Nghệ thuật Mỹ [Kỳ 1]

Hữu Ngọc
Sáng tác nghệ thuật ở Mỹ luôn luôn trải qua sự xung đột giữa hai nguồn cảm hứng đối lập: nguồn sáng tác nội tại và nguồn sáng tác từ châu Âu tới...
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Ngay từ đầu, Hollywood đã thể hiện tính quốc tế hóa rất cao và thu hút nhiều tài năng điện ảnh nước ngoài.
Ngay từ đầu, Hollywood đã thể hiện tính quốc tế hóa rất cao và thu hút nhiều tài năng điện ảnh nước ngoài.

Những nét chung về nghệ thuật Mỹ

Khái niệm “nghệ thuật Mỹ”, đặc biệt là trong con mắt các nhà học giả châu Âu, chỉ toàn bộ nghệ thuật tại Mỹ từ các nền văn hoá bản địa tồn tại trước khi thực dân châu Âu đổ bộ cho tới sau Thế chiến II, khi xu hướng toàn cầu hoá trở nên lớn mạnh hơn bao giờ hết. Người da trắng di cư sang Mỹ đã hủy diệt những nền nghệ thuật huy hoàng của thổ dân da đỏ. Khi họ đưa hàng triệu dân da đen sang làm nô lệ thì trong mấy trăm năm, nền nghệ thuật da đen bị khinh rẻ và bóp nghẹt, tồn tại lén lút trong bóng tối hoặc bị coi là trò mua vui cho các vị chủ. Nhưng bản năng sinh tồn của nhạc da đen mãnh liệt đến nỗi nhạc da đen đã trở thành một thành tố độc đáo của nhạc Mỹ.

Mỹ khởi đầu là những người di cư thuộc nhiều dân tộc mang sang những phong tục và truyền thống thuộc nhiều địa phương. Tuy vậy, từ khi độc lập, vào cuối thế kỷ XVIII, qua biến diễn lịch sử, đã phát triển dần một nền nghệ thuật độc lập chung ngoài những khuynh hướng thuộc từng cộng đồng dân tộc riêng, phù hợp với ước vọng của những chính khách thành lập nên nước Mỹ vì nó chứng tỏ là quốc gia trưởng thành về mặt tinh thần. Nét độc đáo của nền nghệ thuật Mỹ chính là tuy mang nét của nhiều dân tộc mà vẫn giữ đặc trưng.

Sáng tác nghệ thuật ở Mỹ luôn luôn trải qua sự xung đột giữa hai nguồn cảm hứng đối lập: nguồn sáng tác nội tại, xuất phát từ môi trường địa lý - lịch sử bên trong, nhiều khi hoang sơ và hồn nhiên, nguồn sáng tác từ châu Âu tới, thường mang tính chất tinh tế của nền nghệ thuật đã có truyền thống rất lâu đời.

Một đặc điểm của nghệ thuật Mỹ là tính tự nhiên rất đậm. Mặc dù có sự trợ cấp của chính phủ, người ta thấy những viện bảo tàng, ban nhạc giao hưởng, những rạp hát chỉ tồn tại được nhờ sự đóng góp của những nhà hảo tâm, những trường đại học, nhất là nhờ bán vé biểu diễn. Nghệ thuật ở các nước khác dựa vào trợ cấp chính phủ, ở Mỹ phải gắn liền với thương mại (bán vé).

Cũng do vậy mà nghệ thuật luôn luôn thể nghiệm và sáng tạo. Điều này thể hiện rất rõ trong điện ảnh, âm nhạc dân gian, sự phát triển ở các địa phương của các đoàn sân khấu, ba lê, nhạc giao hưởng, triển lãm… Chính phủ tăng trợ cấp cho nghệ thuật tuy vẫn bảo tồn tính chất độc lập của nó. Chính phủ luôn luôn nhắc là không có ý đồ chỉ huy nghệ thuật. Khi Quỹ quốc gia cho nghệ thuật (National Endowment for the Art) được thành lập (1965); vẫn có một ủy ban chuyên viên độc lập, có nhiệm vụ phát hiện, khuyến khích tài năng đồng thời phổ biến tác phẩm.

