Đó là thông tin được đưa ra tại Hội thảo phổ biến kết quả Điều tra về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam (GATS 2015) do Bộ Y tế tổ chức ngày 6/9 tại Hà Nội. GATS 2015 được thực hiện với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế thế giới và Trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tật Hoa Kỳ - CDC và sự phối hợp của Tổng Cục Thống kê.
GATS 2015 là điều tra toàn cầu về tình hình sử dụng thuốc lá nhằm giám sát tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại các nước. Đây là lần thứ hai Việt Nam tham gia điều tra này. Điều tra lần thứ nhất được thực hiện vào năm 2010.
| Hội thảo công bố kết quả GATS 2015. (Ảnh: G.P) |
Những người thực hiện GATS 2015 đã lựa chọn 9.514 hộ gia đình để phỏng vấn, tỷ lệ trả lời cùa hộ gia đình là 97,8%. Tổng cộng có 8.996 cá nhân trên 15 tuồi đại diện cho các hộ gia đình tham gia phòng vấn.
Kết quả điều tra 2015 cho thấy, so với năm 2010, tỷ lệ hút thuốc (bao gồm cả thuốc lá có khói và không khói) ở cả nam và nữ có xu hướng giảm từ 23,8% đên 22,5%, trong đó tỷ lệ hút thuốc ở nam giới giảm từ 47,4% xuống 45,3%. Đối với sản phẩm thuốc lá điếu, tỷ lệ hút ở cả nam và nữ giảm từ 19,9% xuống 18,2%.
Tại khu kực thành thị, tỷ lệ nam giới hút thuốc (bao gồm cả thuốc lá có khói và không khói) giảm từ 47,7% xuống 42,7%. Tỷ lệ hút thuốc lá điếu của cả nam và nữ ở khu vực thành thị giảm từ 22% xuống 18,8%.
Tỉ lệ hút thuốc ở nhóm nam giới tại khu vực thành thị giảm đáng kể cho thấy thành công bước đầu của công tác truyền thông về tác hại thuốc lá, về các quy định của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá sau 3 năm Luật phòng chống tác hại thuốc lá có hiệu lực.
"Tại các cơ sở y tế ở khu vực thành thị, khi người bệnh đến khám đều được bác sỹ đặt câu hỏi có hút thuốc không; đồng thời có tư vấn khuyên bệnh nhân từ bỏ việc hút thuốc. Nhưng ở khu vực nông thôn điều này ít hơn", PGS.TS. Kim Bảo Giang, Phó Viện trưởng Viện đào tạo Y học dự phòng và Y tế công cộng, Đại học Y Hà Nội cho biết.
Tuy nhiên, điều tra cũng cho thấy, mặc dù có xu hướng giảm nhưng với tỷ lệ 45,3% nam giới hút thuốc thì Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các nước có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao trên thế giới. “Bên cạnh đó, trong khi tỷ lệ hút thuốc ở khu vực thành thị giảm thì ở khu vực nông thôn lại không có sự thay đổi.
Tỷ lệ hút thuốc thụ động tuy có giảm rõ rệt tại hầu hết địa điểm công cộng như tại nơi làm việc giảm 13,3% (từ 55,9% xuống 42,6%); trên phương tiện giao thông công cộng giảm 15% (từ 34,3% xuống còn 19,4%) nhưng tỷ lệ này vẫn còn ở mức cao (tại nhà là 62%, tại nơi làm việc là 42%; trong nhà hàng là 80%).
Kết quả khảo sát hơn 9.000 người dân cũng chỉ ra rằng, giá trung bình cùa một bao thuốc lá 20 điếu là 11.819 đồng. Mỗi năm, người đang hút thuốc phải chi đến 2,7 triệu đồng để mua thuốc lá. 65,4% người trưởng thành ủng hộ việc tăng giá sán phẩm thuốc lá đề hạn chế việc hút thuốc.
Các nhà điều tra cũng nhận định, mặc dù đã có những chuyển biến tích cực nhưng do một số khó khăn như: thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, lại được bày bán khắp nơi, mọi người đều dễ dàng mua; ý thức tuân thủ quy định cấm hút thuốc nơi công công của nhiều người chưa tốt và người không hút thuốc cũng chưa dám lên tiếng nhắc nhở hành vi hút thuốc không đúng nơi quy định...
Vì vậy, trong thời gian tới sẽ đẩy mạnh thực thi quy định cấm hút thuốc tại các nơi công cộng, chú trọng tới các khu vực trong nhà của nhà hàng, quán bar, quán cà phê; tăng cường truyền thông để duy trì và hướng tới thay đổi hành vi của người hút thuốc; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định cấm hút thuốc tại các cơ sở y tế, cơ quan hành chính nhà nước và các nơi công cộng trong nhà khác. “Đồng thời tăng cường hỗ trợ cho các địa phương để giảm tỷ lệ hút thuốc lá trong nam giới tại các khu vực nông thôn”, PGS.TS Bảo Giang nhấn mạnh.