Ngành Ngoại giao và niềm tin thực hiện thắng lợi khát vọng, tầm nhìn phát triển đất nước

Trong năm 2021, ngành Ngoại giao đã có những đóng góp rất quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước, nhất là trong công tác phòng, chống dịch Covid-19, duy trì, phục hồi và phát triển kinh tế, tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế của Việt Nam tại các cơ chế, diễn đàn đa phương. Xin Bộ trưởng chia sẻ thêm về nhận định này?

Năm 2021 là năm đầu tiên cả nước ta tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Yêu cầu nhiệm vụ đặt ra đối với đối ngoại nói chung và ngoại giao nói riêng là tiếp tục giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và thuận lợi cho việc thực hiện tầm nhìn, mục tiêu phát triển đất nước theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Phát huy truyền thống vẻ vang và tinh thần trách nhiệm cao trước Đảng, Nhà nước và nhân dân, ngành Ngoại giao trong năm qua đã phối hợp chặt chẽ với đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân, các cấp, các ngành quán triệt, thực hiện tốt đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng, triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả các nhiệm vụ đối ngoại, nhờ đó đã đạt được những kết quả khá toàn diện với nhiều dấu ấn nổi bật, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước.

Chúng ta đã chủ động thúc đẩy đưa quan hệ với nhiều đối tác đi vào chiều sâu, nhất là quan hệ với các nước láng giềng, các đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống. Các hoạt động đối ngoại cấp cao trong năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng được triển khai linh hoạt, kết hợp sáng tạo hình thức trực tiếp và trực tuyến, qua đó đã tăng cường tin cậy chính trị, duy trì đà phát triển quan hệ với nhiều đối tác quan trọng, góp phần củng cố vững chắc cục diện đối ngoại thuận lợi cho giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của đất nước.

Ngành Ngoại giao đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan, nhất là với quốc phòng và an ninh, thực hiện tốt nhiệm vụ giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, đồng thời bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Trong năm qua, chúng ta tiếp tục thúc đẩy đối thoại, đàm phán với các nước liên quan trong giải quyết các vấn đề biên giới lãnh thổ, giữ vững đường biên giới hòa bình, hợp tác và phát triển.

Trên bình diện đa phương, chúng ta đã hoàn thành xuất sắc vai tròỦy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 -2021, phát huy các kết quả năm Chủ tịch ASEAN 2020. Bên cạnh đó, chúng ta đã cam kết mạnh mẽ về cắt giảm khí thải tại Hội nghị toàn cầu về khí hậu COP 26; tiếp tục đóng góp có trách nhiệm tại nhiều diễn đàn quan trọng và trúng cử vào nhiều tổ chức quốc tế có uy tín như Ủy ban Luật pháp Quốc tế (ILC), Hội đồng Chấp hành UNESCO, Hội đồng Khai thác Bưu chính của Liên minh Bưu chính thế giới (UPU),...

Ngoại giao kinh tế, nhất là ngoại giao y tế và ngoại giao vaccine, cũng là một điểm sáng trong thành tựu chung của đối ngoại năm 2021. Bên cạnh thúc đẩy và mở rộng hợp tác kinh tế phục vụ cho phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, chúng ta đã tranh thủ sự hỗ trợ rất kịp thời, hiệu quả của quốc tế về vaccine, thuốc điều trị và vật phẩm y tế, góp phần quan trọng đưa nước ta trở thành một trong những quốc gia có độ phủ vaccine cao trên thế giới, tạo cơ sở tiên quyết cho chuyển hướng chiến lược phòng chống Covid-19 sang thích ứng an toàn đi đôi với đẩy mạnh phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.

Ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại, công tác người Việt Nam ở nước ngoài và bảo hộ công dân tiếp tục được triển khai mạnh mẽ. Bộ Chính trị (khóa XIII) đã ban hành Kết luận số 12 về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới; Chính phủ ban hành Chiến lược Ngoại giao văn hóa giai đoạn 2021-2030.

