Việt Nam kêu gọi quốc tế hỗ trợ ứng phó các thách thức về nhân đạo ở Nam Sudan

Ngày 15/12, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc họp trực tuyến về tình hình Nam Sudan và hoạt động của Phái bộ Gìn giữ hòa bình LHQ tại nước này.

Phiên họp có sự tham dự của ông Mark Lowock, Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách các vấn đề nhân đạo và viện trợ khẩn cấp và ông David Shearer, Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký LHQ về Nam Sudan kiêm người đứng đầu UNMISS.

Tại cuộc họp, các báo cáo viên cho biết, tình hình tại Nam Sudan trong những tháng gần đây tiếp tục có một số tiến triển tích cực về chính trị - an ninh, song tiến trình chuyển tiếp nhìn chung vẫn diễn ra chậm. Các báo cáo viên bày tỏ quan ngại về tình trạng khủng hoảng kinh tế, nhân đạo ở Nam Sudan do tác động của đại dịch Covid-19, lũ lụt diện rộng, sự gia tăng bạo lực giữa các cộng đồng.

Ông David Shearer thông tin về các nỗ lực của UNMISS trong bảo vệ thường dân ở Nam Sudan trong bối cảnh đại dịch Covid-19, đồng thời cho biết Phái bộ đã và đang rút dần lực lượng tại một số trại bảo vệ thường dân và bàn giao các trại này cho Chính phủ trong bối cảnh tình hình an ninh đã được cải thiện.

Các nước thành viên HĐBA kêu gọi Chính phủ chuyển tiếp và các bên liên quan ở Nam Sudan tiếp tục nỗ lực thực hiện các điều khoản còn lại trong Thỏa thuận Hòa bình năm 2018, trong đó có việc thành lập Nghị viện chuyển tiếp và lực lượng an ninh quốc gia thống nhất.

Các nước cũng chia sẻ quan ngại của các báo cáo viên về các thách thức về kinh tế và nhân đạo ở Nam Sudan hiện nay, đặc biệt là tình trạng mất an ninh lương thực.

Với tư cách Chủ tịch Ủy ban trực thuộc của HĐBA liên quan đến Nam Sudan (Ủy ban 2206), Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ đã báo cáo HĐBA về hoạt động của Ủy ban trong năm 2020. Trong đó, Ủy ban đã tổ chức 5 phiên họp, ban hành 41 văn bản và thông qua 7 đề nghị miễn trừ tạm thời đối với các biện pháp hạn chế với một số cá nhân, tổ chức ở Nam Sudan.

Đại sứ Đặng Đình Quý cảm ơn các nước, trong đó có các nước láng giềng của Nam Sudan, trong việc hợp tác và tham gia các phiên họp của Ủy ban trong năm nay; khuyến khích các nước tiếp tục tăng cường hợp tác với Ủy ban và Nhóm chuyên gia (PoE) về Nam Sudan.

Tiếp đó, phát biểu trên tư cách đại diện Việt Nam, Đại sứ Đặng Đình Quý đã đánh giá cao các diễn biến tích cực ở Nam Sudan trong năm 2020, cho rằng những tiến triển này là rất đáng khích lệ trong bối cảnh Nam Sudan còn là một quốc gia non trẻ, đang chịu nhiều khó khăn do đại dịch Covid-19, tình trạng lũ lụt và thiếu lượng thực.

Đại sứ Đặng Đình Quý ghi nhận việc thỏa thuận ngừng bắn tiếp tục cơ bản được tuân thủ và kêu gọi Chính phủ tiến hành các biện pháp hiệu quả nhằm giải quyết tình trạng bạo lực giữa các cộng đồng; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sớm thiết lập các tiêu chí để rà soát cơ chế cấm vận vũ khí của HĐBA đối với Nam Sudan.

Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ đánh giá cao vai trò của UNMISS, các nước láng giềng và tổ chức khu vực trong thúc đẩy tiến trình hòa bình và phát triển ở Nam Sudan, khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp tích cực vào hoạt động của UNMISS.

UNMISS là Phái bộ gìn giữ hòa bình của LHQ được thành lập theo Nghị quyết 1996 ngày 8/7/2011 của HĐBA và được gia hạn hằng năm (mới đây nhất đến 12/3/2021 theo Nghị quyết 2514).

UNMISS có 04 nhiệm vụ chính: Bảo vệ thường dân, hỗ trợ tiến trình hồi hương của người tị nạn và người mất nơi cư trú ở Nam Sudan; Tạo môi trường thuận lợi cho việc hỗ trợ nhân đạo; Giám sát và điều tra các hành vi vi phạm nhân quyền; Hỗ trợ việc triển khai Thỏa thuận Hòa bình 2018 và tiến trình hòa bình, đóng vai trò bổ trợ cho các bên liên quan tại Nam Sudan.

Việt Nam chính thức tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ và cử đại diện tham gia UNMISS vào năm 2014. Việt Nam đã triển khai Bệnh viện dã chiến cấp 2 tại Bentiu, Nam Sudan kể từ năm 2018 đến nay và hiện đang chuẩn bị cho việc triển khai Bệnh viện dã chiến cấp 2 lần thứ 3.

Ủy ban của HĐBA về Nam Sudan (Ủy ban 2206) là một cơ quan trực thuộc HĐBA, được thành lập theo Nghị quyết 2206 (2015) của HĐBA với nhiệm vụ giám sát việc triển khai các biện pháp của HĐBA nhằm thúc đẩy bảo đảm hòa bình, an ninh tại quốc gia này.

Theo thông lệ tại HĐBA, các nước Ủy viên không thường trực sẽ được phân công đảm nhiệm vị trí Chủ tịch các cơ quan trực thuộc của HĐBA. Hiện Việt Nam đang đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Ủy ban nhiệm kỳ 2020-2021.