Nghệ thuật Mỹ [Kỳ 1]

Hữu Ngọc
Sáng tác nghệ thuật ở Mỹ luôn luôn trải qua sự xung đột giữa hai nguồn cảm hứng đối lập: nguồn sáng tác nội tại và nguồn sáng tác từ châu Âu tới...
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Ngay từ đầu, Hollywood đã thể hiện tính quốc tế hóa rất cao và thu hút nhiều tài năng điện ảnh nước ngoài.
Ngay từ đầu, Hollywood đã thể hiện tính quốc tế hóa rất cao và thu hút nhiều tài năng điện ảnh nước ngoài.

Những nét chung về nghệ thuật Mỹ

Khái niệm “nghệ thuật Mỹ”, đặc biệt là trong con mắt các nhà học giả châu Âu, chỉ toàn bộ nghệ thuật tại Mỹ từ các nền văn hoá bản địa tồn tại trước khi thực dân châu Âu đổ bộ cho tới sau Thế chiến II, khi xu hướng toàn cầu hoá trở nên lớn mạnh hơn bao giờ hết. Người da trắng di cư sang Mỹ đã hủy diệt những nền nghệ thuật huy hoàng của thổ dân da đỏ. Khi họ đưa hàng triệu dân da đen sang làm nô lệ thì trong mấy trăm năm, nền nghệ thuật da đen bị khinh rẻ và bóp nghẹt, tồn tại lén lút trong bóng tối hoặc bị coi là trò mua vui cho các vị chủ. Nhưng bản năng sinh tồn của nhạc da đen mãnh liệt đến nỗi nhạc da đen đã trở thành một thành tố độc đáo của nhạc Mỹ.

Mỹ khởi đầu là những người di cư thuộc nhiều dân tộc mang sang những phong tục và truyền thống thuộc nhiều địa phương. Tuy vậy, từ khi độc lập, vào cuối thế kỷ XVIII, qua biến diễn lịch sử, đã phát triển dần một nền nghệ thuật độc lập chung ngoài những khuynh hướng thuộc từng cộng đồng dân tộc riêng, phù hợp với ước vọng của những chính khách thành lập nên nước Mỹ vì nó chứng tỏ là quốc gia trưởng thành về mặt tinh thần. Nét độc đáo của nền nghệ thuật Mỹ chính là tuy mang nét của nhiều dân tộc mà vẫn giữ đặc trưng.

Sáng tác nghệ thuật ở Mỹ luôn luôn trải qua sự xung đột giữa hai nguồn cảm hứng đối lập: nguồn sáng tác nội tại, xuất phát từ môi trường địa lý - lịch sử bên trong, nhiều khi hoang sơ và hồn nhiên, nguồn sáng tác từ châu Âu tới, thường mang tính chất tinh tế của nền nghệ thuật đã có truyền thống rất lâu đời.

Một đặc điểm của nghệ thuật Mỹ là tính tự nhiên rất đậm. Mặc dù có sự trợ cấp của chính phủ, người ta thấy những viện bảo tàng, ban nhạc giao hưởng, những rạp hát chỉ tồn tại được nhờ sự đóng góp của những nhà hảo tâm, những trường đại học, nhất là nhờ bán vé biểu diễn. Nghệ thuật ở các nước khác dựa vào trợ cấp chính phủ, ở Mỹ phải gắn liền với thương mại (bán vé).

Cũng do vậy mà nghệ thuật luôn luôn thể nghiệm và sáng tạo. Điều này thể hiện rất rõ trong điện ảnh, âm nhạc dân gian, sự phát triển ở các địa phương của các đoàn sân khấu, ba lê, nhạc giao hưởng, triển lãm… Chính phủ tăng trợ cấp cho nghệ thuật tuy vẫn bảo tồn tính chất độc lập của nó. Chính phủ luôn luôn nhắc là không có ý đồ chỉ huy nghệ thuật. Khi Quỹ quốc gia cho nghệ thuật (National Endowment for the Art) được thành lập (1965); vẫn có một ủy ban chuyên viên độc lập, có nhiệm vụ phát hiện, khuyến khích tài năng đồng thời phổ biến tác phẩm.