Trong năm qua, ngành Ngoại giao cùng các bộ, ngành, địa phương đã vận động UNESCO công nhận mới sáu di sản/danh hiệu và tôn vinh ba danh nhân Việt Nam; triển khai các đề án, chương trình chăm lo, hỗ trợ đồng bào ta ở nước ngoài giữ gìn tiếng Việt và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời hội nhập vào xã hội sở tại; đưa hơn 130.000 công dân ta từ hơn 60 quốc gia, vùng lãnh thổ về nước an toàn trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp nhiều nơi trên thế giới…

Xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao được đẩy mạnh theo hướng xây dựng ngành Ngoại giao toàn diện, chuyên nghiệp, hiện đại. Bộ máy và công tác cán bộ được kiện toàn, bảo đảm hài hòa giữa kế thừa và phát triển…

Một dấu ấn nổi bật của đối ngoại năm 2021 là lần đầu tiên Hội nghị đối ngoại toàn quốc được Bộ Chính trị, Ban Bí thư trực tiếp chỉ đạo tổ chức; khẳng định vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác đối ngoại trong tổng thể chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời tạo khí thế và xung lực mới cho toàn hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và toàn dân trong triển khai đối ngoại.

Một điều rất có ý nghĩa là ngay sau Hội nghị đối ngoại toàn quốc, ngành Ngoại giao đã tổ chức Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 và Hội nghị Ngoại vụ lần thứ 20 để quán triệt tinh thần, kết luận tại Hội nghị này, nhất là phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư, trên cơ sở đó thảo luận, thông qua nghị quyết, chương trình hành động, đề ra phương hướng, nhiệm vụ của ngành Ngoại giao trong 3-5 năm tới và tầm nhìn đến năm 2030 nhằm góp phần thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại của Đại hội XIII.

Có thể khẳng định các hội nghị này đã đánh dấu mốc mới trong tiến trình phát triển của ngành Ngoại giao, tạo nên bước chuyển biến mới cho công tác đối ngoại và ngoại giao trong thời gian tới.

Từ những thành tựu đã đạt được trong thời gian qua, xin Bộ trưởng chia sẻ về những mục tiêu, phương hướng và nhiệm vụ đặt ra cho ngành Ngoại giao trong năm 2022 và những năm tiếp theo?

Bước vào năm 2022, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục thay đổi rất phức tạp, khó lường, có nhiều thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Đất nước ta tiếp tục thực hiện tầm nhìn, mục tiêu phát triển mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra, trong đó trước mắt đẩy mạnh phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, tranh thủ tối đa thế và lực mới để tạo ra sức bật mới cho vươn lên sau đại dịch Covid-19.

Trong bối cảnh đó, mục tiêu của đối ngoại nói chung và ngành Ngoại giao nói riêng là tiếp tục củng cố vững chắc cục diện đối ngoại thuận lợi cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc, ngành Ngoại giao cần tiếp tục phát huy vai trò tiên phong trong thực hiện các nhiệm vụ cơ bản của đối ngoại là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao vị thế và uy tín đất nước; trong đó, giữ vững hoà bình, ổn định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, phục vụ phát triển đất nước là nhiệm vụ trung tâm, nâng cao vị thế và uy tín đất nước là nhiệm vụ quan trọng.

Phương châm thực hiện các nhiệm vụ đối ngoại là bám sát đường lối đối ngoại của Đại hội XIII của Đảng, kiên định độc lập, tự chủ, nguyên tắc, chiến lược, đồng thời linh hoạt, sáng tạo về phương pháp, sách lược; phát huy tối đa truyền thống vẻ vang, thành tựu đối ngoại, thế và lực mới của đất nước, bản sắc ngoại giao Việt Nam trên nền tảng bản sắc ngoại giao dân tộc và tư tưởng Ngoại giao Hồ Chí Minh; đoàn kết, chung sức, chung lòng, phối hợp chặt chẽ, đẩy mạnh tư duy đổi mới, sáng tạo, tìm cách làm mới, hướng đi mới có hiệu quả cao hơn.

Với mục tiêu, nhiệm vụ và phương châm nói trên, ngành Ngoại giao trong năm 2022 và những năm tiếp theo cần thực hiện tốt một số phương hướng, biện pháp sau đây:

Thứ nhất, tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác, nhất là với các nước láng giềng, các đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống. Thực hiện tốt các hoạt động đối ngoại cấp cao; phối hợp chặt chẽ với đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân và đối ngoại của các ngành, các cấp, các địa phương. Cần xây dựng, triển khai tốt kế hoạch tổng thể về phát triển quan hệ với các đối tác quan trọng.

