| Quần đảo Kuril. (Nguồn: TASS) |
Sách Xanh nhấn mạnh 4 đảo mà Nhật Bản gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc và Nga gọi là quần đảo Nam Kuril là “thuộc chủ quyền của Nhật Bản”, đồng thời khẳng định vấn đề tranh chấp đối với các hòn đảo này là vấn đề “quan ngại nhất”, và Nhật Bản sẽ tiếp tục các nỗ lực để đạt được thỏa thuận với Nga về vấn đề này.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Nhật Bản chỉ khẳng định “4 hòn đảo ở phía Bắc thuộc về Nhật Bản” trong Sách Xanh Ngoại giao năm 2018, và loại bỏ câu này trong phiên bản năm 2019.
Vào thời điểm đó, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vẫn hy vọng thuyết phục Tổng thống Nga Vladimir Putin trao trả đảo Shikotan và nhóm đảo Habomai cho nước này theo Tuyên bố chung mà hai nước đã ký năm 1956.
Tuy nhiên, tại cuộc gặp bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Osaka tháng 6/2019, các nhà lãnh đạo hai nước đã không đạt được thỏa thuận nào, khiến triển vọng ký kết hiệp ước hòa bình đánh dấu sự chấm dứt tình trạng chiến tranh giữa hai nước trở nên mờ mịt.
Mặt khác, trong Sách Xanh Ngoại giao năm nay, Nhật Bản cũng đề cập tình trạng căng thẳng gia tăng trong quan hệ với Hàn Quốc do các biện pháp siết chặt kiểm soát hoạt động xuất khẩu, và vấn đề đền bù cho lao động cưỡng bức trong thời chiến, đồng thời lên án việc Triều Tiên tiếp tục tiến hành các vụ phóng thử tên lửa đạn đạo bất chấp các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Tài liệu trên đánh giá Hàn Quốc là “nước láng giềng quan trọng” đối với Nhật Bản, nhưng quan hệ giữa hai nước vẫn “đang rất xấu” do các vấn đề lịch sử. Quan hệ giữa hai nước đã trở nên căng thẳng sau các phán quyết vào năm 2018 của tòa án Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản phải đền bù cho những người Hàn Quốc bị cưỡng bức lao động trong giai đoạn 1910-1945.
Tháng 7/2019, Nhật Bản đã siết chặt kiểm soát hoạt động xuất khẩu 3 nguyên liệu trọng yếu sang Hàn Quốc. Đáp lại, Hàn Quốc loại Nhật Bản ra khỏi danh sách các quốc gia hưởng ưu đãi thương mại.
Đối với Triều Tiên, trong tài liệu trên, Bộ Ngoại giao Nhật Bản tái khẳng định các vụ phóng thử tên lửa của Bình Nhưỡng “đang tạo ra mối đe dọa nghiêm trọng không chỉ cho Nhật Bản mà còn cho toàn bộ cộng đồng quốc tế” và “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.
Ngoài ra, Sách Xanh Ngoại giao năm 2020 cũng đề cậpsự ứng phó của Nhật Bản đối với dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19, trong đó có việc sơ tán công dân từ thành phố Vũ Hán (Trung Quốc) về nước.