Nhật Bản khuyến khích giảm thời gian làm việc hàng tuần

Nhật Bản muốn người dân chăm chỉ của mình thử làm việc 4 ngày một tuần

Lần đầu tiên, Chính phủ Nhật Bản bày tỏ sự ủng hộ cho việc rút ngắn thời gian làm việc vào năm 2021, sau khi các nhà lập pháp tán thành ý tưởng này. Tuy nhiên, theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, khái niệm này vẫn chậm được chấp nhận khi chỉ khoảng 8% các công ty ở Nhật Bản cho phép nhân viên nghỉ trên ba ngày mỗi tuần, và 7% cho phép nhân viên của họ nghỉ một ngày theo quy định của pháp luật.

Với hy vọng ngày càng nhiều người ủng hộ sự thay đổi này, đặc biệt là trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chính phủ Nhật Bản đã phát động chiến dịch “cải cách phong cách làm việc” thúc đẩy việc rút ngắn giờ làm việc kèm các thỏa thuận linh hoạt khác cùng với giới hạn làm thêm giờ và nghỉ phép có lương hàng năm.

Bộ Lao động nước này gần đây đã bắt đầu cung cấp tư vấn miễn phí, trợ cấp cũng như tuyên truyền ngày càng nhiều về câu chuyện thành công như một động lực thúc đẩy hơn nữa. Tuy nhiên, theo Bộ phận giám sát các dịch vụ hỗ trợ mới cho doanh nghiệp, đến nay chỉ có ba công ty tiến hành yêu cầu tư vấn về việc thực hiện các thay đổi, các quy định liên quan và các khoản trợ cấp có sẵn, cho thấy những thách thức mà sáng kiến này phải đối mặt.

Có lẽ đáng nói hơn: trong số 63.000 nhân viên của Panasonic Holdings Corp. đủ điều kiện hưởng chế độ làm việc bốn ngày tại nhà sản xuất thiết bị điện tử này và các công ty trong tập đoàn tại Nhật Bản, chỉ có 150 nhân viên lựa chọn làm việc theo chế độ này, theo Yohei Mori, người giám sát sáng kiến này tại một công ty Panasonic.

Áp lực của những người theo chủ nghĩa phải hy sinh vì công ty là rất lớn. Người lao động có xu hướng lựa chọn kỳ nghỉ cùng thời điểm với các đồng nghiệp khác, vào dịp lễ Bon hoặc Tết dương lịch — để đồng nghiệp không thể cáo buộc họ là vô trách nhiệm hoặc vô tâm.

Mặc dù 85% người sử dụng lao động báo cáo rằng họ cho nhân viên nghỉ hai ngày một tuần và có những hạn chế pháp lý về giờ làm thêm, được thương lượng với các công đoàn lao động và nêu chi tiết trong hợp đồng, một số người Nhật Bản vẫn "làm thêm giờ phục vụ", nghĩa là không được báo cáo và thực hiện mà không được trả công.

Một báo cáo gần đây của chính phủ cho biết Nhật Bản có ít nhất 54 trường hợp tử vong như vậy mỗi năm, bao gồm cả tử vong do đau tim.

Một số quan chức coi việc thay đổi tư duy là rất quan trọng để duy trì lực lượng lao động khả thi trong bối cảnh tỷ lệ sinh giảm mạnh của Nhật Bản. Theo số liệu của chính phủ, với tốc độ hiện tại, dân số trong độ tuổi lao động dự kiến sẽ giảm 40% xuống còn 45 triệu người vào năm 2065, từ mức 74 triệu người hiện tại.

Những người ủng hộ mô hình nghỉ ba ngày cho biết mô hình này khuyến khích những người đang nuôi con nhỏ, những người chăm sóc người thân lớn tuổi, người về hưu sống bằng lương hưu và những người khác đang tìm kiếm sự linh hoạt hoặc thu nhập bổ sung để tiếp tục làm việc lâu hơn.

Akiko Yokohama, làm việc tại Spelldata, một công ty công nghệ nhỏ có trụ sở tại Tokyo cho phép nhân viên làm việc theo lịch trình bốn ngày, nghỉ vào thứ Tư cùng với thứ Bảy và Chủ Nhật. Ngày nghỉ thêm cho phép cô ấy làm tóc, tham dự các cuộc hẹn khác hoặc đi mua sắm.

Chồng cô, một nhà môi giới bất động sản, cũng được nghỉ vào thứ Tư nhưng làm việc vào cuối tuần, điều này rất phổ biến trong ngành của anh. Yokohama cho biết điều đó cho phép cặp đôi này đi chơi với gia đình vào giữa tuần với đứa con đang học tiểu học của họ.

Fast Retailing Co., công ty Nhật Bản sở hữu Uniqlo, Theory, J Brand và các thương hiệu quần áo khác, công ty dược phẩm Shionogi & Co., và các công ty điện tử Ricoh Co. và Hitachi cũng bắt đầu áp dụng tuần làm việc bốn ngày trong những năm gần đây.

Xu hướng này thậm chí còn thu hút sự chú ý trong ngành tài chính vốn nổi tiếng là tốn kém. Công ty môi giới SMBC Nikko Securities Inc. đã bắt đầu cho phép nhân viên làm việc bốn ngày một tuần vào năm 2020. Gã khổng lồ ngân hàng Mizuho Financial Group cung cấp tùy chọn lịch trình làm việc ba ngày.