Nhờ tiến bộ kỹ thuật, văn hóa nghệ thuật ở Mỹ được phổ biến rộng rãi trong đại chúng: Vô tuyến, sách vở, các tạp chí, bảo tàng, đều phát triển ồ ạt, đề cập mọi lĩnh vực của cuộc sống như: âm nhạc, sân khấu, điện ảnh, thể thao, du lịch, ăn uống, y tế, giáo dục… thậm chí cả các mẫu hàng.

Nhiều người bạn châu Âu của tôi cho là trong nền văn hóa Mỹ, chỉ có ba lĩnh vực độc đáo, mang tính chất Mỹ rõ rệt và do đó có đóng góp thực sự vào nền văn hóa thế giới. Đó là văn học, điện ảnh và âm nhạc. Tôi cho là còn cả kiến trúc Mỹ nữa.

Điện ảnh Mỹ ra đời ngay từ cuối thế kỷ XIX và từ đó nhanh chóng trở thành một trong những nền điện ảnh hàng đầu thế giới cả về số lượng phim và chất lượng nghệ thuật. Đôi khi người ta còn gọi điện ảnh Mỹ là Hollywood (gọi theo địa danh Hollywood, nơi tập trung các hãng phim và trường quay lớn nhất của Mỹ). Sự hình thành và phát triển của Hollywood gắn liền với những nhà kinh doanh và điện ảnh gốc Do Thái.

Chính họ là những người nhận ra mối lợi to lớn từ điện ảnh và đi tiên phong trong việc thành lập các hãng phim lớn đầu tiên của Hollywood và xây dựng các rạp chuyên dụng để chiếu phim. Ngay từ đầu, Hollywood đã thể hiện tính quốc tế hóa rất cao và thu hút nhiều tài năng điện ảnh nước ngoài. Đây chính là một trong các điểm mạnh nhất của Hollywood khi tính quốc tế cao đã tạo cho các bộ phim nhiều phong cách nghệ thuật và diễn xuất đa dạng cũng như dễ dàng thu hút được khán giả ở nhiều khu vực trên thế giới.

Âm nhạc Mỹ: Mỹ là nơi hun đúc những nền âm nhạc lai giống do sự gặp gỡ của những nền âm nhạc các dân tộc châu Âu nhập cư mang nặng màu sắc tôn giáo (Thanh giáo), ca múa dân gian và nhạc cổ điển và những truyền thống âm nhạc da đen (thêm một ít vốn liếng âm nhạc da đỏ đã dần bị mai một); ngay cả các trào lưu bác học từ châu Âu sang cũng thường bị tác động lớn của các hình thức nhạc dân gian da đen và Âu trên đất Mỹ.

Những yếu tố trên tạo nên tính cách độc lập của nhạc Mỹ với hai khuynh hướng đối lập: Trà trộn các nền âm nhạc của các dân tộc và chủng tộc khác nhau, đồng thời khẳng định bản sắc Mỹ; cố bắt rễ sâu vào truyền thống nhưng đồng thời lại tìm ra cái mới thoát ly truyền thống. Những truyền thống cổ điển châu Âu luôn luôn mâu thuẫn với sức sống mãnh liệt của các phong tục và ngôn ngữ địa phương trên đất Mỹ; do đó nhiều nhà âm nhạc Mỹ có tài, có học vẫn cứ bám lấy truyền thống địa phương.

Kiến trúc Mỹ: Nói đến kiến trúc Mỹ, nhiều người chỉ nghĩ đến cao ốc, “nhà chọc trời”. Thực ra, kiến trúc Mỹ cũng có một lịch sử 400 năm, khá độc đáo và được đặc trưng bởi ba yếu tố: Tính đa dân tộc và đa địa phương; đầu óc thực tiễn và đầy sáng kiến của các kiến trúc sư; và vẫn có phần hâm mộ những phong cách lịch sử và nhất là chủ nghĩa cổ điển châu Âu (đi qua các địa phương vẫn thấy dấu vết các nền kiến trúc dân tộc giữ nguyên gốc hay thay đổi theo môi trường Mỹ: Tây Ban Nha, Hà Lan, Anh, Bắc Âu, Pháp, Nhật Bản...)

