| Nghệ sỹ Nguyên Lê (đứng ngoài cùng, bên trái) và các nghệ sĩ trong Dự án. (Ảnh: NVCC) |
Chào nghệ sĩ Jazz Nguyên Lê! Lý do nào khiến ông đặt tên “Overseas” cho dự án mới nhất của mình?
Overseas là bức tranh toàn cảnh về một khí chất Việt tiếp biến qua những lần di cư, một nhận dạng Việt thăng hoa qua những chuyến du hành của thời gian. Overseas là nơi gặp gỡ của nhiều cá tính và tài năng nghệ thuật đến từ nhiều vùng đất và nền văn hóa với những trăn trở về nguồn cội và văn hóa Việt. Họ là những nhạc sĩ, nghệ sĩ múa, nghệ sỹ xiếc, nghệ sĩ tạo hình tài năng với trái tim luôn hướng về nguồn cội, về quê cha đất mẹ, nơi rất có thể người nghệ sĩ ấy chưa từng một lần trở về.
| Nguyên Lê là nghệ sĩ Jazz người Pháp gốc Việt, từng được vinh danh là Nhạc sĩ Xuất sắc nhất năm (Pháp, 2011) và giành nhiều giải thưởng Cống hiến tại Việt Nam. Ông có tên thật là Lê Thành Nguyên, con trai học giả nổi tiếng Lê Thành Khôi. |
Có thể nói, đó là câu chuyện có tính phổ quát, cũng như các khái niệm về nhận dạng và di cư, địa phương và toàn cầu, đang trở nên rất quan trọng hiện thời. Qua bên kia đại dương, người ta biết mình là ai và sẽ trở thành người như thế nào, nhớ về nguồn gốc của mình và bắt đầu cho một định mệnh chưa được phát lộ.
Có khó khăn nhiều không khi ông thực hiện một dự án với các nghệ sĩ ở cách xa nhau như vậy, như Tuấn Lê - nghệ sĩ hợp tác chính đang sinh sống ở Đức?
Dự án nghệ thuật này muốn thâu tóm linh hồn và khí chất Việt và truyền tải qua mỗi thế hệ người Việt nhập cư ở nước ngoài. Tôi đã bắt đầu dự án từ 4 năm trước và tập hợp các nghệ sĩ đến từ khắp nơi trên thế giới. Thật may mắn, tôi nhận được sự đồng cảm của Tuấn Lê – người đã được Hiệp hội Tung hứng Thế giới trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ xuất sắc nhất.
Cùng với các nghệ sĩ, chúng tôi mong muốn mang đến những sáng tạo nghệ thuật Việt đương đại chưa từng có. Đó là một sự kết hợp hết sức độc đáo và tinh tế của nhiều loại hình nghệ thuật: âm nhạc, vũ đạo, xiếc, nghệ thuật Trúc Chỉ... Chúng tôi muốn truyền tải và chia sẻ chất thơ của nghệ thuật truyền thống Việt, cộng hưởng những giá trị mới mẻ của dòng chảy sáng tạo toàn cầu cũng như đặc tả hồn đất Việt trong tâm trí những người con xa xứ, dáng hình quê hương mà mỗi cá nhân tự gây dựng, nuôi dưỡng và tiếp tục đắp bồi từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Tại sao lại là nghệ thuật Trúc Chỉ trong thiết kế trang phục và phối cảnh dự án này?
Trúc Chỉ là một loại hình giấy nghệ thuật mới của người Việt, được sáng tạo bởi họa sĩ người Huế Phan Hải Bằng sau nhiều năm tìm tòi, nghiên cứu, chế tác và thử nghiệm. Phan Hải Bằng là bạn của Tuấn Lê nên anh ấy đã giới thiệu với tôi. Tôi tin rằng nghệ thuật Trúc Chỉ góp phần tích cực giúp chúng tôi trên con đường tìm lại gốc rễ Việt không chỉ trong âm nhạc mà còn ở thị giác. Trong Overseas, Trúc Chỉ không chỉ như một phần nền trang trí và phục trang, đạo cụ đơn thuần, mà là một thành tố tham gia trực tiếp vào chương trình như một thực thể gắn kết, đối thoại và tương tác với giai điệu, vũ đạo, ánh sáng, không gian và con người…
Nhiều nghệ sĩ gốc Việt sinh ra và lớn lên ở nước ngoài luôn thường trực trong mình câu hỏi "Tôi là ai”, còn ông?
Đúng là trước đây tôi cũng từng hỏi như vậy, nhưng đã từ lâu tôi không còn đặt cho mình câu hỏi đó nữa. Tôi đã trở về Việt Nam từ năm 2011 và được chơi với rất nhiều nghệ sĩ của Việt Nam. Họ đã giúp tôi nhận ra mình chắn chắn là người Việt Nam và thuộc về cộng đồng nghệ sĩ âm nhạc Việt Nam.
Overseas đã được biểu diễn nhiều lần ở Pháp, ông có dự định gì trong thời gian tới?
Dự án này mới được biểu diễn lần đầu ở Việt Nam nhưng đã biểu diễn 5 lần ở Lyon (Pháp). Tháng 6 tới chúng tôi sẽ biểu diễn ở Berlin (Đức) và dự định sẽ mang đi khắp thế giới để lan tỏa giá trị nghệ thuật đương đại Việt Nam. Là một nghệ sĩ Jazz, công chúng của tôi thường là những người yêu nhạc Jazz, nhưng với Overseas công chúng của chúng tôi đến từ mọi thành phần, lứa tuổi.
Ở Lyon, tôi cảm thấy rất thú vị khi có một cô bé 10 tuổi người Pháp khi xem xong đã đến nói với tôi rằng chương trình quá tuyệt vời. Tôi luôn tin văn hóa Việt rất mạnh mẽ, có thể vươn ra toàn cầu. Việt Nam luôn ở trong trái tim tôi và luôn là cảm hứng sáng tạo bất tận của tôi.
Xin cảm ơn nghệ sĩ!