con quá tải.

Đồng thời, bố trí thêm các hoạt động thể chất vừa sức để con cùng tham gia như tưới cây, sắp xếp lại góc học tập, quét nhà, dọn đồ chơi, chuẩn bị bàn ăn, chăm sóc thú cưng...

Giờ học chất lượng

Đối với giáo viên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam đưa ra lời khuyên, các thầy cô hãy dành tuần đầu tiên cho việc thiết lập mối quan hệ, làm quen và các trò chơi để kết nối với trẻ.

Giáo viên cũng cần dành tuần đầu tiên để xây dựng mối quan hệ với cha mẹ, thống nhất về nội quy lớp học, hướng dẫn cha mẹ thực hiện các hoạt động chuẩn bị tại gia đình.

Vì khoảng chú ý của học sinh lớp 1 không dài quá 15 phút, để bài giảng không quá tải với học sinh thì giáo viên nên giới hạn thời gian cho mỗi phiên học kéo dài 15 phút làm việc với màn hình, nghỉ 5 phút và tiếp tục một phiên học 15 phút khác. Sau 4 phiên như vậy thì sẽ nghỉ.

Giáo viên cần thay đổi quan điểm từ “nhiều giờ học” sang “giờ học chất lượng”. Việc thiết kế thời khóa biểu, thiết kế các phiên học phải được cân nhắc dựa trên các đặc điểm tâm sinh lý của trẻ em.

“Game hóa” hoạt động học tập

Đồng quan điểm trên, Tiến sĩ Phạm Quang Tiệp, Trưởng bộ môn Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cũng chia sẻ: Khi trẻ bước vào môi trường Tiểu học là bước vào môi trường mới, có nhiều thay đổi, hoạt động chuyển từ vui chơi sang học tập, tự thực hiện nhiều kỹ năng phục vụ bản thân và các kỹ năng giao tiếp xã hội khác.

Những thay đổi đó đi kèm với việc phải học trực tuyến càng làm tăng khó khăn cho học sinh bắt đầu vào lớp 1.

Vì vậy, giáo viên cần chuẩn bị giáo án phù hợp với dạy học trực tuyến, đặc biệt, cố gắng “game hóa” hoạt động học tập để kích hoạt sự chú ý và tập trung của các em. Học sinh chỉ nên tương tác với màn hình không quá 30-35 phút cho 1 tiết học và tối đa 2 tiếng mỗi ngày.

Cũng theo Tiến sĩ Phạm Quang Tiệp, sự đồng hành của cha mẹ được xem là yếu tố quyết định hiệu quả của việc học trực tuyến.

Bản thân phụ huynh phải sẵn sàng tâm lý, tránh hoang mang, lo lắng và chủ động đồng hành cùng con trong việc tổ chức môi trường học tập tại nhà.

Cha mẹ cần tập dần cho con em mình việc tự nắm bắt và thực hiện các nhiệm vụ học tập, sử dụng và thao tác công nghệ, từ đó, giúp các con hình thành thói quen chủ động trong học tập.