Giới trẻ Việt tìm về nghệ thuật chèo

Giới trẻ Việt tìm về nghệ thuật chèo

Ngày càng có nhiều bạn trẻ quan tâm đến nghệ thuật chèo, trong đó có những sinh viên giàu nhiệt huyết của Trường Đại học ...

Chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo của tranh khảm Italy

Chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo của tranh khảm Italy

Hà Nội sẽ là thành phố đầu tiên ở châu Á tổ chức triển lãm đa phương tiện dành riêng cho tranh khảm của Italy.

Nghệ thuật sơn mài dưới góc nhìn của người trẻ

Nghệ thuật sơn mài dưới góc nhìn của người trẻ

Tranh sơn mài là loại hình nghệ thuật truyền thống có sức hấp dẫn bền bỉ trong hội họa Việt Nam và cần được bảo ...

Hai tháng Hè ý nghĩa cùng nghệ thuật hát bội

Hai tháng Hè ý nghĩa cùng nghệ thuật hát bội

Công chúng, đặc biệt là giới trẻ sẽ có một mùa Hè ý nghĩa hơn khi được tìm hiểu và thực hành hát bội – ...

Vận động sáng tác văn học nghệ thuật về nghề báo

Vận động sáng tác văn học nghệ thuật về nghề báo

Các tác phẩm dự thi nêu bật những nét đặc trưng, đặc thù riêng của nghề báo, người làm báo so với các ngành khác; ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Kinh tế thế giới vẫn đang rất ‘kiên cường’

Kinh tế thế giới vẫn đang rất ‘kiên cường’

Bất chấp những dự đoán ảm đạm, nền kinh tế toàn cầu duy trì khả năng phục hồi, với tăng trưởng ổn định và lạm phát chậm lại.
Đề xuất làm cao tốc đoạn Vinh-Thanh Thủy thuộc Dự án đường bộ cao tốc Hà Nội-Vientiane (Lào)

Đề xuất làm cao tốc đoạn Vinh-Thanh Thủy thuộc Dự án đường bộ cao tốc Hà Nội-Vientiane (Lào)

Dự án đường bộ cao tốc Hà Nội-Vientiane, đoạn Vinh-Thanh Thủy được đề xuất đầu tư với quy mô 4 làn xe nhằm tăng cường giao thương giữa Việt Nam-Lào.
Thay đổi biểu tượng Google trên điện thoại siêu đơn giản

Thay đổi biểu tượng Google trên điện thoại siêu đơn giản

Bạn muốn làm mới màn hình chính bằng cách thay đổi biểu tượng Google trên điện thoại? Hãy khám phá cách thay đổi biểu tượng Google theo cách riêng của ...
CSGT Hà Nội: Hành trình 12 giờ bảo đảm an toàn 'món quà của lòng nhân ái'

CSGT Hà Nội: Hành trình 12 giờ bảo đảm an toàn 'món quà của lòng nhân ái'

Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) - Công an Thành phố vừa phối hợp, hỗ trợ các chuyên gia y tế của Hà Nội và Tp. HCM vận chuyển an ...
Top 4 xe SUV 7 chỗ bán chạy nhất tháng 7/2024: Ford Everest dẫn đầu

Top 4 xe SUV 7 chỗ bán chạy nhất tháng 7/2024: Ford Everest dẫn đầu

Top 4 xe SUV 7 chỗ bán chạy nhất tháng 7/2024 Ford Everest tiếp tục dẫn đầu với doanh số 951 chiếc, xếp thứ 2 là Toyota Fortuner.
Cận cảnh MG3 2025 vừa ra mắt tại Thái Lan, giá từ 421 triệu đồng

Cận cảnh MG3 2025 vừa ra mắt tại Thái Lan, giá từ 421 triệu đồng

MG3 2025 vừa ra mắt tại Thái Lan với mức giá chỉ từ 421 triệu đồng, hứa hẹn sẽ là lựa chọn đáng cân nhắc cho khách hàng sử dụng ...
Homestay và khách sạn: 'Cuộc chiến mới' trên thị trường du lịch Nhật Bản

Homestay và khách sạn: 'Cuộc chiến mới' trên thị trường du lịch Nhật Bản

Du lịch tại Nhật Bản đã chứng kiến sự thay đổi lưu trú của du khách, khi mô hình homestay bắt đầu cạnh tranh đáng kể với khách sạn truyền thống.
Khai mạc Lễ hội ‘Vượt sóng Hạ Long - 2024’: Mãn nhãn với những màn trình diễn thuyền buồm đẳng cấp