Thứ hai, tiếp tục giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển trong mối tương quan chặt chẽ với nhiệm vụ kiên quyết, kiên trì bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Nắm vững các quan điểm chỉ đạo về giữ vững độc lập, tự chủ, vừa hợp tác vừa đấu tranh; phối hợp chặt chẽ giữa ngoại giao và quốc phòng, an ninh, kinh tế, văn hóa - xã hội; kiên trì thúc đẩy đối thoại, tìm giải pháp cơ bản, lâu dài cho các vấn đề biên giới lãnh thổ trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Thứ ba, nỗ lực xây dựng nền ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ, tập trung phục vụ các đột phá chiến lược, các lĩnh vực then chốt của nền kinh tế, phấn đấu đưa đối ngoại và ngoại giao thực sự trở thành một động lực mạnh mẽ cho phát triển đất nước. Trước mắt, tập trung phục vụ tiến trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong và sau đại dịch Covid-19 thông qua đẩy mạnh mở rộng thị trường, thu hút vốn đầu tư, công nghệ, đồng thời thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng,…

Thứ tư, tiếp tục đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương phù hợp với thế và lực mới của đất nước. Đóng góp tích cực vào Cộng đồng ASEAN, tăng cường tham gia trong khuôn khổ Liên hợp quốc, Tiểu vùng Mekong, APEC, ASEM…; chủ động thúc đẩy hợp tác thực chất hiệu quả với các cơ chế đa phương quan trọng khác.

Thứ năm, triển khai toàn diện và mạnh mẽ công tác người Việt Nam ở nước ngoài, Chiến lược Ngoại giao Văn hóa đến năm 2030; triển khai hiệu quả công tác thông tin đối ngoại, bảo hộ công dân trong tình hình mới.

Thứ sáu, đẩy mạnh hơn nữa công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược về đối ngoại. Hoàn thiện và triển khai các chiến lược, đề án đối ngoại với các đối tác và trong các vấn đề, lĩnh vực quan trọng, tác động trực tiếp, lâu dài đến an ninh và phát triển đất nước. Tiếp tục thường xuyên theo dõi, nghiên cứu, nắm chắc diễn biến tình hình để kịp thời tham mưu, có giải pháp thích hợp trong công tác đối ngoại.

Cuối cùng rất quan trọng là đẩy mạnh xây dựng ngành Ngoại giao toàn diện, hiện đại, vững mạnh cả về tổ chức và cán bộ. Trong đó, trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao toàn diện về bản lĩnh chính trị, tư tưởng, đạo đức và năng lực, trình độ, chuyên nghiệp, hiện đại về phong cách, phương pháp và lề lối làm việc; kiện toàn bộ máy, phương thức, cơ chế vận hành theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, nhất là cơ chế phối hợp đồng bộ, thông suốt, chặt chẽ và hiệu quả giữa ngành Ngoại giao với các ban, bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp trong thực hiện các nhiệm vụ đối ngoại.

Bộ trưởng có chia sẻ gì với người dân cả nước và bà con kiều bào nhân dịp năm mới Nhâm Dần 2022?

Nhìn lại năm 2021, đồng bào ta ở trong nước và nước ngoài dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và với sự ủng hộ, hợp tác của cộng đồng quốc tế, đã phát huy truyền thống đoàn kết toàn dân tộc, nêu cao lòng yêu nước, ý chí tự lực, tự cường để vượt qua khó khăn, thử thách. Những thành quả đạt được trong năm vừa qua cũng như sau 35 năm đổi mới cho chúng ta niềm tin vững chắc để thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, góp phần thực hiện thắng lợi khát vọng, tầm nhìn phát triển của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta.

Ngành Ngoại giao luôn đồng hành cùng dân tộc, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Trước thềm mùa xuân mới tràn đầy niềm tin, mỗi cán bộ ngành Ngoại giao đều ước vọng một thế giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đất nước ta có cơ đồ, tiềm lực ngày càng lớn mạnh, vị thế và uy tín quốc tế ngày càng cao, nhân dân ta có cuộc sống ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.

Nhân dịp Xuân Nhâm Dần sắp đến, xin gửi tới toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ngành Ngoại giao cùng gia đình lời chúc sức khỏe, an khang, thịnh vượng và thu được nhiều thắng lợi mới trong nhiệm vụ đối ngoại đầy vinh quang.