Nhờ tiến bộ kỹ thuật, văn hóa nghệ thuật ở Mỹ được phổ biến rộng rãi trong đại chúng: Vô tuyến, sách vở, các tạp chí, bảo tàng, đều phát triển ồ ạt, đề cập mọi lĩnh vực của cuộc sống như: âm nhạc, sân khấu, điện ảnh, thể thao, du lịch, ăn uống, y tế, giáo dục… thậm chí cả các mẫu hàng.

Nhiều người bạn châu Âu của tôi cho là trong nền văn hóa Mỹ, chỉ có ba lĩnh vực độc đáo, mang tính chất Mỹ rõ rệt và do đó có đóng góp thực sự vào nền văn hóa thế giới. Đó là văn học, điện ảnh và âm nhạc. Tôi cho là còn cả kiến trúc Mỹ nữa.

Điện ảnh Mỹ ra đời ngay từ cuối thế kỷ XIX và từ đó nhanh chóng trở thành một trong những nền điện ảnh hàng đầu thế giới cả về số lượng phim và chất lượng nghệ thuật. Đôi khi người ta còn gọi điện ảnh Mỹ là Hollywood (gọi theo địa danh Hollywood, nơi tập trung các hãng phim và trường quay lớn nhất của Mỹ). Sự hình thành và phát triển của Hollywood gắn liền với những nhà kinh doanh và điện ảnh gốc Do Thái.

Chính họ là những người nhận ra mối lợi to lớn từ điện ảnh và đi tiên phong trong việc thành lập các hãng phim lớn đầu tiên của Hollywood và xây dựng các rạp chuyên dụng để chiếu phim. Ngay từ đầu, Hollywood đã thể hiện tính quốc tế hóa rất cao và thu hút nhiều tài năng điện ảnh nước ngoài. Đây chính là một trong các điểm mạnh nhất của Hollywood khi tính quốc tế cao đã tạo cho các bộ phim nhiều phong cách nghệ thuật và diễn xuất đa dạng cũng như dễ dàng thu hút được khán giả ở nhiều khu vực trên thế giới.

Âm nhạc Mỹ: Mỹ là nơi hun đúc những nền âm nhạc lai giống do sự gặp gỡ của những nền âm nhạc các dân tộc châu Âu nhập cư mang nặng màu sắc tôn giáo (Thanh giáo), ca múa dân gian và nhạc cổ điển và những truyền thống âm nhạc da đen (thêm một ít vốn liếng âm nhạc da đỏ đã dần bị mai một); ngay cả các trào lưu bác học từ châu Âu sang cũng thường bị tác động lớn của các hình thức nhạc dân gian da đen và Âu trên đất Mỹ.

Những yếu tố trên tạo nên tính cách độc lập của nhạc Mỹ với hai khuynh hướng đối lập: Trà trộn các nền âm nhạc của các dân tộc và chủng tộc khác nhau, đồng thời khẳng định bản sắc Mỹ; cố bắt rễ sâu vào truyền thống nhưng đồng thời lại tìm ra cái mới thoát ly truyền thống. Những truyền thống cổ điển châu Âu luôn luôn mâu thuẫn với sức sống mãnh liệt của các phong tục và ngôn ngữ địa phương trên đất Mỹ; do đó nhiều nhà âm nhạc Mỹ có tài, có học vẫn cứ bám lấy truyền thống địa phương.

Kiến trúc Mỹ: Nói đến kiến trúc Mỹ, nhiều người chỉ nghĩ đến cao ốc, “nhà chọc trời”. Thực ra, kiến trúc Mỹ cũng có một lịch sử 400 năm, khá độc đáo và được đặc trưng bởi ba yếu tố: Tính đa dân tộc và đa địa phương; đầu óc thực tiễn và đầy sáng kiến của các kiến trúc sư; và vẫn có phần hâm mộ những phong cách lịch sử và nhất là chủ nghĩa cổ điển châu Âu (đi qua các địa phương vẫn thấy dấu vết các nền kiến trúc dân tộc giữ nguyên gốc hay thay đổi theo môi trường Mỹ: Tây Ban Nha, Hà Lan, Anh, Bắc Âu, Pháp, Nhật Bản...)

Giới trẻ Việt tìm về nghệ thuật chèo

Giới trẻ Việt tìm về nghệ thuật chèo

Ngày càng có nhiều bạn trẻ quan tâm đến nghệ thuật chèo, trong đó có những sinh viên giàu nhiệt huyết của Trường Đại học ...

Chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo của tranh khảm Italy

Chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo của tranh khảm Italy

Hà Nội sẽ là thành phố đầu tiên ở châu Á tổ chức triển lãm đa phương tiện dành riêng cho tranh khảm của Italy.

Nghệ thuật sơn mài dưới góc nhìn của người trẻ

Nghệ thuật sơn mài dưới góc nhìn của người trẻ

Tranh sơn mài là loại hình nghệ thuật truyền thống có sức hấp dẫn bền bỉ trong hội họa Việt Nam và cần được bảo ...

Hai tháng Hè ý nghĩa cùng nghệ thuật hát bội

Hai tháng Hè ý nghĩa cùng nghệ thuật hát bội

Công chúng, đặc biệt là giới trẻ sẽ có một mùa Hè ý nghĩa hơn khi được tìm hiểu và thực hành hát bội – ...

Vận động sáng tác văn học nghệ thuật về nghề báo

Vận động sáng tác văn học nghệ thuật về nghề báo

Các tác phẩm dự thi nêu bật những nét đặc trưng, đặc thù riêng của nghề báo, người làm báo so với các ngành khác; ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

LIVE Framework là một công cụ tương tác, thân thiện với người dùng, giúp doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ truy cập thông tin kịp thời và chính xác.
Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Từ ngày 22-24/11, Tuần lễ du lịch Chăm sóc sức khỏe - Wellness Tourism Weekend sẽ diễn ra trong khuôn khổ Lễ hội mùa Đông của Festival Huế 2024.
Nhật Bản: Trải nghiệm đặc biệt vào ban đêm với đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số

Nhật Bản: Trải nghiệm đặc biệt vào ban đêm với đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số

Những hành khách trên 'đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số' chạy ban đêm ở Osaka (Nhật Bản) sẽ có dịp chiêm ngưỡng khung cảnh theo cách đặc biệt.
Tà Lài (Đồng Nai): Nơi giao thoa giữa văn hóa và thiên nhiên

Tà Lài (Đồng Nai): Nơi giao thoa giữa văn hóa và thiên nhiên

Tà Lài không chỉ nổi bật với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, mà còn là một địa phương giàu bản sắc văn hóa của tỉnh Đồng Nai.
Phục vụ nhu cầu đi lại dịp Tết Nguyên đán 2025, 6 sân bay sẽ tăng thời gian khai thác đêm

Phục vụ nhu cầu đi lại dịp Tết Nguyên đán 2025, 6 sân bay sẽ tăng thời gian khai thác đêm

Cục Hàng không Việt Nam sẽ tổ chức theo dõi tình hình đặt giữ chỗ, giá vé máy bay trên các đường bay nội địa trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.
Thái Lan tăng số ngày nghỉ lễ trong năm 2025 để kích cầu du lịch

Thái Lan tăng số ngày nghỉ lễ trong năm 2025 để kích cầu du lịch

Thái Lan sẽ có 21 ngày nghỉ chính thức, không kể ngày nghỉ bù, vào năm 2025 để để thúc đẩy du lịch và nền kinh tế nói chung.
Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Bắc Ninh đã không ngừng nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại Dân ca Quan họ với nhiều cơ chế đặc thù.
Khám phá xác tàu đắm bí ẩn nhiều thế kỷ trong hồ lớn nhất Na Uy

Khám phá xác tàu đắm bí ẩn nhiều thế kỷ trong hồ lớn nhất Na Uy

Một xác tàu đắm được các nhà nghiên cứu Na Uy phát hiện ra tại Hồ Mjøsa của nước này, được xác định là có niên đại khoảng 7 thế kỷ trước.
Bộ sưu tập lấy cảm hứng từ các bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Bộ sưu tập lấy cảm hứng từ các bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Mang tên 'Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản', bộ sưu tập độc đáo đến từ thượng hiệu lụa DeSilk đã được giới thiệu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Công văn gửi UBND tỉnh Quảng Trị về việc xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'.
Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Cục Lưu trữ Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức trưng bày chuyên đề 'Dấu chân Hồ Chí Minh ở Trung Quốc'.
Sôi nổi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh

Sôi nổi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh

Từ 11-30/11, nhiều hoạt động được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của ...
Phiên bản di động