Khai mạc Lễ hội ‘Vượt sóng Hạ Long - 2024’: Mãn nhãn với những màn trình diễn thuyền buồm đẳng cấp

Trên 50 phương tiện gồm thuyền buồm, ván phản lực, moto nước, dù bay… sẽ mang đến những màn trình diễn đẹp mắt tại lễ hội Vượt sóng Hạ Long - 2024.
Nhiều hoạt động thú vị ở đảo Cò Chi Lăng Nam tỉnh Hải Dương

Nhiều hoạt động thú vị ở đảo Cò Chi Lăng Nam tỉnh Hải Dương

Đảo Cò Chi Lăng Nam ở Hải Dương có những loài đang nằm trong sách đỏ Việt Nam, có nguy cơ tuyệt chủng đang tồn tại như bồ nông, cốc đen và cò nhạn…
Châu Á trở thành thị trường du lịch sôi động sau dịch Covid-19

Châu Á trở thành thị trường du lịch sôi động sau dịch Covid-19

Du khách phương Tây đang đổ xô đến châu Á. Số lượng chuyến đi của người Mỹ đến châu Á đã tăng gấp đôi trong năm 2023.
Du lịch xuyên biên giới Việt Nam-Trung Quốc ngày càng sôi động

Du lịch xuyên biên giới Việt Nam-Trung Quốc ngày càng sôi động

Bên cạnh các cơ hội hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư, việc trao đổi du lịch giữa Việt Nam và Trung Quốc cũng đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ.
Đường dây nóng phục vụ khách du lịch đến Huế dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9

Đường dây nóng phục vụ khách du lịch đến Huế dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9

Sở Du lịch Thừa Thiên Huế và Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công bố đường dây nóng phục vụ du khách dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9.
Chủ tịch Thượng viện Australia Sue Lines thăm Văn Miếu-Quốc Tử Giám

Chủ tịch Thượng viện Australia Sue Lines thăm Văn Miếu-Quốc Tử Giám

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam, chiều 24/8, tại Hà Nội, Chủ tịch Thượng viện Australia Sue Lines và Đoàn đã đến thăm Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu-Quốc Tử ...
Đưa phở Việt 'ra thế giới'

Đưa phở Việt 'ra thế giới'

Cùng với quá trình toàn cầu hóa, phở đã vươn lên trở thành một biểu tượng nổi bật của ẩm thực Việt Nam.
Đền Đươi – 'Danh lam cổ tự' thờ Nguyên phi Ỷ Lan ở Hải Dương

Đền Đươi – 'Danh lam cổ tự' thờ Nguyên phi Ỷ Lan ở Hải Dương

Được tuyên truyền khởi dựng từ thời Lý, Đền Đươi được liệt vào hàng 'danh lam cổ tự' nổi tiếng, là một thắng tích trên đất Hải Dương.
Để kiều bào phát huy tốt vai trò là sứ giả văn hóa và ngôn ngữ Việt

Để kiều bào phát huy tốt vai trò là sứ giả văn hóa và ngôn ngữ Việt

Việc giữ gìn, bảo tồn, phát triển bản sắc văn hóa và truyền thống dân tộc trong cộng đồng kiều bào luôn được luôn được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm.
Cao Bằng đăng cai Hội nghị quốc tế lần thứ 8 Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Cao Bằng đăng cai Hội nghị quốc tế lần thứ 8 Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Khoảng 800-1.000 đại biểu trong nước và quốc tế sẽ dự Hội nghị APGN-8 tại Cao Bằng, từ ngày 5-17/9 tới.
Cuộc thi ảnh, video 'Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam 2024' gia hạn thời gian nhận tác phẩm dự thi

Cuộc thi ảnh, video 'Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam 2024' gia hạn thời gian nhận tác phẩm dự thi

Để tạo điều kiện cho các tác giả tiếp tục đăng ký dự thi, Ban Tổ chức Cuộc thi xin thông báo gia hạn thời gian nhận tác phẩm đến 24h00 ngày 15/10.
Phiên bản di động